Tsipras ingezworen als premier Griekenland
Alexis Tsipras, de leider van de radicaal-linkse partij Syriza, is officieel aangesteld als premier van Griekenland. Tijdens een ceremonie in de residentie van de Griekse president Karolos Papoulias zwoer Tsipras dat hij de belangen van het Griekse volk zal behartigen. Eerder vandaag werd hij het eens over het vormen van een coalitie met de rechts-populistische partij Onafhankelijke Grieken.
Na een periode van ruim veertig jaar waarin de conservatieve Nieuwe Democratie of de sociaaldemocratische Pasok in Griekenland de dienst uitmaakte, is nu Syriza aan de macht.
Tsipras heeft zijn kiezers beloofd de bezuinigingsmaatregelen stop te zetten die de regering van de vorige premier Antonis Samaras invoerde in ruil voor 240 miljard euro aan noodleningen van het IMF, de ECB en de Europese Unie. Ook wil de partij een gedeeltelijke kwijtschelding van de Griekse staatsschuld.
Charmant
De nu 40-jarige Tsipras komt uit een middenklasse gezin, studeerde civiele techniek in Athene (afgestudeerd in 2000) en heeft nog nooit in de regering gezeten. Hij staat bekend als slagvaardig en charmant. Hij treedt op met een open hemd en draagt nooit een stropdas. Die gaat hij naar eigen zeggen pas dragen, als hij de schulden van zijn land heeft weten terug te brengen.
Eind jaren negentig klom Tsipras op in de partij Synaspismos. In 2009 werd hij voor deze partij in het parlement gekozen. Toen Synaspimos deel ging uitmaken van Syriza, werd hij leider van deze links-radicale coalitie.
De populariteit van de nu veertigjarige Tsipras schoot tijdens de crisis, die eind 2009 in Griekenland begon, als een komeet omhoog. Had Syriza in 2009 nog slechts 4,6 procent van de stemmen, bij de verkiezingen in 2012 was dat tot 26,9 procent gestegen en zondag tot ruim 36 procent.
Tsipras treedt op met een open hemd en draagt nooit een stropdas. Die gaat hij naar eigen zeggen pas dragen, als hij de schulden van zijn land heeft weten terug te brengen
Onafhankelijke Grieken
Daarmee vergaarde Syriza 149 zetels in het Griekse parlement. Omdat Tsipras hiermee net geen meerderheid behaalde (de grootste partij krijgt in Griekenland een bonus van 50 zetels) moest hij op zoek naar een coalitiepartner. Alleen met 151 of meer had Tsipras zonder coalitiegenoten kunnen regeren. De coalitie bezet nu 162 van de 300 zetels in het parlement.
Onafhankelijke Grieken staat bekend als een extreem-rechtse partij. In 2012 splitste de partij onder leiding van Panos Kammenos zich af van de Nieuwe Democratie van de huidige premier Samaras, omdat ze tegen de afspraken met de EU was.
Onafhankelijke Grieken verschilt op bijna alle programmapunten met Syriza behalve het gedeelde standpunt over bezuinigingsmaatregelen. Zo is Onafhankelijke Grieken erg nationalistisch en is de partij fel gekant tegen de komst van meer migranten, zegt Volkskrant-correspondent Sarah Venema. 'Het migrantendebat wordt in Griekenland stevig gevoerd. Syriza staat als linkse partij meer open voor migranten.'
Ook in religieus opzicht staan de partijen recht tegenover elkaar. Zo is Onafhankelijke Grieken voor sterke banden tussen de regering en de orthodoxe kerk. Tsipras is tegen deze inmenging, zegt Venema.
Kammenos heeft gezegd dat Onafhankelijke Grieken bereid is om Syriza tegemoet te komen. Venema: 'Kammenos vindt het nu belangrijker dat de Grieken zich verenigen tegen de Europese bezuinigingen dan dat de partij politiek-ideologische standpunten doordrukt'. Dit bleek volgens Venema ook al uit het verkiezingsspotje van Kammenos. Hierin helpt hij een jongetje genaamd Alexis om zijn ontspoorde trein weer op de rails te krijgen.
Roerige tijden
Europese leiders waarschuwen voor instabiliteit als Tsipras in Europa zijn zin zal doordrijven, maar de Grieken hebben daar niet naar geluisterd. Duidelijk is dat Europa zich kan opmaken voor roerige tijden.
Van de beginnende groei van de Griekse economie is voor de gewone Griek weinig te merken. De werkloosheid ligt boven de 25 procent, eenderde van de Grieken leeft onder de armoedegrens en 18 procent van de Grieken heeft te weinig geld om eten te kunnen kopen.
Over enkele weken loopt het huidige hulpprogramma af dat Griekenland overeind houdt. Om het resterende deel van 1,8 miljard te ontvangen, moet Griekenland toegezegde hervormingen doorvoeren.
Griekenland kan niet op eigen houtje besluiten zijn schulden niet meer te voldoen
Afspraken
Volgens ECB-bestuurder Benoit Coeuré kan Griekenland niet op eigen houtje besluiten zijn schulden niet meer te voldoen. Het land zou daarmee de Europese regels overtreden.
Verder kan hij zich voorstellen dat de looptijd van Griekse leningen wordt verlengd, of dat de rente op leningen wordt verlaagd. De ECB speelt in dit proces volgens hem echter geen rol. Dat besluit moet worden genomen door de ministers van Financiën van de eurolanden.
Ook IMF-topvrouw Christine Lagarde liet weten dat Griekenland niet kan rekenen op een speciale behandeling. 'De regels in de eurozone moeten worden gerespecteerd', zei ze in een interview met de Franse krant Le Monde. 'We kunnen geen speciale categorieën maken voor bepaalde landen.'
Lagarde benadrukte verder dat de nieuwe Griekse regering door moet gaan met de verbeteringen bij de belastingdienst en in het justitiële systeem. 'Dat zijn geen bezuinigingsmaatregelen, dat zijn noodzakelijke, diepgaande hervormingen.'
Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem benadrukte voorafgaand aan overleg met de ministers van Financiën van de eurolanden dat Griekenland al veel hulp bij het verlichten van de torenhoge schuldenberg krijgt. Maar voor kwijtschelding van schulden is volgens Dijsselbloem binnen de eurozone zeer weinig steun.
Hij onderstreepte er naar uit te kijken om te praten met de nieuwe Griekse regering 'om te werken aan het sterker maken van de Griekse economie'. De eurolanden zijn en blijven bereid Griekenland te helpen, maar Griekenland moet zich wel houden aan de afspraken, zegt Dijsselbloem. 'We hebben een gezamenlijk doel om Griekenland weer op de been te helpen in de eurozone. Op basis daarvan gaan we gesprekken aan.'
