Syrische piloot wist Amerikaanse aanval eerst af te slaan - om daarna alsnog te crashen
Het neerschieten door de VS van een Syrische Su-22 verliep zondag niet zo gladjes als is voorgesteld. De Syrische piloot wist een eerste aanval van een Amerikaanse F-18 Super Hornet, een van de modernste gevechtsvliegtuigen van de VS, af te slaan. Pas bij een tweede poging wisten de Amerikanen de sterk verouderde Su-22 neer te halen.
Het was voor het eerst in 18 jaar dat de VS een vijandelijk gevechtsvliegtuig uit de lucht schoten. De in eerste instantie 'mislukte' aanval blijkt uit nieuwe details die het Pentagon donderdag vrijgaf over het luchtgevecht boven Noord-Syrië.
De Amerikaanse actie leidde tot verhoogde spanningen met Rusland, dat eveneens opereert in het Syrische luchtruim. Moskou heeft als reactie de VS en andere westerse landen gewaarschuwd op te passen als ze bombardementen uitvoeren ten westen van de rivier de Eufraat. Rusland beschikt in Syrië over de S-400 en de S-300, moderne luchtdoelsystemen die elk Amerikaans toestel boven Syrië kunnen neerhalen.
De VS hebben hierop voorzorgsmaatregelen genomen. Australië besloot dinsdag zelfs de luchtoperaties in het gebied tijdelijk op te schorten.
De F-18 Super Hornet greep volgens de VS in nadat de Soechoi, een sterk verouderd Russisch gevechtsvliegtuig uit de Koude Oorlog, troepen van de SDF had gebombardeerd ten zuiden van het plaatsje Tabqah. Deze worden gesteund door Washington in de strijd tegen IS. Volgens het Pentagon werd er alles aan gedaan om de Su-22 te verjagen, om zo een conflict met de Syrische luchtmacht, en dus met Rusland, te voorkomen.
Om de tuin geleid
Nadat de F-18's hadden gezien dat het Syrische toestel bewapend was, werd geprobeerd de vlieger duidelijk gemaakt dat het de VS menens was. Zo vlogen ze demonstratief vlak voor de Su-22, een manoeuvre dat vliegers uitvoeren om de tegenstander te waarschuwen. Volgens het Pentagon trok de Syrische piloot zich hier echter niets van aan.
Toen de Soechoi plotseling naar beneden dook en SDF-posities bombardeerde, om 18.43 uur, kregen twee F-18's opdracht in te grijpen. De Amerikaanse toestellen waren eerder opgestegen vanaf het vliegdekschip USS George H.W. Bush, de nieuwste 'carrier' van de Amerikaanse marine.
Vanuit de Middellandse Zee ondersteunt het vliegdekschip de Amerikaanse aanvallen op IS in Syrië en Irak. Een van de F-18's vuurde een luchtdoelraket van het type AIM-9 Sidewinder af om de Syriër uit de lucht te schieten. De Su-22 bevond zich toen op zo'n 800 meter van de Amerikaan.
Maar de Syrische vlieger wist de Sidewinder, een van de meest gebruikte luchtdoelraketten van de VS, om de tuin te leiden. Deze raket gaat af op de warmte die het doelwit afgeeft. De Su-22 wierp met succes 'flares' af, magnesiumfakkels, om de Sidewinder af te leiden en weg te houden van het Syrische toestel.
Duurdere raket
Hierop besloot de F-18-vlieger een tweede raket af te vuren, de meer geavanceerde en aanzienlijk duurdere AIM-120 Amraam. Deze raket wordt door de VS gebruikt om vanaf zeer grote afstanden, tot zo'n 160 kilometer, vijandelijke vliegtuigen uit de lucht te schieten. De Amraam biedt Amerikaanse vliegers de mogelijkheid om op veilige afstand van de vijand te blijven.
Aan deze raket hangt wel een fors prijskaartje: de duurste versie kost zo'n 1,8 miljoen dollar tegen slechts 85.000 dollar voor de Sidewinder. Tegen de veel snellere Amraam had de Su-22 geen schijn van kans. De raket trof direct doel, waarna de Syrische piloot zijn schietstoel gebruikte. Volgens Damascus wordt hij sindsdien vermist. De VS gaan er vanuit dat hij in IS-gebied terecht is gekomen. De terreurgroep heeft echter niets gemeld over een gevangengenomen piloot.
"De missie van de coalitie is om IS in Irak en Syrië te verslaan", aldus de door de VS geleide Operatie Inherent Resolve in een verklaring. "De coalitie is niet uit op een gevecht met het Syrische regime of Russische eenheden. Maar wij zullen niet aarzelen om coalitiepartners te verdedigen tegen welk gevaar dan ook."
Syrië gebruikt de Su-22, een grondaanvalsvliegtuig, om rebellenposities te vernietigen. De Russen introduceerden het toestel begin jaren zeventig. De Syrische luchtmacht gebruikte het toestel tijdens de Yom Kippoer-oorlog van 1973 om Israëlische troepen aan te vallen. Tijdens de burgeroorlog in Libanon in de jaren tachtig, toen de Israëlische en Syrische luchtmacht luchtgevechten met elkaar voerden, werden diverse Su-22's neergehaald. Toen de burgeroorlog in Syrië uitbrak, beschikte Damascus over zo'n veertig Soechoi's. Sindsdien is de Syrische luchtmacht flink verzwakt. Hoeveel Su-22's er nu over zijn, is niet bekend.