Aan de actie namen meer dan honderd politiemensen en ander personeel deel. Concreet werden er tussen twintig en dertig bussen van de snelweg gehaald, zowel aankomend als vertrekkend uit Antwerpen. Ze werden van de snelweg gehaald en begeleid naar de oude rijkswachtkazerne aan de Boomsesteenweg in Wilrijk. Daar werd er een verregaande controle gehouden, gericht op zowel drugs, gestolen goederen, grote sommen geld, mensenhandel en terrorisme. Ook de rij- en rusttijden van de chauffeur en de signalisatie van de bus werden nagekeken.

Passagierslijsten

In een hangar op het terrein van de kazerne moesten de passagiers uitstappen en werd hun bagage gecontroleerd door drugs-, explosieven- en cash-honden. “Met deze actie willen we ook zicht krijgen op wie deze bussen gebruikt”, zegt minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA), die de actie bijwoonde. “In die zin hopen we veel te leren uit deze actie. Op basis van de resultaten kunnen we gaan bepalen hoe dringend het is om werk te maken van de passagierslijsten. We hebben de wetgeving aangepast aan de internationale richtlijnen, waardoor we de mogelijkheid hebben om passagierslijsten te vergelijken met de zwarte lijsten die we hebben met mensen die bij onze diensten gekend zijn. Die mensen kunnen we dan van de bus plukken. Voor het treinverkeer zijn de onderhandelingen daarrond al gestart. Met deze actie kunnen we dus bepalen hoe dringend eenzelfde werkwijze is voor internationaal busverkeer.”

Terrorist op de bus

Door de actie verloren de reizigers op de bussen heel wat tijd - makkelijk een uur. “Maar ik denk dat we in een tijd leven waar mensen zulke controles verwachten en zelfs verlangen”, zegt Jambon. “Je wil het niet meemaken dat je op de bus blijkt te zitten met een terrorist. De controles verlopen ook op een vriendelijke manier en de passagiers worden op voorhand ingelicht over wat er staat te gebeuren.”

Jambon wil dergelijke controles blijven organiseren. “Want passagierslijsten zeggen niet alles. Het is niet omdat je niet op de zwarte lijst staat, dat je daarom geen drugs bij hebt of niet recent geradicaliseerd bent. In die zin zijn deze controles een nodige aanvulling.”

De Wever: “Sterk signaal”

Ook Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA) woonde de actie bij en moedigt dit soort acties aan. “Het is een sterk signaal dat je ook op een internationale bus kans loopt op een grondige controle”, zegt hij.

De politie concentreerde zich zaterdag op vijf busmaatschappijen met stopplaatsen in het Antwerpse. Op de resultaten van de actie van zaterdag is het nog wachten.

Internationaal busverkeer wordt vaak gehanteerd door drugs- en mensenhandelaars. Door inbrekersbendes is het een beproefde wijze om hun buit naar Oost-Europa te vervoeren en ook terroristen verplaatsten zich in het verleden al op dit soort bussen. Mehdi Nemmouche, die de aanslag pleegde op het Joods Museum in Brussel nam een internationale bus en ook Anis Amri, die met een vrachtwagen op de kerstmarkt in Berlijn inreed, deed hetzelfde om te ontkomen.