Al enkele weken is het duidelijk dat minister van Justitie Koen Geens (CD&V) op alle mogelijke manieren de gevangenisbevolking naar beneden probeert te krijgen. Begin juni was er de suggestie om quota op te leggen voor het aantal mensen in voorhechtenis. Dat plan verdween vrij snel weer naar de achtergrond (DS 2 juni).

Wel heeft Geens intussen besloten om kortgestraften sneller vrij te laten. Die beweging is op 8 juni begonnen en heeft geleid tot een daling met honderdvijftig gedetineerden. Naar verwachting komen daar nog enkele tientallen bij.

Bovendien komt vanaf 6 juli nog een andere, vrij opvallende maatregel op gang. Gedetineerden die al drie maal met succes een penitentiair verlof hebben doorgemaakt, waarbij ze anderhalve dag de gevangenis hebben verlaten, zullen de ene week wel en de andere week niet in de instelling moeten verblijven. Een paar honderd gedetineerden komt daarvoor in aanmerking. In de praktijk moet het leiden tot een daling op dagbasis van honderdvijftig gedetineerden, berichtte Het Laatste Nieuws gisteren.

De twee pistes zijn vorig jaar al eens toegepast om druk van de ketel te halen na de langdurige cipiersstaking. Onlangs werd ons land veroordeeld door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens omdat er twee of drie mensen worden opgesloten in een te kleine ruimte. De week-om-weekregeling is ook daarop een antwoord.

Daarnaast opent deze zomer het centrum voor geïnterneerden in Antwerpen. Samen met de uitstroom van geïnterneerden naar het gewone zorgcircuit moet dit op termijn een daling van vierhonderd geïnterneerden in de gevangenissen geven.

Evaluatie

Het is al lange tijd Geens’ ambitie om het aantal gedetineerden onder de tienduizend te krijgen. Dat was ook een van voorwaarden van de vakbonden om de staking te beëindigen, en Geens zou zijn doel tegen eind juni bereikt moeten hebben. Lange tijd zag het er naar uit dat het ging lukken, maar onlangs steeg het bevolkingsaantal weer. Vandaag schommelt het rond de 10.600. Volgens de socialistische bond ACOD zou door de recente sluiting van 640 cellen een maximale bevolking vanminder dan 9.500 moeten gelden voor een capaciteit van 9.261 cellen.

‘Dat zou een meer correcte verhouding zijn’, vindt Robby De Kaey (ACOD).

Gisteren evalueerden Geens en de cipiers de toestand in de gevangenissen een jaar na de lange staking. Tegen eind dit jaar zullen er 579 cipiers zijn aangeworven, maar dat blijkt te weinig om de uitstroom te compenseren en uit te komen bij een personeelsbezetting van 7.075. Een vernieuwde rekrutering moet daar soelaas bieden.

‘Er is een historische achterstand wat betreft verlofdagen’, zegt De Kaey. ‘Als het personeelskader wordt aangevuld tot het afgesproken aantal, kan dat worden weggewerkt over een periode van enkele jaren.’

De ACOD heeft wel haar twijfels bij de maatregelen om de bevolking omlaag te krijgen. De week-om-weekregeling penitentiair verlof zou volgens de vakbond de werkdruk net verhogen omdat er meer va-et-vient zou ontstaan.

Niettemin leidt dat volgens het kabinet-Justitie ook tot minder werk doordat die gedetineerden er net een week niet zijn en geen toezicht nodig hebben.