Ongemak bij CDA over daad Van der Heijden vlak voor debat
De laatste hartenkreet van oud-CDA-Kamerlid Frans Jozef van der Heijden en zijn vrouw Gonnie stuit bij christelijke partijen in de Tweede Kamer op ongemak. Het echtpaar maakte vrijdag gezamenlijk een eind aan het leven, hun rouwadvertentie leest als een politieke verklaring tegen de huidige euthanasiewetgeving.
Die is te streng, vonden zij. Leiders van de christelijke partijen op wie zij hun pijlen richtten, willen niet op de rouwadvertentie reageren.
Van der Heijden, van 1982 tot 1998 Kamerlid voor het CDA, eindigde een politiek leven na 78 jaar met een laatste politieke daad. De timing van de advertentie lijkt geen toeval: woensdag debatteert de Kamer over het voorstel van het kabinet om ook mensen die 'lijden aan het leven' autonomie te geven over een zelfgekozen einde. De huidige euthanasiewetgeving biedt alleen soelaas aan mensen die 'uitzichtloos en ondraaglijk lijden'. Nu het kabinet zijn laatste half jaar is ingegaan en niet langer afhankelijk is van gedoogsteun van SGP en ChristenUnie, pleit minister Schippers van Volksgezondheid voor 'mogelijkheden voor hulp bij zelfdoding bij mensen met een voltooid leven aanvullend op de huidige systematiek'.
De drie christelijke partijen dreigen van het onderwerp een breekpunt te maken bij eventuele formatieonderhandelingen na 15 maart
Het zal het echtpaar Van der Heijden hebben kunnen bekoren. In hun advertentie noemden zij het 'opmerkelijk' dat een 'steeds minder religieuze meerderheid' zich de wet laat voorschrijven door kleine minderheden 'die profiteren van de zwakte van de hedendaagse coalitiepolitiek'. Die minderheden blijven zich hevig verzetten, ook nu de constructieve samenwerking met het kabinet is verbroken. SGP-leider Kees van der Staaij dreigde dinsdag al met een motie van afkeuring. CDA-leider Sybrand Buma kende zijn partijgenoot wel, maar wil niet reageren op diens hartenkreet. 'Ik respecteer hun keuze', zegt hij over de uitzonderlijke advertentie.
Hij vindt dat het kabinet 'polariseert' door in de aanloop naar de verkiezingen deze discussie aan te wakkeren. 'Deze aankondiging geeft mensen vooral onzekerheid.' Ook de ChristenUnie protesteert en overweegt de motie van Van der Staaij woensdag te steunen. De drie christelijke partijen dreigen van het onderwerp een breekpunt te maken bij eventuele formatieonderhandelingen na 15 maart.
Gelijkwaardigheid
Een rouwadvertentie als politieke actie: oud-CDA-Kamerlid Van der Heijden en zijn vrouw maakten een einde aan hun leven en pleitten voor meer ruimte voor euthanasie. Samen uit het leven stappen - is gelijkwaardigheid wel haalbaar? (+)
Hij was niet iemand die eerst voorzichtig zijn keel schraapte voordat hij iets zei
Enkele oud-collega's herinneren Van der Heijden als een Kamerlid dat stelling durfde te nemen. 'Typisch Frans Jozef', reageert Hans Hillen die in de jaren negentig samen met hem in de Kamer zat. 'Hij was niet iemand die eerst voorzichtig zijn keel schraapte voordat hij iets zei.' Hij is aangedaan door het overlijden van 'een vriend' en vindt de advertentie een 'indrukwekkende cri de coeur', maar inhoudelijk blijft hij bij de lijn van het CDA.
Ook Europarlementariër Wim van de Camp (fractiegenoot van Van der Heijden vanaf 1986) herinnert zich de 'directheid' van zijn voormalig collega. 'Een Rotterdammer met een uitgesproken mening.' Toch is hij verrast door het politieke uitroepteken dat Van der Heijden achter zijn leven plaatste. 'Ik kende hem als een goeie KVP'er, een opgewekte Roomse man.' Inhoudelijk laat hij de discussie aan de fractie in Den Haag.