Het gaat slecht met de politie. Heel slecht. Deze vakbondsman doet een boekje open over alle problemen. ‘Onze politie wordt al tien jaar lang mismeesterd’

Het 550 bladzijden tellende rapport van de Parlementaire Commissie Aanslagen is af, sinds vorige week. De politie kan hier en daar wat opsmuk gebruiken, maar vooral extra personeel, staat er te lezen. “Het is iets”, zegt Houssin. “Maar geruststellend zou ik het allemaal niet noemen.”

Hoezo?

“Eerlijk, de politie wordt al tien jaar mismeesterd. Al tien jaar kaarten we het personeelstekort aan – toen 2.000 man. Maar steeds werden we weggelachen: De zeurende vakbond is daar weer. Maar nu, één jaar na de terreuraanslagen, is het tekort opgelopen tot 3.500 mensen. En toch lijken onze gezagsdragers het nog steeds niet goed te beseffen. Ze denken dat we dat verzinnen. Na voorstelling van het rapport hoorde ik commissielid Peter De Roover (N-VA) én andere parlementairen met uitgestreken gezicht beweren dat België het grootste aantal politiemensen telt. Maar dat klopt niet. Wij hebben 3,317 agenten per 1.000 inwoners. Duitsland 3,450. Frankrijk 3,394 en in Nederland is dat 3,481. En die zijn zwaar aan het aanwerven.”

Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) heeft beloofd dat ook te doen.

“Ik apprecieer zijn initiatief. Hij is de eerste in een lange rij ministers die iets probeert om het afbouwscenario te keren. Maar als die eenmalige inspanning niet jarenlang wordt volgehouden, ook door volgende regeringen, zal het vergeefse moeite zijn.”

“Kijk naar Schiphol in Nederland, die luchthaven is dubbel zo groot als Zaventem en daar werken vier keer zoveel agenten. Schiphol telt 1.600 agenten en er komen er straks 500 bij. Zaventem, waar een aanslag gepleegd is, telt amper 450 agenten en we hebben moeten dreigen met een staking voor ruimte gevonden werd voor ocharme vijftig mensen extra. Tja. dan durf je weleens de schouders ophalen.”

De ‘sense of urgency’ ontbreekt?

“Niet bij het personeel die de urgency elke dag aan den lijve ondervinden, en misschien ook niet bij de minister die wel één en ander doet. Maar het ontbreekt wel bij sommige politici en bepaalde officieren binnen de politie. Het tekort is jarenlang opgevangen doordat politiemensen gewoon meer overuren klopten. Maar toen kwam de terreurdreiging en de bomaanslagen en wisten we niet meer waar we het hadden. Ik ken agenten die de klok rond werken. De mensen van de antiterreurcel, bijvoorbeeld. En wat kregen ze als dank? Een onderzoek aan hun broek van de goed uitgeruste enquêteurs van het Comité P – het controleorgaan onder gezag van het parlement.”

“Terwijl onze mannen op zoek gingen naar Salah Abdeslam en zijn medewerkers en in die zoektocht ook collega’s neergeschoten werden, keken de heren van Comité P mee over de schouder. En ja, ze vonden toch wel wat onnauwkeurigheden zeker, die ze dan uitvergrootten in een rapport. Dat onderzoek was een pure schande. Mensen die alles gaven voor onze veiligheid werden bedankt met een mes in de rug. De boosheid is nog niet weggeëbd bij terreurspeurders.”

“Of vorige week, toen dook die foto op van agenten die in slaap gevallen waren in hun combi. Het is een pijnlijke illustratie van het feit dat onze politiemensen doodop zijn, compleet leeg van het vele werk bij terreurniveau drie, en dat in moeilijke omstandigheden.”

Toch gek. Zie je eens een agent op straat, ligt hij te slapen.

“Als je daarmee bedoelt dat er te weinig blauw op straat is, ben ik het helemaal eens. De interventieploegen zijn afgebouwd en overbevraagd. Ze krijgen van alles in de nek geschoven en er kan niet genoeg papier volgeschreven worden. Als een politieman een proces-verbaal opmaakt voor dronken rijden, bevat dat zes pagina’s. Als de dronken bestuurder een Franstalige zijn het twaalf pagina’s. Een opgefokt brommertje? Acht pagina’s. Politiemensen zijn typisten geworden. Meer volk achter het bureau, minder op straat. Dat is de jammerlijke realiteit. Het computersysteem van de politie is dan ook nog tot op de draad versleten, een onwerkbaar vehikel. Het lang beloofde i-police dat alle informaticaproblemen zou moeten oplossen, laat op zich wachten.”

De hogere officieren die het volgens u niet begrijpen? Hoe zit dat?

“De politiehervorming – waaruit vele benoemingen voortgevloeid zijn - heeft ons na zeventien jaar opgescheept met een Mexicaans leger. In sommige afdelingen is een op de twee personen chef. Heren en dames achter een bureau die zichzelf graag manager noemen. Zo hebben we er vele honderden, maar de echt goede kan ik op twee handen tellen. Er is gewoon geen werk. Of ze vervelen zich, of ze doen gewoon hun eigen zin. Ze vinden uniformen uit die ze met fluogeel versieren, zoals in Antwerpen. Helemaal niet volgens de regels die oranje voorschrijven. Maar er is niemand die hen tegenhoudt. Zoals in een Mexicaans leger doet elke overste zijn zin. Ze vegen voor eigen deur en zien het grotere verhaal niet meer.”

Hoe pak je dat aan?

“Grotere korpsen met minder bazen en meer operationelen, zou al een stap zijn om de historisch scheefgegroeide situatie recht te trekken. De top van de organisatie moet afgeslankt en uitgepuurd worden. Commissaris-generaal Catherine De Bolle had ooit een goed plan in die richting, tot de vorige minister het in handen kreeg en er een schep cheffen bovenop deed. Die politieke besluitvorming, ik begrijp ze nog steeds niet. Soms gebeurt het tegenoverstelde van wat de logica vraagt. En meestal zit zoiets verpakt in een goed maar hol klinkend slogannetje.”

U heeft er ééntje in uw hoofd?

“Onlangs dook de slogan op dat de politie een afspiegeling van de maatschappij moet zijn. Het was naar aanleiding van het idee om hoofddoeken toe te laten in het korps. Een afspiegeling van de maatschappij? Buiten het aspect van de diversiteit - waar we voor zijn - is dat een heel slecht idee. Met al die deugnieten die er rondlopen van hoog tot laag. Ook die hoofddoek is iets onzaligs. Toen de burgemeester van Vilvoorde het opperde kreeg ik veel telefoontjes. Niet van Jos flik maar van allochtone collega’s, mannen en vrouwen. Die willen dat niet. Wij zijn flikken die vertrouwen moeten inboezemen tegenover iedereen in de maatschappij. Neutraal. Geen voorkeuren, geen gedoe. We willen er niet van weten, klonk het unisono. Naar mijn weten moet enkel het democratisch verkozen parlement een afspiegeling van de maatschappij zijn. Dat lukt al niet erg goed me dunkt. Meer advocaten dan werkmensen.”

Kom dan zelf op?

“U zegt daar iets. Die gedachte overvalt me soms”