"Ik vind het heel erg verkeerd om twee miljard euro belastinggeld te gebruiken voor een jarenlange continue subsidiëring van één enkel project. Dat is voor mij een kwestie van gezond verstand", zo licht Rutten toe. De liberale voorzitster betwijfelt ook of biomassacentrales wel zo duurzaam zijn. "Dit is geen groene oplossing. Er wordt hout van overal in de wereld met vervuilende boten naar hier gehaald om verwerkt te worden. Ik heb daar heel grote vraagtekens bij.

Met haar stellingname loopt Rutten vooruit op het debat in de Vlaamse regering over de subsidiëring van twee biomassacentrales, één in Genk en één in Gent. De vorige regering had voor die projecten miljarden euro's in het vooruitzicht gesteld. Vlaanderen moet immers een tandje bijsteken om meer duurzame energie te produceren. Europa verlangt dat België tegen 2020 13 procent van zijn energieconsumptie uit hernieuwbare energie haalt.

Extra werkgelegenheid?

De bouw van de biomassacentrales zou wel voor extra werkgelegenheid kunnen zorgen, een argument waar lokale mandatarissen niet ongevoelig voor zijn. "Ik vind werkgelegenheid uiteraard belangrijk, maar het gaat hier om een beperkt aantal fors gesubsidieerde jobs. Er zijn betere investeringen in werkgelegenheid denkbaar. En ik heb begrip voor lokale bekommernissen, maar het is wel Vlaanderen dat beslist", zo stelt Rutten.

Het wegvallen van de subsidies zou volgens Rutten ruimte scheppen om de Vlaamse energieheffing "op termijn" te doen dalen. Die heffing, alom bekend als Turteltaks, leidde vrijdag tot het ontslag van Annemie Turtelboom als Vlaams viceminister-president van Open VLD. Turtelboom had de omstreden heffing ingevoerd om de schulden te betalen die waren gecreëerd door de overvloedige subsidies voor eigenaars van zonnepanelen en andere groenestroomproducenten.

Eerder hadden verschillende milieuorganisaties zoals Bond Beter Leefmilieu (BBL), Greenpeace, WWF en Natuurpunt minister Bart Tommelein, die Turtelboom vrijdag opvolgde, al opgeroepen de biomassacentrales geen steun meer te verlenen. Dat zou volgens de organisaties de regering de kans geven om de energiedoelstellingen op een veel duurzamere manier waar te maken.

Alternatief voorstel?

"Als Open VLD twijfels heeft over de haalbaarheid van de biomassacentrale's en een manier ziet om de Turteltaks te verlagen, dan zijn we bereid om daar naar te kijken", zegt CD&V-voorzitter Wouter Beke in een eertste reactie aan de VRT-nieuwsdienst. "Maar we vragen ons dan wel af hoe de nieuwe Vlaamse minister van Energie de klimaatdoelstellingen zal halen? Hij zal toch met een alternatief moeten komen," aldus Beke.

Bourgeois (N-VA) wil nog niet reageren op de stelling van Open Vld-voorzitster Gwendolyn Rutten tegen Vlaamse subsidies voor biomassacentrales. "Het dossier ligt nu op tafel naar aanleiding van het ontslag van de minister, maar het is onverstandig om daar nu uitspraken over te doen", zegt Bourgeois. "We moeten de klimaatdoelstellingen halen. Dat is formidabel zwaar en moeilijk. Ik wil niet in een discours geraken van makkelijke uitspraken, zoals dat als je dit doet, dat wegvalt. Ik ben er absoluut geen voorstander of tegenstander van, maar als de twee biomassacentrales er niet komen moet je naar schatting duizend bijkomende windmolens plaatsen, die ons hoogstwaarschijnlijk evenveel zouden kosten aan subsidies als de biomassacentrales."

Het dossier moet eerst grondig onderzocht worden, aldus Bourgeois. "We zijn zeer ambitieus wat windmolens betreft. We zitten nu aan 392 windmolens. In plaats van naar 500 windmolens in 2020 hebben we gezegd dat we naar 600 windmolens gaan, maar zonder de biomassacentrales moet er nog eens 1.000 bijkomen. (...) Ik heb van Open Vld of van iemand anders nog geen alternatief gehoord."