‘On est en Belgique ici,’ mopperde de conducteur volgens Hedayat nog na naar de oude gesluierde vrouw die in een hoekje van de trein zat te lezen. De conducteur vond dat de oude vrouw maar beter in het Nederlands of het Frans kon lezen, niet in het Arabisch, zoals ze bezig was. Hedayat zat niet ver van de vrouw, en geloofde haar oren niet. ‘Ik praat met de vrouw en zij lacht, heel lief, en schudt haar hoofd,’ schreef Hedayat naar aanleiding van het incident. ‘Het moet gedaan zijn met moslima’s te viseren voor al jullie frustraties. Te gemakkelijk en totaal ongefundeerd.’

Het was niet de eerste keer dat Hedayat getuige was van een soortgelijk incident. Daarom besloot ze de conducteur aan te spreken, en dat gesprek ook te filmen zonder de man zichtbaar in beeld te brengen. ‘Mijnheer, mag ik iets vragen?’ begint Hedayat. ‘Op de trein, nadat u mij hebt gecontroleerd, hebt u aan die mevrouw iets gevraagd?’ ‘Aan wie?’ vraagt de conducteur. ‘U zei iets van Nederlands of Frans? Ik heb het gehoord en zij was in de war,’ aldus Hedayat.

‘Ah ja. Nee nee,’ antwoordt de conducteur uiteindelijk. ‘Zij was Arabisch aan het lezen en ik zei: “Nederlands lezen hé’”. ‘Ja maar dat kan je toch niet doen?’ antwoordt Hedayat. ‘Ik zeg niet dat ze dat moet doen hé,’ weet de man als repliek. ‘En dan zegt u: “We zijn hier in Belgie”’, gaat Hedayat

verder. ‘Ik mag toch wel vragen dat ze... wij moeten Nederlands, Frans en Engels praten,’ verdedigt de man zichzelf. ‘Ja maar zij kon ook Frans. Ik heb Frans met haar gesproken,’ aldus Hedayat. De conducteur bevestigt dat hij hetzelfde deed. ‘Maar ik val die vrouw niet aan hé, dat was mijn bedoeling niet.’

Hedayat benadrukt dat de vrouw in kwestie van oudere leeftijd was, en duidelijk verrast was door de opmerking. ‘Ik zeg het gewoon vriendelijk: we moeten oppassen met tegen gesluierde vrouwen zulke dingen te zeggen. Ik denk dat ze genoeg bullshit over zich krijgen met alles wat er vandaag aan het gebeuren is.’

De conducteur houdt vol dat het geen aanval was. ‘Moest de vrouw meer talen kennen, zou het ook beter voor haar zijn.’ Hedayat legt uit dat de vrouw Frans spreekt, en in Brussel woont. ‘Ik wil niet prekerig doen,’ zegt Hedayat nog, ‘maar België is tweetalig en multicultureel’. ‘Ja, maar wij moeten ons wel houden aan de taalwetten,’ zegt de conducteur. ‘De vrouw volgt de taalwetten. Ze woont in Brussel. Ze spreekt Frans,’ aldus Hedayat.

De NMBS laat weten dat ze de gepaste maatregelen genomen heeft. ‘Het is vanzelfsprekend niet aan een treinbegeleider om te bepalen wat, en in welke taal, een klant iets leest. Deze houding kan dus absoluut niet door de beugel en dat is de medewerker in niet mis te verstane bewoordingen duidelijk gemaakt,’ aldus Bart Crols, woordvoerder van de NMBS.