De aankondiging bevestigt Albert Einsteins laatste onbewezen theorie, die uit 1916 dateert. Volgens Einsteins theorie bewegen die golven in een vacuüm aan de snelheid van het licht en laten ze de ruimte rimpelen.

Laserstralen

Om die zwaartekrachtgolven te meten speurt de Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory (Ligo) het heelal af. Het gaat om twee tunnels van elk vier kilometer lang waarin voortdurend laserstralen worden afgevuurd. Die meten de afstand. Als er een gravitatiegolf passeert, dan zou die afstand in principe een beetje moeten afwijken. "Maar die verschillen zijn minuscuul", zegt Decin. "Een fractie van een atoom, ofwel tien tot de min achttiende meter."

De door Ligo gespotte zwaartekrachtsgolf is volgens de onderzoekers verwekt door de fusie van twee zwarte gaten van elk ongeveer 30 zonnen zwaar. De waarneming gebeurde al op 14 september 2015, maar werd nu pas bekendgemaakt op een persconferentie.

"Nobelprijs-waardig"

Omdat de trillingen zo minuscuul zijn, duurde het honderd jaar om ze waar te nemen. Maar nu zijn het Amerikaanse Ligo-observatorium, het Europese deeltjeslab Cern en de Italiaanse Virgo-detector er toch in geslaagd. Een zeer belangrijke ontdekking, luidt het bij experts. "Nobelprijs-waardig in mijn ogen", aldus Decin. "We krijgen hierdoor een totaal nieuw venster om naar de ruimte te kijken. Dit zal ons in staat stellen om een aantal fenomenen te ontrafelen die we vroeger gewoon niet konden zien. Met het licht konden we maar beperkt terugkijken in de tijd, met de gravitatiegolven kunnen we terug naar de eerste seconde van het ontstaan van het heelal. Want in tegenstelling tot licht worden gravitatiegolven door niets tegengehouden."