Stronger together! Of toch niet? - Els Aeyels

Els Aeyels is journalist van VRT Nieuws en volgt de Verenigde Staten.

Terwijl de aanloop voor de Republikeinse conventie gekleurd werd door de vrees voor grote straatprotesten en gewelddadige rellen – die er nooit kwamen -, is Philadelphia voorlopig in de ban van vakbondsacties, op de luchthaven waar alle deelnemers moeten aankomen en in het perscentrum waar 15.000 journalisten voorlopig alleen maar kunnen hopen dat hun werkplek tijdig klaar geraakt.

Tijdig, dat is tegen maandag in de late namiddag. Dan beginnen de Democraten aan de terugwedstrijd. Want dat is het toch een beetje: de Republikeinen konden een week lang de toon zetten, hakten er stevig op in en de vraag is nu wat de Democraten daar tegenover kunnen stellen en hoe ze dat zullen aanpakken. Die aanpak kan van levensbelang zijn: de juiste strategie bepalen om het doembeeld van Amerika, zoals Trump het schetste, onderuit te halen.

Dat zal Clinton moeten doen door positiviteit uit te stralen, zonder naïef over te komen en problemen onder de mat te schuiven waar de gewone Amerikaan wel degelijk mee te maken heeft. Wat dat betreft, liet ze al even in haar kaarten kijken, toen ze zaterdag in Miami haar kandidaat vicepresident voorstelde. Tim Kaine liet ook meteen zien dat hij haar daarin alvast kan bijstaan. Ze hadden het over bruggen bouwen in plaats van muren, en over hoe Amerikanen optimisten zijn en durvers, en geen angsthazen die de Apocalyps zitten af te wachten. Kaine citeerde zijn grote voorbeeld oud-president Truman: Amerika is niet gebouwd op angst, maar op moed, verbeelding en de vastberadenheid om te doen wat moet.

Dat deel van de opdracht komt wel goed, heb ik de indruk, en Clinton slaagt er voorlopig ook in om Trump persoonlijk aan te pakken, zonder in de val van het terugschelden te trappen. Clinton heeft heel wat drek over zich heen gekregen. Duizenden conventiegangers die op aangeven van partijleiders, voor het oog van de hele wereld, elke dag opnieuw schreeuwen dat ze in de gevangenis hoort, het is ongezien en eigenlijk ook ongehoord. Het slechtste wat ze kan doen, is zich tot datzelfde niveau verlagen.

Ook dat heeft de campagne blijkbaar begrepen, want Clinton valt Trump wel aan, maar dan omdat hij pretendeert “de stem van de Amerikaan” te zijn en de enige die de problemen kan oplossen. Niet waar, zegt Clinton, we hebben allemaal onze eigen stem en onze eigen talenten en pas als we die samenleggen en er zo het beste van maken, zullen we slagen. Stronger Together. Het klinkt een beetje als een Chiromeisje, maar het is een feit dat Amerikanen positivisten zijn, die geloven in zichzelf, in de sterkte van hun land en in de handen uit de mouwen steken. Mensen die hun lot zelf willen bepalen en het niet door één grote leider geregeld willen zien.

Blijft nog één zware hindernis over: de Democraten moeten deze week bewijzen dat ze, anders dan de over de vloer rollende Republikeinen, wél één partij zijn. Alleen bleek de voorbije dagen opnieuw dat dat niet klopt. De aanhang van Bernie Sanders kreeg in amper 24 uur tijd twee opdoffers te verwerken. Eerst was er de meest recente e-mailaffaire. WikiLeaks publiceerde duizenden e-mails waaruit moet blijken dat de partijleiding van de Democraten maandenlang de campagne van Bernie Sanders heeft tegengewerkt, een gevoel waar Sanders en zijn volgelingen al mee zaten en nu in bevestigd worden. En ook al heeft WikiLeaks - voorlopig - geen mails gepubliceerd die aantonen dat Clinton zelf bij die sabotage betrokken was, het zal haar zeker geen goed doen.

En dan is er de keuze voor Tim Kaine als vicepresident. Door velen geprezen als een erg verstandige keuze: een aardige, humoristische man, die vertrouwen wekt, immens populair is in zijn belangrijke thuisstaat Virginia, en die vloeiend Spaans spreekt en dus de latino’s kan overtuigen. Maar ook een man die tot vorige week positief stond tegenover vrijhandelsakkoorden, die goeie banden heeft met grote geldschieters in Wall Street en die zeker niet linkser is dan Hillary zelf.

De Sanders-fans zijn diep teleurgesteld, verontwaardigd zelfs. Zij hadden echt gerekend op iemand uit hun kamp, iemand die het zou opnemen voor de blanke arbeidersklasse en de jongeren, zij hebben het gevoel dat de Democratische Partij alleen nog geïnteresseerd is in wat wij “kansengroepen” zouden noemen. Tim Kaine is voor hen het bewijs dat hun verzuchtingen niet ernstig worden genomen, dat Clinton alleen vrede heeft gesloten met Sanders uit opportunisme, maar dat ze niet van plan is om rekening te houden met hun wensen.

Dat klopt niet helemaal, want ze heeft wel degelijk stukken van zijn programma overgenomen, over een hoger minimumloon en goedkoper onderwijs, bijvoorbeeld. Maar Clinton zal toch op Sanders zelf moeten rekenen om zijn aanhang mee te krijgen. Dat hij al meteen de eerste avond van de conventie het woord neemt, is in die zin goed nieuws. Zo kan hij van bij het begin het verzet in de kiem smoren, iedereen verwacht ook dat hij dat zal doen, en dat hij geen Cruz-stunt zal uithalen. Maar er is ook nog het protest op straat. Ook in Philadelphia worden weer tienduizenden betogers verwacht. Als die er nu wél komen, zullen zij met een deel van de aandacht gaan lopen en Clinton verzwakken.

Als dat gebeurt, heeft ze nog één grote troef achter de hand. De lijst met sprekers op de conventie is ronduit indrukwekkend, en we kennen ze nog niet eens allemaal: behalve Sanders, komen ook Barack en Michelle Obama en uiteraard Bill en Chelsea Clinton. En in tegenstelling tot Trump kan Clinton ook rekenen op een aantal A-list celebrities die het woord zullen nemen: zangeressen Demi Lovato en Katy Perry, actrices Lena Dunham en Eva Longoria en basketter Kareem Abdul-Jabbar. Er zijn ook concerten gepland met Lady Gaga, Lenny Kravitz en Snoop Dogg. Aandacht zal er dus genoeg zijn, of het ook aanslaat, is afwachten.

Eén ding is zeker: de Democraten zitten in het defensief, en deze conventie moet voor hen grandioos slagen. Het is hier pokkeheet en zwoel, en dat blijft ook de komende dagen zo. De vraag is of Philadelphia de stad wordt die Clinton verstikt, of de stad waar ze haar tweede adem vindt. Het antwoord weten we donderdagavond.