Scholen werken hard aan de strijd tegen radicalisering. Het ‘NetwerkIslamexperts’ opende sinds de start van het project in 2016 al 481 dossiers voor scholen die met vragen en problemen zaten. Maar het is de eerste keer dat er bij kinderen op zo’n jonge leeftijd al tekenen opduiken van beginnende radicalisering.

Het intern verslag van de kleuterschool in Ronse beschrijft problematisch gedrag van kinderen. Het gaat bijvoorbeeld om het citeren van Arabische verzen uit de Koran tijdens de speeltijd, op vrijdag niet naar school komen om godsdienstige redenen of het weigeren om een hand te geven. Maar in het verslag gaat het ook over “moordbedreigingen door een kind uitgesproken aan ‘ongelovigen’“ en “andere kinderen ‘varkens’ noemen en met de vinger aan de keel bewegingen maken”.

Geen aanwijzingen in andere scholen

Het Katholiek Onderwijs Vlaanderen heeft geen aanwijzingen dat het probleem met “geradicaliseerde” kinderen in een kleuterschool in Ronse breder verspreid zou zijn. Dat zegt woordvoerster Marijke Van Bogaert. Bovendien “bestaan geradicaliseerde kleuters niet”, zegt ze. “Kinderen nemen enkel dingen over die ze thuis, op televisie of bij vriendjes horen. Dat is in zekere zin normaal.”

Volgens Van Bogaert is er van de scholen binnen het Katholiek Onderwijs Vlaanderen nog nooit een vraag gekomen over kleuters die radicale uitspraken doen. Ook bij lagere schoolkinderen is er geen aanwijzing dat het om een breder probleem zou gaan, zegt ze.

De woordvoerster benadrukt ook dat er niet zoiets bestaat als “geradicaliseerde” kleuters, maar dat kinderen op zo’n jonge leeftijd enkel dingen overnemen die ze thuis, op tv of van hun vriendjes horen. “Dat kleuters dat doen is in zeker zin normaal. We moeten als school, ouders en samenleving kijken waar het vandaan komt, de kinderen duidelijk uitleggen waarom dat niet kan en verder in gesprek gaan met de betrokkenen”, zegt ze. “Het hele schoolgebeuren is gericht op hoe je kleuters en kinderen leert wat kan en wat niet kan, dus scholen weten perfect hoe ze zo’n probleem moeten aanpakken moest het zich stellen”, besluit ze.

Directie: “Storm in een glas water”

De directeur van scholengroep 21, waar de kleuterscholen Dr. Ovide Decroly in Ronse deel van uitmaken, reageert geschokt op de berichten over radicalisering bij kleuters op zijn school.

“Op het einde van het schooljaar is een project rond radicalisering opgestart in de kleuterschool”, zegt Dirk Moulart, “Dit is een storm in een glas water. Het intern document is opgesteld op basis van getuigenissen van een viertal juffen en hun ervaringen van de voorbije jaren. Het gaat om een zestal kinderen uit drie gezinnen die bekendstaan bij de politie van Ronse. Dat is één procent van het totaal aantal kinderen.”

De directeur ontkent de aangehaalde feiten niet, maar beklemtoont dat de oplijsting te goeder trouw is opgesteld om de preventieve werking te verbeteren. “Ik onderken dat zich in gans Vlaanderen problemen stellen. Maar we mogen niet polariseren”, klinkt het.

De directie van de Dr. Ovide Decroly kleuterschool verwacht zich aan ongeruste vragen van ouders en zal uitleggen hoe het bewuste document tot stand is gekomen. “Er zullen ouders zijn die ons dit niet in dank afnemen. Terwijl we dit niet hadden kunnen voorkomen.” Moulart begrijpt niet hoe het rapport in handen van de pers is beland. “Voor we in het project stappen hebben we gevraagd om op te lijsten wat er zoal uit die mondjes is gekomen. Vooral om preventief te kunnen werken, want we nemen dit ernstig. We werken al jaren aan de betrokkenheid van ouders. Er wordt bijscholing rond radicalisering georganiseerd. Ook binnen het GO! wordt er aandacht aan besteed.”

Noodkreten van de leerkrachten heeft de directie nooit ontvangen, klinkt het. “We werken aan de aanpak van het probleem. We volgen indicaties van radicalisering bij leerlingen op. Er is bijscholing over levensbeschouwingen op een algemene maar ook concrete manier. Als een jong kind spreekt over iets dat ‘haram’ is (onrein, verboden door de islam, red) vragen we die waarom dat niet ‘haram’ is en geven we uitleg.”

De directie van de Dr. Ovide Decroly kleuterschool had gehoopt dat de aangereikte informatie met meer discretie behandeld zou worden, maar gelooft in de voortzetting van het deradicaliseringsproject. De school zal de zaak verder bespreken met afgevaardigd bestuurder van het GO! Raymonda Verdyck.

Haatspraak

Vlaams parlementslid Nadia Sminate (N-VA) roept de Commissie voor de bestrijding van gewelddadige radicalisering samen naar aanleiding van het verhaal rond de “geradicaliseerde” kleuters in Ronse. Sminate, die zelf voorzitter is van de commissie, is naar eigen zeggen “gechoqueerd”.

“Uiteraard is dit iets wat kleuters van thuis mee krijgen want ze bedenken zulke uitspraken niet zelf. De moslimgemeenschap, de ouders in de eerste plaats, moeten hun verantwoordelijkheid nemen, en onze normen en waarden meegeven”, reageert Sminate.

De N-VA’ster wil dan ook de Commissie voor de bestrijding van gewelddadige radicalisering, die werd opgericht na de aanslagen in Parijs in november 2015, samenroepen. “Voor het eerst wordt nu melding gemaakt van kleuters van dergelijke jonge leeftijd die eigenlijk extremistische haatspraak imiteren. Ik neem dit ernstig en wil het ook bespreken in het Vlaams Parlement”, zegt ze.

Het parlementslid wil nu met de collega’s overleggen wanneer de commissie bijeen kan komen en wie uitgenodigd moet worden. “Zelf denk ik bijvoorbeeld aan enkele leerkrachten die hun ervaringen in de commissie kunnen toelichten. Misschien nodigen we ook minister van Onderwijs Hilde Crevits uit. Maar over de concrete timing en invulling van deze commissievergadering wil ik nog overleggen met mijn collega’s”, zegt ze.