"Vandeput leeft boven zijn stand"

De federale regering ontvouwde vandaag haar strategische visie voor het Belgische leger tegen 2030. De tijd drong, want ons land moet volgende week op de NAVO-top in Warschau zijn plannen voor defensie voorstellen. De oppositie ziet echter niets nieuws in de nota.

SP.A-defensiespecialisten Alain Top en Dirk Van der Maelen zijn niet onder de indruk: "Het kerstakkoord kondigde min of meer hetzelfde aan. Het "plan" is om bestaand materieel te vervangen en daarnaast nog zes drones en een tankvliegtuig te kopen. Wie dacht dat we eindelijk keuzes ging maken, bepaalde capaciteiten zouden afstoten en vol zouden gaan voor een Europese samenwerking, is eraan voor de moeite."

Volgens de socialisten schuift Vandeput nu gewoon de kosten door naar de volgende regering en schat hij de kosten ook te laag in, zeker voor wat de vervanging van de verouderde gevechtsvliegtuigen betreft.

"Een gigantische uitgave kondigt zich aan, terwijl we perfect onze F-16's kunnen updaten aan 1,2 miljard euro. Maar daar heeft de minister geen oren naar", klinkt het voorts. "Acht miljard euro besparen op pensioenen en 9,2 miljard pompen in legermaterieel. Het regeringsdevies dat iedereen moet besparen in moeilijke tijden mogen ze nu wel opbergen."

"Al twee jaar lang wacht het leger op duidelijkheid en het enige wat ze krijgen is een fantoomplan", zegt Kamerlid Wouter De Vriendt (Groen). Ook voor hem is duidelijk dat Vandeput geen echte keuzes durft maken. "We blijven een land met een klein leger dat een beetje van alles moet doen", aldus De Vriendt, die de miljarden voor jachtvliegtuigen in budgettair krappe tijden "irrationeel en budgettair te hooggegrepen" vindt.

Nog volgens De Vriendt moet België net durven schrappen in de taken en kiezen voor specialisatie van topkwaliteit. Hij denkt daarbij in de eerste plaats aan de marine, de Special Forces, ontmijning en transportvliegtuigen.

De federale regering ziet het uiteraard anders. "Met de beslissingen in de strategische visie op Defensie kan ons land op de NAVO-top in Warschau tonen dat het de internationale solidariteit ernstig neemt. Het plan laat ook toe Defensie te moderniseren, te rationaliseren en klaar te stomen voor de toekomstige veiligheidsuitdagingen", aldus premier Charles Michel (MR) en minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA).

Het plan zat al een hele tijd in de pijplijn. Minister Vandeput geeft toe dat de presentatie ervan lang op zich liet wachten. "Liever traag werken en een goed plan, dan snel werken en een slecht plan", luidde het. Vandeput benadrukte dat er "veel eten en drinken" in het 144 bladzijden tellende document zit. "Ik daag u uit enkele decennia terug in de tijd te gaan en te zoeken naar een visie die dezelfde ambitie uitstraalt. Ik denk dat u even zal moeten teruggaan", verzekerde Vandeput.

Volgens minister Vandeput is het optrekken van de begroting naar 1,3 procent van het bbp een realistisch scenario. "De NAVO verwacht een billijke bijdrage van haar partners, in "burden sharing" zoals dat heet", zei hij in "Terzake", "en dat doen we en daar worden we voor erkend, krijgen we ook goede punten voor. Daarnaast is het natuurlijk ook zo dat als je je bijdrage wil blijven leveren, dat je moet blijven investeren in defensie. Daar hebben we de voorbije jaren tekort geschoten, en daar maken we nu een ook een duidelijke ommekeer met het verleden. 1,3 procent is niet de 2 procent die de NAVO vraagt, 1,3 procent is wel een realistisch scenario." 

Vandeput ontkent ook dat de regering geen keuzes maakt en alles wil blijven doen. Zo zet ons land minder in op "air defence" en evenmin op heel zwaar grondmaterieel voor de landmacht, maar het verkiest vijf volledig uitgeruste gemotoriseerde bataljons te houden, zegt de minister.

Hij ontkent ook dat de landmacht stiefmoederlijk behandeld wordt, zoals beweerd wordt. Volgens Vandeput gaat een derde van de investeringen naar de luchtmacht, een derde naar de marine en een derde naar de landmacht. Er komen ook klachten vanuit de landmacht dat de militairen overwerkt zijn door de bewakingsopdrachten sinds de aanslagen, maar daar zal een mouw aan gepast worden, zegt Vandeput. De regering gaat onmiddellijk 200 miljoen euro extra vrijmaken om heel snel te kunnen investeren in wat absoluut noodzakelijk is, en daarmee kan men bijkomende aanwervingen doen. Die moeten de last van de bewakingsopdrachten verlichten.

De minister zegt dat hij er zich terdege van bewust is dat 9,2 miljard euro een heel groot bedrag is. Na het einde van de Koude Oorlog is heel Europa, niet alleen ons land, beginnen desinvesteren in defensie, en we zijn daarin te ver gegaan, niet dezer regering maar de afgelopen 25 jaar, zegt Vandeput.

Dit is een traject voor de volgende 25 jaar, zegt de minister. "Ik zal vliegtuigen betalen die besteld zijn door mijnheer Flahaut, twee ministers geleden, en ik zal ze zelf nooit zien vliegen als minister. Het is gewoon een gegeven voor defensie dat het intergenerationeel is, en over meerder coalities heen moet gaan. Maar we moeten vandaag al onze verantwoordelijkheid nemen, want in 2025 zou het anders volledig blok lopen", aldus de minister.