Direct naar artikelinhoud
Interview

Publifin: "Misschien moet Di Rupo zelf zijn cumul opgeven"

Pascal Delwit.

"S'il le veut, il peut." Als PS-voorzitter Elio Di Rupo het echt meent met de schoonmaak binnen zijn partij, dan is het partijbureau van maandagochtend de kans om dat te bewijzen. Dat zegt Pascal Delwit, politicoloog aan de ULB.

“Het wordt een woelige vergadering”, voorspelt de Brusselse politicoloog Pascal Delwit (ULB), die Franstalig links al jaren opvolgt. “De Luikse afdeling zal mogen uitleggen hoe de uitwassen rond de intercommunale Publifin zo welig konden tieren. Iedereen in Luik wist ervan. Maar Di Rupo krijgt het ook moeilijk. Als voorzitter draagt hij de verantwoordelijkheid voor de problemen van zijn partij.”

Wat moet Di Rupo doen?

Delwit: “Di Rupo staat onder grote druk van de media en de publieke opinie. Dat is een voordeel. Het biedt hem een unieke opportuniteit om orde op zaken te stellen. Hij wil strengere regels voor het cumuleren van politieke jobs. Dat zal niet makkelijk zijn, want veel leden van het partijbureau cumuleren zelf. Maar de druk van buitenaf is zo groot dat hij die weerstand moet kunnen overwinnen. S'il le veut, il peut. Als hij echt wil, dan kan het."

Hoezo, áls hij wil?

“Vergeet niet dat Di Rupo zelf drie belangrijke functies cumuleert. Hij is partijvoorzitter, parlementslid en burgemeester van Bergen. Als hij een radicale decumul doorduwt, dan is de eerste vraag aan hem: welke mandaten laat ú vallen?”

'Ik ken niemand buiten Moreau die zo'n grote industriële belangen combineert met politiek'

Eigenlijk wil hij dus geen decumul, zegt u?

“Een totale decumul is onmogelijk. Er bestaat wel een decreet in Wallonië dat de cumul tussen een mandaat als parlementslid en dat van burgemeester of schepen verbiedt, tenzij je voldoende stemmen haalt bij de verkiezingen. Wat mij betreft, kan dat decreet worden verbeterd. Die discussie woedt al maanden in Wallonië. Niet enkel bij de PS, maar bij alle partijen.”

Hoe komt het dat de PS in deze affaire de volle laag krijgt, terwijl cdH en MR, die ook betrokken zijn, de dans ontspringen?

“De PS is de machtigste partij van Wallonië en de twee worden met elkaar vereenzelvigd. Zodra er een probleem opduikt in Wallonië, keert men zich tegen de PS. Onterecht, trouwens, want Vlaanderen staat ook niet gelijk aan N-VA. Objectief gezien is er wel een goede reden waarom de PS nu de volle laag krijgt. De constructie rond Publifin werd opgezet door de PS'ers Stéphane Moreau en André Gilles, met de zegen van de Luikse PS-burgemeester Willy Demeyer. Zij organiseerden de constructie, de anderen volgden.”

'Twee weken geleden zat MR in een diepe crisis door Kazakhgate, nu is het de PS. Het verandert snel.'

Wat is het toch met dat PS-bastion in Luik?

“De Luikse identiteit is veel sterker dan in andere provincies. Alle andere afdelingen klagen over hoe moeilijk het is met die Liégeois. Vergelijk het met Antwerpen in Vlaanderen, al is de dissidentie daar wel kleiner.
“Historisch gezien zijn de federaties bij de PS altijd autonoom geweest, maar de Luikenaars zijn daar extreem in. Ze moeten niet hebben van Brussel. Misschien klinkt dat in Vlaanderen ook herkenbaar (lacht)."

Kan Di Rupo de Luikse stal uitmesten?

“Dat wordt zeer moeilijk, want bij de verkiezingen in 2014 heeft hij serieuze schade opgelopen. Di Rupo en Demeyer kunnen elkaar niet uitstaan. Maar als het ooit kon, dan is dit het moment.”

Verbaast het u dat Moreau 600.000 euro per jaar verdient bij Publifin?

“Moreau is een speciaal persoon. Ik ken niemand in België die zo'n grote industriële belangen – onder meer in de telecom en de energie - combineert met politiek. Als hij straks moet kiezen tussen het burgemeesterschap van Ans of zijn carrière bij Publifin, dan kiest hij volgens mij voor Publifin.”

Hij is een uitzondering, zegt u?

“Bij alle partijen bestaan er constructies waarin mensen hun politieke mandaten combineren met functies bij intercommunales. Maar dat is niet van dezelfde grootteorde als bij Moreau.”
“Mag ik er wel op wijzen dat het groeiende belang van geld een probleem is in de hele Belgische publieke sector? Moreau is niet de enige die zijn publieke loon afstemt op de groeiende lonen in de privésector. Denk maar aan Johnny Thijs, die weigerde overheidsmanager te worden vanwege het loonplafond.”

'Als Di Rupo ooit de kans kreeg om de stal van Luik uit te mesten, dan is dit het moment'

Zal de Publifin-affaire afstralen op de Vlaamse politiek?

“Mogelijk wel, want belangenvermenging is niet uniek voor Wallonië. Kijk naar de Optima-perikelen in Gent. Op dit moment is Publifin niet zo belangrijk in Vlaanderen, maar dat kan veranderen. Als Di Rupo straks een strakke decumul oplegt bij de PS, dan is de vraag wat de Vlaamse partijen zullen doen. Bart De Wever (N-VA) bijvoorbeeld cumuleert ook verschillende functies: Kamerlid, partijvoorzitter en burgemeester.”

Peter Mertens van de PVDA zegt dat hij zelf geen campagne meer moet voeren, dat doen de andere partijen voor hem.

“Voor de PTB-PVDA komt deze affaire op het goede moment. Na hun sterke resultaten in de peilingen in december waren ze in een fase gekomen waarin ze kritischer werden beoordeeld. Herinner u de kritiek op hun houding tegenover Noord-Korea of de doortocht van Raoul Hedebouw in enkele televisieprogramma's. Deze affaire is ideaal voor hen om die toon weer om te buigen.”

Moet de PS zich voorbereiden op een verkiezingsnederlaag?

“Niet per se. De verkiezingen zijn pas eind 2018, dat is nog lang. Twee weken geleden zat de MR in een diepe crisis door Kazakhgate. Nu is het de PS. Ca tourne vite.”