Direct naar artikelinhoud

Kun je van koppen dement worden?

De Engelse voetbalbond wil het weten: kun je dement worden van koppen?

De week in wetenschap
Beeld Robert Niedring / HH

Dat is even schrikken, voor iedereen die weleens een potje voetbal speelt. De Engelse voetbalbond vraagt de FIFA om een onderzoek naar de relatie tussen voetbal en hersenschade.

De aanleiding is een verhaal in de Daily Mirror, over drie sterspelers uit het kampioensteam van 1966 die nu lijden aan Alzheimer. Zou het komen door het koppen van zware voetballen, vragen familie en vrienden in de krant?

Knappe voetbalbond die na zo'n emotioneel appèl niet vraagt om een onderzoek. Toch zou ik eerst kijken wat er al bekend is over de gevaren van voetbal voor het brein. De Nederlandse neuropsycholoog Erik Matser onderwierp 33 voetbalamateurs al eens aan een batterij psychologische testjes. Ter controle deed hij hetzelfde bij 27 hardlopers en zwemmers; sporten waarbij je - tenzij je heel gekke dingen doet - niet hoeft te vrezen voor een dreun tegen je hoofd.

Resultaat: vergeleken met andere sporters scoorden de voetballers slechter bij planning- en geheugentests. Zou dat ook niet kunnen komen doordat voetballers relatief veel drinken? Of dat ze sowieso minder snugger zijn? Nee, al die zaken werden gecorrigeerd en dat maakt het plausibel dat het spelen van voetbal zelf schadelijk kan zijn voor de hersenen. 'Vanwege de wereldwijde populariteit van voetbal, kunnen deze uitkomsten belangrijke implicaties hebben voor de gezondheidszorg', schrijven de onderzoekers.

Neuropsycholoog Erik Matser onderwierp 33 voetbalamateurs al eens aan psychologische testjes

Hersenscans

Hersenscans van Albert Einstein College bevestigen die vrees: voetballers die vaak koppen hebben breinen die eruit zien alsof ze een hersenschudding hebben. Experts vrezen vooral voor de effecten op kinderen, die relatief grote hoofden hebben en slappe nekspieren.

De Amerikaanse voetbalbond heeft het koppen al verboden voor kinderen onder de 10 jaar. Typisch iets voor die malle Amerikanen en hun claimcultuur, oordeelde de KNVB en verspreidde zelf een persbericht met de kop 'Jeugd kan gewoon blijven koppen'. Koppen moet je leren, aldus de KNVB, en bovendien: die ballen voor de jeugdteams zijn tegenwoordig hartstikke licht.

Nou sta ik zelf elke zondag op het voetbalveld en voel ik als ervaringsdeskundige meer voor het Amerikaanse standpunt. Zo'n uittrap van de keeper op je knar; dat kan gewoon niet gezond zijn. Bij de jeugdteams valt me bovendien op dat de kopbal bij kinderen weinig waard is. De bal schiet alle kanten op! Met een tikkie binnenkant voet, kom je verder in het leven.

De Amerikaanse voetbalbond heeft het koppen al verboden voor kinderen onder de 10 jaar