Dringend gezocht: organisator Olympische Spelen

En toen waren ze nog met twee: de steden die volhouden om de Olympische Spelen van 2024 te organiseren. Alleen Parijs en Los Angeles blijven kandidaat.

Woensdagavond maakte de Hongaarse regering – zeer tegen haar zin – bekend dat Boedapest afhaakt. Momentum, een actiegroep tegen de Spelen, had genoeg handtekeningen verzameld om een referendum onder de inwoners van de stad te organiseren en dat risico wilden premier Orban en burgemeester Tarlos niet nemen. De ‘goesting’ om grote sportevenementen te organiseren is duidelijk over. Ooit waren de Olympische Spelen de hoogste eer die een stad kon krijgen. Maar die tijd is definitief voorbij. Daar spelen twee belangrijke factoren een rol: het toenemend gigantisme en de mondigheid van de burger.

‘Sneller, Hoger, Sterker’, luidt het olympisch motto, maar daar kan gerust ‘grootser’ aan toegevoegd worden. De Spelen worden almaar groter. Er komen steeds nieuwe disciplines bij. Alleen rijke megasteden met een goede infrastructuur zijn fysiek nog in staat het vierjaarlijkse circus te ontvangen, en daar hun broek niet aan te scheuren. Want ook dat wordt een constante: de Spelen zadelen de organiserende stad op met een fikse kater.

De laatste dertig winter- en zomerspelen zijn bijna allemaal verlieslatend geweest. Alleen Los Angeles in 1984 was een uitzondering, maar dat kwam omdat de stad al grotendeels over de nodige infrastructuur beschikte en vooral de privésector liet investeren. En ook Barcelona profiteerde optimaal van de Spelen van 1992. In Rio, de laatste gastheer, is nauwelijks een half jaar na de Spelen het verval al ingezet. Het olympisch park is verworden tot een spookstad, het atletendorp staat grotendeels leeg.

Winterspelen

En dus haken steden af omdat ze onder druk worden gezet door mondige burgers. Dat Los Angeles de Amerikaanse kandidaat is geworden voor 2024, komt omdat Boston afhaakte. Burgemeester Marty Walsh liet weten dat hij het ‘belastinggeld van zijn inwoners niet in gevaar wilde brengen’. Ook Hamburg was aanvankelijk in de running. Maar bij volksraadpleging besliste een krappe meerderheid (51,6 procent) van de inwoners dat de stad zich moest terugtrekken. In Rome trok de nieuwe burgemeester, Virginia Raggi, zelf de stekker uit het project. Als politica van de Vijfsterrenbeweging wil ze radicaal komaf maken met de oude politieke cultuur.

Zelfs voor de Winterspelen – toch kleinschaliger van opzet – wordt het moeilijker steden warm te maken. Voor de Spelen van 2022 is het rijtje afhakers erg lang: Oslo, Stockholm, Krakau, Lviv, München en Sankt-Moritz. Alleen Almaty in Kazachstan en Peking – hoewel het daar eigenlijk te warm is – blijven over. Niet toevallig steden in landen waar burgerinspraak niet hoog aangeschreven wordt.

Olympische kas

Bij het Internationaal Olympisch Comité maakt men zich stilaan een beetje zorgen. Voorzitter Thomas Bach heeft een hervormingsproject gelanceerd. Dat luistert naar de naam ‘Agenda 2020’ en bestaat uit veertig hervormingen die de kostprijs, de omvang en de complexiteit van de Spelen moeten verminderen. Bedoeling is dat ook middelgrote steden zich opnieuw geroepen voelen.

Maar dat lijkt dus niet te lukken. De bobo’s van het IOC zijn immers weinig geloofwaardig. In 2020, in Tokio, komen er opnieuw vijf sporten bij. En hun belangrijkste bekommernis blijft dat er genoeg geld terugvloeit naar de olympische kas.