'Het is geen goed idee om je huisarts met vaste tussenpozen te vragen om tests naar alle mogelijke kwalen', besluit de consumentenorganisatie op basis van haar onderzoek. 'Als er screenings nodig zijn moeten die gebeuren volgens een preventieplan op maat van de patiënt.‘ Onder medische screening verstaat men het uitvoeren van onderzoeken en tests om een bepaalde ziekte op te sporen bij personen die geen symptomen vertonen en geen familiale antecedenten hebben die een test zouden kunnen rechtvaardigen. Zo een screening is niet altijd en niet voor iedereen een feilloze methode om uitsluitsel te geven over de gezondheidstoestand. Bij de circa duizend mensen die Test Gezond begin 2014 ondervroeg, bleek het bijvoorbeeld in 11 procent van de positieve resultaten om 'vals alarm' te gaan.

Meestal enkel zinvol bij mensen met gezondheidsprobleem

Volgens de consumentenorganisatie is een beperkt aantal screenings vanaf een bepaalde leeftijd aanbevolen. De overheid heeft daar overigens campagnes voor opgezet, maar - zo hekelt Test-Aankoop - 'ze geeft niet altijd alle nodige informatie'. 'Heel wat onderzoeken bij routinecheck-ups kunnen weliswaar zinvol zijn bij mensen met een specifiek gezondheidsprobleem', vindt Test Gezond, 'maar ze hebben geen enkel nut wanneer er geen symptomen zijn. Dat is met name het geval voor een aantal bloedanalyses. Voorts is voor sommige screeningtests niet bewezen dat ze meer voor- dan nadelen hebben. Dat geldt volgens Test Gezond bijvoorbeeld voor de PSA-test om prostaatkanker op te sporen.'

Ook aan de informatieverstrekking over screeningonderzoeken schort een en ander, zo blijkt uit de enquête. 'Tussen 49 pct en 86 pct van de mensen die een colonoscopie (stoelgangonderzoek), een uitstrijkje of een mammografie lieten uitvoeren, kreeg geen informatie over de risico’s, de beperkingen en de psychische gevolgen van deze screenings'.

Test Gezond concludeert dat het in de eerste plaats belangrijk is om gezond te leven: voldoende bewegen, gezond eten, matig zijn met alcohol, niet roken, enzovoort.