De wanhoop van Don Juan - Luckas Vander Taelen

Luckas Vander Taelen is gewezen parlementslid voor Groen, muzikant en freelancejournalist.

Een onderzoek van het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid heeft uitgewezen dat handsfree telefoneren in de auto niet veel minder gevaarlijk is dan wie stuurt met het mobieltje in de hand. Chauffeurs letten voor de helft minder op verkeerstekens, zijn verstrooid, blijven bijvoorbeeld ook veel te lang in het midden van de autoweg hangen. Mensen die telefoneren lijken soms vergeten waar ze zijn en wanen zich in een andere realiteit. Behoorlijk gevaarlijk in de banaliteit van het verkeer...

Niet echt verwonderlijk dat er stemmen opgaan om handsfree bellen in een auto te verbieden. Maar minister Weyts vindt wil eerst strenger gaan toezien op het gewoon hands-on telefoneren in auto.

Ik hoop dat hij dat meent en dat er eindelijk wat repressiever opgetreden zal worden tegen chauffeurs die hun auto verwarren met een telefooncel. Want wat ik als fietser in Brussel elke dag zie, is bijzonder verontrustend: sturen met één hand omdat men druk in de weer is met bellen of sms'en is al lang geen uitzondering meer.

De gevolgen daarvan zijn niet moeilijk te observeren: het negeren van de meest elementaire verkeersregels. Dan zie ik hoe een auto plots zonder enige reden traag begint te rijden, midden op een kruispunt stopt, van zijn richting afwijkt, zonder enige waarschuwing een straat indraait.

Of ik zie chauffeurs die vruchteloos proberen zich met één hand aan het stuur te parkeren. Een nieuw fenomeen zijn ook fietsers die de lokroep van hun smartphone niet kunnen weerstaan en een behoorlijk riskant rijgedrag ontwikkelen.

We beginnen pas de collaterale gevolgen te zien van ons gsm-gebruik, nu zowat iedereen een smartphone heeft. Het doet me een beetje denken aan de fifties, toen tabaksfabrikanten iedereen tot roken aanzetten en het pas na jaren duidelijk werd dat deze onhebbelijke gewoonte bijzonder schadelijk was voor de gezondheid.

Ik wil het dan nog niet hebben over de regelmatig opduikende berichten over gevaarlijke gsm-stralingen die ongebreideld onze hersencellen zouden afbranden. Dat soort verontrustende informatie verdwijnt meestal al even snel als ze opduikt, waardoor het brede publiek geheel onterecht de indruk krijgt dat het wel niet zo erg zal zijn.

Tot men in 2038 een verklaring zal zoeken voor de spectaculaire toename van hersentumoren, dementie en andere cerebrale ongemakken.

Als lesgever probeer ik het gebruik van smartphones door mijn studenten tijdens mijn cursus te verbieden. Het lijkt mij niet echt een beperking van mensenrechten om jonge mensen te vragen om gedurende één uur hun aandacht niet te verdelen tussen wat ik hen probeer bij te brengen en het kleine opdringerige toestel dat ze altijd binnen handbereik lijken te hebben.

Onbegonnen werk is dat. Smartphones dulden immers geen concurrentie! Wij lijken wel verslaafd aan het mobieltje dat voortdurend belangrijk gewaande informatie beweert aan te bieden.

Ik las ooit een indrukwekkend rapport van een Amerikaanse onderzoeker die tot de conclusie was gekomen dat de niet aflatende stroom impulsen van een smartphone inderdaad verslavend werkt.

Wie zich overgeeft aan de verleiding van een smartphone krijgt snel te maken met ontwenningsverschijnselen als hij een korte tijd het contact met zijn toestel verliest. Hij krijgt het vervelende, maar onweerstaanbare gevoel dat hij iets gemist heeft.

De onderzoeker was door neurologisch onderzoek tot de conclusie gekomen dat dit niet het gevolg is van gewenning, maar dat er iets veel ernstigers aan de hand is: we ontwikkelen pavloviaanse reflexen en we worden door een gevoel van onrust overvallen als we een tijdlang niet naar ons schermpje hebben kunnen kijken.

Ik zie haast geen jonge mensen meer die niet met hun smartphone in de hand door de stad lopen. Bij veel meisjes lijkt de telefoon wel aan hun hand vastgelijmd te zijn.

En laat dit misschien het minst besproken rampzalig bijverschijnsel zijn van het overrompelend succes van de smartphone: de donjuans onder ons zijn de wanhoop nabij.

Want het is haast onmogelijk om nog oogcontact te krijgen met jonge vrouwen, omdat hun blik de hele tijd op het magische scherm van hun mobieltje is gericht...