Vluchteling moet 'op kamers'; gemeenten plaatsen statushouders samen in woning

Dat blijkt uit een enquête door de Volkskrant bij de 25 grootste Nederlandse gemeenten. De zeven gemeenten zijn het afgelopen jaar begonnen of hebben vergevorderde plannen met het gezamenlijk huisvesten van statushouders.

Gemeenten hebben met het Rijk en provincies afgesproken hoeveel statushouders ze dit jaar zullen huisvesten, maar veruit de meeste liggen achter op schema. Op 1 juli waren er in totaal vijfduizend woningen te weinig vrijgemaakt. Veel gemeenten kampen met een beperkte voorraad sociale huurwoningen, terwijl het aantal statushouders vorig jaar flink is toegenomen. Op dit moment wachten 16 duizend van hen op een woning.

Een groot obstakel voor gemeenten is dat minstens de helft van de 33 duizend volwassen asielzoekers die in 2015 arriveerden, bestaat uit mannen die vooralsnog alleen naar Nederland zijn gekomen. Sociale huurwoningen zijn vooral bedoeld voor gezinnen. Het op kamers plaatsen van alleenstaande statushouders zien veel grote gemeenten als een adequate oplossing.

Tekort aan woonruimte

'Op deze manier kunnen we de voorraad woningen optimaal benutten', aldus een woordvoerder van de gemeente Haarlemmermeer. 'We verwachten een hoge verhuissnelheid van statushouders die wachten op gezinshereniging, waarmee we met relatief weinig woningen veel statushouders kunnen huisvesten.'

Het Platform Opnieuw Thuis, dat de verdeling van statushouders over gemeenten begeleidt, is positief over de trend. De organisatie adviseerde vorig jaar dat het op kamers gaan vooral 'een goede eerste stap op de woonladder' is voor jongere alleenstaande statushouders. 'Ook financieel is dat voor hen aantrekkelijk; aangezien zij vaak moeite hebben om de huur van een hele woning op te brengen.'

Ook VluchtelingenWerk Nederland ziet het kamers verhuren aan statushouders als een oplossing voor het tekort aan woonruimte. De organisatie benadrukt wel dat het verblijf op kamers tijdelijk moet zijn. 'Als we willen dat ze onderdeel worden van de maatschappij, moeten ze ook de kans krijgen zich zelfstandig te ontwikkelen. Dat kan niet in dit soort woningen. Er moet perspectief zijn op een zelfstandige woning', aldus een woordvoerder.

Plannen om in Oss alleenstaande statushouders 'kamergewijs' te huisvesten, leidden in maart van dit jaar tot protest. Bewoners zagen het niet zitten dat er vier alleenstaande mannelijke statushouders in hun buurt kwamen wonen. De Osse SP waarschuwde bij het raadsdebat over de kwestie voor mogelijke overlast, omdat de huurwoningen niet gebouwd zouden zijn om meerdere volwassenen te huisvesten. Vorige maand maakte woningcorporatie BrabantWonen bekend door te gaan met de plannen om zeker twaalf huurwoningen geschikt te maken voor kamerverhuur aan vluchtelingen. Wel kondigde de corporatie aan de woningen beter te spreiden over de wijken om de integratie te bevorderen.

Lees ook

Zo wonen vluchtelingen samen in Veldhoven. 'Het schoonhouden gaat beter sinds we een rooster hebben.'

Waarom sturen we statushouders niet allemaal naar Limburg? Maatwerk Limburg ziet de statushouders graag komen, want zij brengen nieuw leven in krimpregio's.

Andere oplossingen

Naast de gemeenschappelijke huisvesting zoeken overheden nog meer manieren om de wachtlijsten terug te dringen, zoals de bouw van flexwoningen. Ook kunnen gemeenten op geld van het Rijk rekenen als ze overheidsgebouwen of kantoren bewoonbaar maken voor statushouders. Van de grote gemeenten zeggen Amsterdam (60 plekken), Apeldoorn (70-100), Haarlem (140), Zoetermeer en Rotterdam gebruik te maken van dit 'gemeentelijk versnellingsarrangement'.

De twintig andere ondervraagde gemeenten geven echter aan nadrukkelijk tegen dit instrument te zijn, omdat het niet bevorderlijk zou zijn voor de integratie wanneer grote groepen statushouders in niet-reguliere woonruimte worden geplaatst.

Wel zijn de meeste van de grote gemeenten bezig met het transformeren van leegstaande kantoorgebouwen naar volwaardige woningen. Deze zijn niet alleen bestemd zijn voor statushouders, maar voor alle woningzoekenden.

_{De enquête is uitgevoerd door Midas Boeke.}