Vanuit Jemen kwam de voorbije weken de ene noodkreet na de andere. Weinig journalisten wagen zich nog in het door oorlog geteisterde land, maar de berichten over honger en vermoedelijke oorlogsmisdaden zijn te talrijk om te negeren. De Verenigde Naties vatten de situatie samen in een duizelingwekkend rijtje cijfers: meer dan 18 miljoen mensen verkeren in nood, 2 miljoen mensen zijn ontheemd, 7 miljoen mensen lijden honger. Alsof dat niet genoeg is, brak de voorbije weken een cholera-epidemie uit. Meer dan 100 Jemenieten zijn daar al aan gestorven, 20.000 anderen zijn besmet.

“De humanitaire catastrofe in Jemen is geen natuurramp, ze wordt door mensen veroorzaakt”, zegt Kristine Beckerle, die het land volgt voor Human Rights Watch. “De verschillende partijen in het conflict schuiven de verantwoordelijkheid naar elkaar door, maar intussen blokkeren ze de weg voor voedselkonvooien en veroorzaken ze hongersnood.”

De Jemenitische overheid bestaat de facto niet meer, sinds september 2016 krijgen ambtenaren geen loon meer gestort. Ook internationale hulporganisaties klagen over te weinig middelen. Om de situatie te stabiliseren, is volgens de VN 2 miljard euro nodig. Op een conferentie van donorlanden, vorige maand in Genève, werd slechts de helft daarvan toegezegd. António Guterres, de ­secretaris-generaal van de VN, spreekt klare taal: “Miljoenen mensen balanceren op de dunne lijn tussen ondervoeding en dood. Ze vallen ten prooi aan ziektes, worden gedwongen om hun huisdieren te slachten voor voedsel en eten het graan dat bedoeld was als zaad voor volgend jaar. Ze hebben onze hulp nodig.”

Houthi’s en Saudi’s

De situatie in Jemen heeft alles te maken met de oorlog die er al jaren woedt. In 2014 grepen Houthi-rebellen de macht in de hoofdstad Sanaa en grote delen van het noordoosten van het land. Toen ze in maart 2015 naar het zuiden begonnen op te rukken, greep buurland Saudi-Arabië in. Het land riep een interventiemacht van Arabische landen bijeen en begon de gebieden onder controle van de Houthi’s te bombarderen. De Houthi’s zijn sjiitisch en worden gesteund door Iran, de aartsvijand van Saudi-Arabië. Bovendien ligt in de zuidwestelijke hoek van Jemen een belangrijke zeestraat, Bab el Mandeb, waar iedere dag bijna vier miljoen vaten ruwe olie passeren.

Maar de bommen vielen niet alleen op militaire doelwitten. Toen Beckerle zondag naar de toespraak van Donald Trump in Saudi-Arabië keek en hem de Saudi’s hoorde prijzen voor hun “krachtige aanpak in Jemen”, werd ze met stomheid geslagen. “Die woorden zijn hartverscheurend. De Saudische bommen vallen op gewone mensen. Op begrafenissen, markten en moskeeën.”

Beckerle is het voorbije jaar verschillende keren in Jemen geweest. Ze vond er bewijzen voor overtredingen van het oorlogsrecht aan beide kanten van het conflict. “De Jemenieten vragen mij: ‘Waarom blijft het zo stil in de wereld?’ Ze willen een leven zonder de voortdurende angst voor bommen.”