Oppositieleider krijgt 15 dagen cel voor organiseren massademonstratie tegen Poetin

De Europese Unie heeft vandaag bij de Russische autoriteiten de onmiddellijke vrijlating geëist van de betogers die gisteren tijdens vreedzame demonstraties werden opgepakt. De politie-inzet is in strijd met de ook in Russische grondwet vastgelegde vrijheid van meningsuiting, vereniging en vergadering, aldus EU-buitenlandchef Federica Mogherini.

In tachtig Russische steden gingen gisteren demonstranten de straat op. Niemand had verwacht dat het er zoveel zouden zijn. 

'Rusland zonder Poetin'

Gisteren maakte de Volkskrant-correspondent Tom Vennink de volgende reportage: op het Rode Plein verschijnen hordes agenten met knuppels. Haar vriend is afgevoerd, maar de glimlach van Valeria blijft. Vanaf een muurtje tuurt de studente over het Poesjkinplein. Hoeveel demonstranten er ook in de getraliede politiebusjes verdwijnen, de menigte lijkt niet kleiner te worden. Door het geronk van de helikopter zwellen de stemmen weer op: 'Rusland zonder Poetin, Rusland zonder Poetin'. Valeria: 'De goede oude tijd is terug.'Drie uur staan ze al te glimlachen in het zicht van het Kremlin, Valeria en de duizenden anderen. Niemand die dacht dat ze met zovelen zouden zijn. Oppositieleider Aleksej Navalny, de organisator van de demonstraties, tweet vanuit een van de politiebusjes: "Ga door met jullie vredige wandeling, het weer is goed."

Op de eerste lentedag van 2017 waren ze plots terug: massademonstraties tegen de Russische regering. De laatste dateren van 2012, toen Russen protesteerden tegen verkiezingsfraude. Vijf jaar lang was het vrijwel stil.

Alleen al in Moskou worden vijfhonderd mensen aangehouden. De oppositieleider, anticorruptieactivisten, een correspondent van de Britse krant The Guardian, een oude man die 'schande' schreeuwt, een kind met een fietsje, de vriend van Valeria.

Moskou is maar een van tientallen steden waar Russen demonstreren. De eersten gaan de straat op in Vladivostok, zeven tijdzones oostwaarts. Tienduizenden volgen in Novosibirsk, Tomsk, Sint-Petersburg. Zelfs in Dagestan, waar de grip van het regime het sterkst is, wagen demonstranten zich op straat. De protesten eindigen in Moermansk, aan de grens met buurland Noorwegen.

Badeendje

Op al die plekken gaat zondagmiddag hetzelfde symbool de lucht in: een geel badeentje. Het is het eendje uit een recente video van oppositieleider Navalny. Die toont de rijkdommen van de Russische premier Medvedev. Via dronebeelden vliegt de kijker over paleizen, villa's, jachten, wijngaarden in binnen- en buitenland. En over een klein huisje midden in een vijver naast een van de paleizen: een huisje voor een eend.

De video is door 12 miljoen mensen bekeken op YouTube - 12 procent van de Russische bevolking. Premier Medvedev reageerde niet op de corruptieaantijgingen.

_{Lees verder onder de video.}

"Beste burgers, dit protest is niet toegestaan", schalt er door de politiemegafoons onder het standbeeld van Aleksandr Poesjkin, Ruslands bekendste dichter die in 1825 sympathiseerde met de dekabristen die in 1825 de eerste poging deden om de tsaristische autocratie ten val te brengen. De autoriteiten gaven geen vergunning voor de demonstratie op het plein van de dichter. Maar de burgers blijven staan.

Zelfs op het Rode Plein, onder de kantelen van president Poetins werkkantoor, verschijnen enkele tientallen demonstranten. Even later marcheren er hordes agenten met knuppels langs het mausoleum met Vladimir Lenin, de leider van de communistische revolutie in 1917, precies honderd jaar geleden.

Dit is precies wat oppositieleider Navalny voor ogen had. Volgend jaar wil hij het opnemen tegen Vladimir Poetin in de presidentsverkiezingen. Door een veroordeling mag hij volgens de Russische wet niet deelnemen. Zijn strategie is nu om zo veel mensen voor hem op de been te krijgen dat het Kremlin hem wel moet toelaten. Anders blijft het niet bij tientallen op het Rode Plein.