Zeventig jaar abonnee, droomgids door China en een aanmoedigingsprijs
Pa Pinkelman
Wij hadden deze week een groep trouwe Volkskrantlezers op de redactie uitgenodigd, allen abonnees van vóór 1960. 'Ik heb dit allemaal betaald', zei mevrouw Bleker, die de krant nam toen ze in 1948 trouwde, gebarend naar onze redactieburelen. Ze maakte ook de dag goed van Hein Janssen, theatercriticus sinds mensenheugenis: 'U bent die leuke jongeman die over toneel schrijft'.
Ik ontving ze op mijn kamer. Aan de muur hangen oude reclameposters van de Volkskrant, onderkop 'Katholiek Dagblad voor Nederland, Staatkundig Hoofdredacteur Prof. Mr. C.P.M. Romme' (dat was de leider van de KVP in de Tweede Kamer). Ik wijs bezoekers daar weleens op om te tonen waar we helemaal vandaan komen. En nu waren er bezoekers die de krant nog daarvóór lazen. Ik vertelde ze dat lezers in mails soms spreken van 'uw en mijn krant'. En dat ik dan besef: in hun levenslange verhouding met de krant zijn wij, de huidige makers, slechts passanten. Maar in het huis dat ons tijdelijk is toevertrouwd verbouwen we wel het nodige, schuiven met meubels en vervangen gordijnen.
Ik wachtte hierna op een schrobbering wegens nouveautés als Sir Edmund. Die bleef uit. Eén abonnee vroeg of Pa Pinkelman terug kon komen, maar dat was een grap. We waren het eens: een lezer zit niet te wachten op vernieuwingen, maar als je nu een krant van 1996 ziet, oogt die ouderwets. De redactie moet dus altijd experimenteren, hopelijk gebeurt dat met smaak en beleid. De Volkskrant is gedurende hun leven van katholieke krant tot het lijfblad van links Nederland geworden, later naar het midden opgeschoven en belicht nu als grootste kwaliteitskrant onderwerpen uit alle perspectieven. Is dat niet veel verandering? Mevrouw Bleker: 'Jullie zijn precies met mij meegegroeid.' Na een borrel met redacteuren gingen de lezers weer. 'Ik blijf abonnee tot ik doodga', verzekerde een van hen.
In hun levenslange verhouding met de krant zijn wij, de huidige makers, slechts passanten
Lira Scherpenzeelprijs
Donderdag werd de Lira Scherpenzeelprijs voor grensverleggende buitenlandjournalistiek uitgereikt; twee van onze correspondenten zaten in het Tropenmuseum in spanning te wachten. Een van de drie genomineerden voor de hoofdprijs was Chinacorrespondent Marije Vlaskamp, en ik moest haar inzending aanprijzen. Dat was niet moeilijk. De Chinezen zijn voor onze lezers tot leven gekomen door Vlaskamp.
Neem die reportage over het 'leger op ijzeren paarden', de miljoenen Chinese arbeidsmigranten die op de motorfiets een keer per jaar naar hun familie in verre provincies reizen, waar ze samen Nieuwjaar vieren. Marije laat je voelen hoe koud hun handen zijn. Het verhaal uit het dorp in de binnenlanden waar de jonge, slecht beschermde 'contractbrandweerman' Zhiqiang vandaan kwam, waarschijnlijk omgekomen in de chemische explosie in de havenstad Tianjin. Of de prachtige multimediaproductie over de zhiqing, de Mao-jeugd die in de jaren zestig naar het Siberië van China werd gestuurd om te werken. Drie dames gaan per trein op nostalgietrip naar hun jeugd, Marije reist mee.
De mensen die wij allemaal op elkaar vinden lijken, krijgen door haar persoonlijkheid en diepte. 'Een droom van een gids door China', oordeelde de jury, maar gaf de prijs aan Sanne Terlingen van onlineplatform OneWorld. Dat is een uitstekende onderzoeksjournalist, dus Marije kon het Rotterdams nuchter opnemen.
Sarah Venema
De andere Volkskrantcorrespondent won, dat scheelde. Sarah Venema, gevestigd in Rome, kreeg de aanmoedigingsprijs. Ze is pas 27 en destijds op haar 23ste de jongste correspondent die de Volkskrant ooit benoemde. Ik vond dat best gewaagd van mezelf, maar Sarah ontwikkelde zich snel en voorbeeldig onder druk van het grote nieuws: Berlusconi, de paus, de vluchtelingen en de eurocrisis.
De jury stelde dat ze goed schrijft en in het hoofd van de mensen kruipt, waardoor ze het abstracte van de grote getallen zichtbaar maakt. Ze kreeg de prijs voor verhalen als 'Neem eigen lakens en verpleegster mee', over de armoedige doe-het-zelf-ziekenhuizen in Griekenland, haar bezoek aan de Napolitanen die in de tv-serie Gomorra spelen en ook echt zulke levens leiden, maar ook haar hilarische reportage over 'Team insanity', de hedonistische Deense vluchtelingenhelpers op het strand van Lesbos. Sarah trekt altijd haar eigen plan en houdt er over een maand helaas mee op. Ze gaat in Parijs wonen en langere vormen van journalistiek verkennen. Gelukkig hebben we een waardige opvolger gevonden in een ander jong talent, Jarl van der Ploeg.
p.remarque@volkskrant.nl
