Zo’n 800.000 moslims in ons land zijn dit weekend met de ramadan gestart. Tot 24 juni mogen ze van zonsopgang tot zonsondergang niet eten en drinken. En dat heeft volgens het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen zijn impact op de werkvloer. Ze ondervroegen 462 bazen van kleinere bedrijven. “Bij bedrijven waar moslims in dienst zijn, volgen zeven op de tien gelovigen de ramadan”, zegt Christine Mattheeuws van het NSZ. “Dat merken ze. Zeven op de tien van de ondervraagde bedrijven zeggen dat hun moslimmedewerkers tijdens die vastenperiode minder alert en fit zijn.”

Dat leidt, meer dan vroeger, tot onbegrip en frustratie, zegt Mattheeuws. “51% zegt dat hij van zijn personeel negatieve reacties krijgt over collega’s die de ramadan volgen. Toen we vorig jaar dezelfde bevraging hielden, was dat amper 33%.”

Niet erg inschikkelijk

Heel inschikkelijk zijn bedrijven nochtans niet: amper 6% staat extra pauzes toe. 22% laat toe dat moslimmedewerkers hun lunchpauze overslaan omdat ze toch niet mogen eten en vroeger naar huis vertrekken. “Het jaar voordien was dat respectievelijk 11 en 35%”, zegt Mattheeuws. “We merken dat het gevoeliger ligt door de aanslagen. Het heeft het onderlinge begrip fel doen slinken.”

“Ik denk niet dat die dalende cijfers rechtstreeks met de aanslagen te linken zijn”, zegt filosoof Maarten Boudry. “Ik vind het ook een begrijpelijke frustratie als een collega meer pauzes krijgt dan jij omdat hij zelf beslist heeft om een hele dag niets te eten. Ik begrijp ook de bedrijfsleiders die niet te ver willen gaan in die flexibiliteit. Je kan redelijke concessies doen, zoals bijvoorbeeld halalmaaltijden voorzien in je kantine als je veel moslims hebt onder je werknemers. Maar lichter werk afdwingen op basis van je religieuze keuze, kan niet. Dan kan ik morgen bijvoorbeeld zeggen dat ik voor mijn eigen persoonlijke religie elke dag moet roken aan mijn bureau.”

Ondernemersorganisatie Unizo zegt dat de werkgever wettelijk niet verplicht is om rekening te houden met de ramadan. “Maar het is toch niet onverstandig om dat wél te doen”, zegt Anton Van Assche van Unizo. “Een beetje redelijkheid van beide kanten maakt compromissen mogelijk, en het vergroot de motivatie om flexibel te zijn op andere momenten.”