Vervelende Marokkaantjes die agenten aanvallen? Of rechtse machoflikken die migrantenjongens pesten? Op zoek naar de oorzaak van de Antwerpse rellen
Na drie incidenten tussen jongeren en Antwerpse agenten kondigde burgemeester Bart De Wever gisteren aan dat hij harde maatregelen zal nemen. Het geweld moet stoppen, de daders moeten gevat. “Zo mogelijk zelfs het land uitgestuurd.” Bij gerecht en politie juichen ze zijn harde woorden toe. Maar jeugdwerkers uit Borgerhout leggen een deel van de schuld bij de politie zelf: “Met repressie en provocatie bouw je geen vertrouwen”.
“We zien al twintig jaar dat er een stijgende onrust is tijdens en na de ramadan. Maar dit jaar gaat het er zwaar over”, zei burgemeester Bart De Wever gisteren. En hij kondigde meteen alle mogelijke middelen in te zetten om de daders van het geweld tegen Antwerpse agenten te vatten. Meer zelfs: de komende dagen worden er extra agenten naar onder meer Borgerhout gestuurd. En De Wever heeft zijn agenten de toelating gegeven om massaal identiteitscontroles uit te voeren om de situatie onder controle te krijgen. Hij kondigde zelfs aan dat hij de daders van het geweld het land zou laten uitzetten “als dat mogelijk is”.
De bewoordingen van De Wever waren opvallend hard. En hij maakte er ook geen geheim van dat hij met die harde woorden de Marokkaanse jongeren viseerde. Al zei hij dat niet letterlijk. Hij hield het op “jongeren met een moeilijk sociaal profiel en een welbepaalde culturele achtergrond. Ik denk niet dat ik daar een tekening bij moet maken.”
De reactie van De Wever kwam er nadat twee agenten in de nacht van maandag op dinsdag tijdens een interventie op de Sinksenfoor waren aangevallen door een groep jongeren. De agenten kwamen tussen bij een vechtpartij, maar werden toen zelf het doelwit. Beelden tonen hoe een agent op de grond ligt, terwijl zijn collega wordt aangevallen door een wild om zich heen slaande jongen.
Het was al het derde incident op drie dagen tijd. Zaterdag waren Antwerpse agenten in Borgerhout al met eieren bekogeld toen ze vaststellingen deden na een ongeval. En zondag liep de arrestatie van een jonge bromfietsdief volledig uit de hand toen omstaanders zich tegen de agenten keerden. Voor dat voorval werden al twee verdachten opgepakt, en een van hen zal terecht staan via een snelrechtprocedure.
Uiterst zorgwekkend
De Wever staat niet alleen. Bij het Antwerpse gerecht klinkt een gelijkaardig geluid. “Deze voorvallen zijn ronduit choquerend en zorgwekkend”, zei de parketwoordvoerster gisteren. “Geweld tegen agenten komt wel vaker voor. Maar hier gaat het om agenten die op straat hun werk wilden doen en plots merkten dat de burgers zich tegen hen keerden.”
Volgens de woordvoerder van De Wever zijn er geen aanwijzingen dat de incidenten aan elkaar gelinkt zijn. Maar het parket heeft wel een magistraat aangesteld om de verschillende onderzoeken te coördineren.
En de Antwerpse korpschef Serge Muyters stuurde gisteren een videoboodschap uit waarin hij de link met de ramadan nog een extra in de verf zette. “Twintig jaar geleden - toen ik nog bij de wijkpolitie was - moesten we ook al bijstand leveren tijdens en kort na de ramadan omdat er agressie was tegen de politie.”
Echt cijfermatig bewijs van die link werd niet geleverd. Uit de cijfers blijkt er trouwens ook geen stijging van de fysieke agressie tegen agenten. Tussen 2013 en 2016 fluctueren de aantallen in Antwerpen tussen 165 en 173.
“Die relatie tussen deze incidenten en de ramadan zie ik trouwens totaal niet”, zegt Ali El Moussaoui, woordvoerder voor de verschillende jeugdwerkingen uit de buurt. “Deze incidenten hadden zich net zo goed in pakweg februari kunnen voordoen. Het is tijdens de ramadan net opvallend rustig geweest in Borgerhout.”
En hij wil het geweld niet goedpraten, maar hij stoort zich wel aan de eenzijdige lezing door De Wever, “die duidelijk alleen de kant van de politie kent”. Volgens El Moussaoui kennen de problemen tussen jongeren en politie twee verantwoordelijken. “De jongeren die meer respect moeten tonen en hulpverleners hun werk moeten laten doen, zonder eieren. Maar ook de politie die zich in deze buurten vaak onnodig agressief en provocerend gedraagt. Politie zou te allen tijde kalm moeten blijven. Door hun houding laten ze situaties escaleren. Betere wijkpolitie zou dat kunnen voorkomen, maar die kent hier vooral onderbemanning en groot verloop.”
El Moussaoui is ook niet gelukkig met de reactie van De Wever, al hoedt hij zich voor krasse uitspraken. “Ik denk niet dat pure repressie hier de beste aanpak is. We moeten een band creëren tussen jongeren en politie. Ervoor zorgen dat ze elkaar leren kennen en beginnen vertrouwen.”
