"Vreemd gevoel kunst te beoordelen met een kalasjnikov in je rug"

Wie volgend jaar de Biënnale van Venetië bezoekt, krijgt in het paviljoen van Irak een vertrouwd gezicht te zien: daar is Gentenaar en artistiek directeur van het SMAK Philippe Van Cauteren immers tot curator aangesteld.

"Van meet af aan wist ik dat een bezoek aan Irak deel uitmaakte van mijn opdracht", zei hij vanavond in "Reyers laat". De afgelopen week heeft hij dat dan ook gedaan met als doel de Iraakse kunstscène beter te leren kennen. "Kunstenaars in Irak ontmoeten verloopt anders dan in Kopenhagen, Berlijn of New York. Het gebeurde telkens onder militaire begeleiding. Het is vreemd kalasjnikovs in je rug te voelen terwijl je tekeningen of schilderijen van een kunstenaar probeert te beoordelen."

"Het was een confrontatie met een andere werkelijkheid. We kennen Irak als het tweestromenland en van Saddam Hoessein, alsof tussenin niks is gebeurd of heeft bestaan. Ook Irak had en heeft moderne kunst. Ik heb 300 portfolio's bekeken van kunstenaars die in Irak actief zijn, van Mosoel tot Basra en van Bagdad tot Najaf. We kennen hen niet, ze zijn een blanco vel."

"Ik heb een lezing gegeven aan 250 mensen. Achteraf kreeg ik te horen dat het van 1956 was geleden dat zoiets in Bagdad was gebeurd. Toen was het de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright die kwam spreken."

"Saddam Hoessein gebruikte kunst zoals de nazi's dat deden. Kunst werd duidelijk geïnstrumentaliseerd en in functie van het regime ontwikkeld. Slechts één esthetisch ideaal werd hooggehouden, slechts 1 iets om te verheerlijken: de leider. Veel kunstenaars zitten nog steeds in dit systeem vast. Het heeft hen alle vertrouwen ontnomen een eigen beeldtaal te ontwikkelen. Ik wil hen dat vertrouwen teruggegeven en hen hoop bieden. Ik wil hen een platform geven, niet alleen in Venetië."