Pierre Audi van Nationale Opera naar festival Aix-en-Provence

De vraag was alleen: waar moet Pierre Audi (58) naartoe? Zoveel plaatsen waar zijn artistieke dubbeltalent gedijt, vallen er in de internationale cultuurwereld niet te vergeven. Dat het iets met muziektheater moest worden, stond buiten kijf. En liefst ook in de ambiance van een festival, het derde metier waarin Audi heeft bewezen z'n mannetje te staan.

Zijn naam werd de afgelopen jaren vaak genoeg gefluisterd. Ging Audi naar La Scala, het operahuis in Milaan? Zou hij de in nood verkerende English National Opera in Londen te hulp schieten? Tot twee keer lekte uit dat hij op gesprek ging bij de Salzburger Festspiele. Maar beide keren koos het bastion van dure operakunst voor een ander.

Aix-en-Provence

Welbeschouwd bleven voor Pierre Audi maar twee serieuze standplaatsen over. De Ruhrtriennale, het nazomerfestival in Duits industriegebied dat tot 2017 wordt aangejaagd door Johan Simons. Helaas presenteerde men daar onlangs een nieuwe, tweekoppige leiding. Resteerde alleen het festival van Aix-en-Provence, het Zuid-Franse stadje dat sinds 1948 elke zomer spraakmakende opera op de planken zet.

Het wordt dus Aix-en-Provence. Per 1 september 2018 gaat Audi er aan de slag. Maar na de komende editie, die volgende week begint, verleent hij al hand- en spandiensten aan de vertrekkende voorman Bernard Focroulle.

'Ik heb geen dwingende reden om bij De Nationale Opera te vertrekken', zegt Audi in een reactie. 'Het Amsterdamse operahuis draait mee in de internationale top en ik verheug me enorm op de zevendelige cyclus van Stockhausens in 2019. Toch wilde ik voor mezelf een nieuwe horizon creëren. Het was een lastige afweging, maar de beslissing in Amsterdam te blijven wonen, hielp enorm.'

Glorieuze jaren

Als Audi in 2018 de deur van de Stopera achter zich dicht trekt, kan hij terugkijken op dertig meest glorieuze jaren. Tot zijn komst was opera in Nederland een provinciale kunstvorm, een enkele toevalstreffer daargelaten. Onder Audi, de Libanees die zich liet kneden in Parijs en Londen, werd inkervend muziektheater welhaast normaal.

In Amsterdam ontdekte hij zichzelf als regisseur. Zijn meesterproef legde Audi begin jaren negentig af met een Monteverdicyclus. Later schaarde hij zich met Wagners vierluik definitief onder de groten. Ook als directeur leverde Audi voorbeeldig werk. Hij lokte dirigenten naar de orkestbak als Pierre Boulez; Zette regievorsten op het toneel als Peter Stein en Peter Sellars; sloeg aan het experimenteren met beeldend kunstenaars als Karel Appel en Jannis Kounellis. Ook gaf Audi het genre barokopera een vaste stek en schonk hij kansen aan opkomend Nederlands regietalent als Lotte de Beer.

Talenten botvieren

Van niet te overschatten belang was de vloot nieuwe opera's die hij bij componisten in binnen- en buitenland bestelde. Tussen 2005 en 2014 blies Audi bovendien nieuw leven in het Holland Festival, waarvan de reputatie onder zijn voorganger Ivo van Hove was verbleekt.

In Aix-en-Provence kan Audi zijn talenten blijven botvieren. Jaren heeft hij gedroomd van een festival, ergens aan de Middellandse Zee, waar hij kon putten uit zijn Levantijnse achtergrond. Zijn voorganger Bernard Focroulle heeft de blik van Aix nadrukkelijk naar het zuiden gewend. Deze zomer pronkt het festival bijvoorbeeld met de wereldpremière van Kalîla wa Dim na, een Arabisch-Franse opera van de in Gaza geboren componist Moneim Adwan. 'Dat is een interessant aspect', bevestigt Audi. 'Focroulle heeft kunstenaars uit andere mediterrane culturen naar Aix gehaald en op mijn manier zal ik daar zeker mee doorgaan.'

De gelouterde multitasker zal zijn Amsterdamse directeurswerk de komende twee seizoenen combineren met regiewerk her en der. Volgend jaar presenteert Audi bovendien zijn eerste seizoen als directeur van Park Avenue Armory, een culturele broedplaats in New York.