Erkki Tuomoioja Fins minister van Buitenlandse Zaken:

'Dit is een slag in het gezicht van het rechtse economische beleid. Het debat in Europa zal nu meer de nadruk moeten leggen op groei en werkgelegenheid'

Professor Economie Koen Schoors in De Morgen:

‘Behalve wat apocalyptische twitteraars zit nu niemand te wachten op een Grexit, al zeker Syriza niet. Een nieuw investeringsbeleid, dat hebben we nodig. Misschien dat de schok van Syriza eindelijk de vastgeroeste geesten in beweging kan brengen?’

Jens Weidmann, president van de Duitse centrale bank op de Duitse televisiezender ARD:

‘Griekenland blijft afhankelijk van financiële steun van buitenaf. Dat is alleen mogelijk in een land dat zich aan zijn beloftes houdt. Het is het beste voor Griekenland als het land hervormingen doorvoert.’

Gabi Zimmer, voorzitster van de uiterst linkse GUE-fractie in het Europees Parlement, waar ook Syriza deel van uitmaakt:

'Succes van Syriza betekent hoop voor Europa. EU-leiders moeten dat respecteren. Thatcher had geen gelijk: TINA is dood - vive l'alternative!'

Ex-premier Guy Verhofstadt (Open VLD)

Verhofstadt ziet nu een sleutelrol voor de pas 10 maanden geleden opgerichte pro-Europese partij To Potami, die met ongeveer 6 procent de vierde partij wordt. Zij moeten voor liberaal in de coalitievorming een alternatief bieden voor eurosceptische tendensen.

De Britse premier David Cameron op Twitter:

‘De Griekse verkiezingen zullen de economische onzekerheid in Europa doen toenemen.’

Politicoloog Hendrik Vos in De Morgen:

‘De Grieken hebben nu bovenal nood aan enig perspectief. De enorme schuld hangt Griekenland nu als een molensteen om de nek, en het kan niet dat een economisch herstel in de kiem wordt gesmoord door die schuld. Daar wint niemand iets mee.’

Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken

:

'Het touwtrekken in Europa tussen streng begrotingsbeleid en flexibiliteit duurt al maanden. Het lijdt geen twijfel dat het Griekse verkiezingsresultaat - als Griekenland en de Europese Unie dat politiek goed beheren met flexibele en realistische onderhandelingen - er mee voor kan zorgen dat er een einde gesteld wordt aan de strenge begrotingspolitiek die wij allen, Italianen, altijd hebben gevraagd.'

Italië zet met zijn eerste minister Matteo Renzi inderdaad in op een meer "flexibele" toepassing van de begrotingsregels ten voordele van economische relance door middel van overheidsinvesteringen.

De Franse president François Hollande in een persbericht:

‘De president van de Republiek feliciteert mr. Tsipras met de overwinning van Syriza bij de parlementsverkiezingen in Griekenland. De president herinnert aan de vriendschap tussen Frankrijk en Griekenland en maakt mr. Tsipras zijn wil over om de nauwe samenwerking tussen onze twee landen verder te zetten, ten dienste van de groei en de stabiliteit van de eurozone, in de geest van vooruitgang, solidariteit en verantwoordelijkheid die in het hart staat van de Europese waarden die wij delen.'

Bart Staes, Europarlementslid van Groen

Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (NV-A) zei gisteren al bij VRT:

‘Herstructurering en saneringen overboord gooien, zoals ze tijdens de campagne verkondigden, én in de Eurozone blijven, dat kan niet. Er kan over modaliteiten en schuldherschikking gesproken worden, maar compleet overboord gooien kan niet. Het is ook niet het moment om besparingen terug te schroeven, nu de economie terug opleeft, is het net het moment om herstructureringen en saneringen door te duwen.’

De euro ten slotte reageerde met harde cijfers. De munt zakte na de bekendmaking van de Griekse uitslag naar zijn laagste punt in elf jaar, maar herstelde zich daarna wel gedeeltelijk. Ook de olieprijzen zakken.

De euro zakte in de vroege ochtend naar een dieptepunt van 1,1098 dollar, om vervolgens te herstellen tot 1,1195 dollar. De waarde van de euro zakt al maanden. In mei vorig jaar werd nog een piek bereikt van 1,40 dollar, aan het einde van 2014 stond de koers op 1,21 dollar.

De goedkopere euro kan de eurolanden vooruithelpen, doordat hun exportproducten aantrekkelijker worden op markten waar in andere valuta wordt afgerekend. Daarnaast wordt de import duurder, wat de zeer lage inflatie kan stimuleren.

Stelling 1:

de coalitie van extreem-links en rechts is een onwerkbaar monsterverbond

Hendrik Vos: ‘Niet akkoord. Tsipras heeft ons ongetwijfeld verrast door de rechtse Anel-partij te kiezen als coalitiepartner. Maar de leider van Syriza heeft heel pragmatisch gehandeld. Ondanks hun grote ideologische tegenstellingen hebben beide partijen elkaar gevonden in hun afkeer van de drastische besparingen die Europa Griekenland heeft opgelegd. We zullen moeten zien of ze elkaar ook zullen vinden in nieuwe voorstellen naar Europa toe. Maar laat ons wel wezen, Syriza’s wil zal zwaar doorwegen. De andere partij is veel kleiner en mag al blij zijn dat ze mee aan tafel zit.’

Stelling 2:

de regeringsvorming was supersnel beklonken om indruk te maken op Europa

Hendrik Vos: ‘Dat geloof ik wel. Doordat de coalitievorming al in 1 uur rond was, kon Tsipras vandaag al de eed afleggen, enkele uren voor de Europese ministers van financiën voor het eerst samenkomen om te bekijken wat ze met Griekenland zullen doen. Een psychologische zet waarmee Tsipras bewijst dat hij geen tijd wil verliezen met maandenlange regeringsvormingen die het land opnieuw in totale chaos zouden starten. Door verrassend te kiezen voor een rechtse partij toont hij Europa bovendien dat hij buigzaam is en bereid om een compromis te sluiten.’

stelling 3:

de hoop van het Griekse volk op mildheid van Europa is naïef

Vos: ‘Niet akkoord. In vele Europese hoofdsteden is de ommezwaai al een tijdje ingezet. De Europese Centrale Bank heeft vorige week beslist om extra geld in Griekenland te stoppen. En voorzitter van de Europese Commissie Juncker probeert een nieuw investeringsfonds bijeen te harken. De kans is reëel dat Europa het draconische dieet dat het Griekenland heeft opgedrongen inderdaad zal versoepelen zodat het leefbaar wordt voor de Grieken. Men kan dat doen ofwel door extra Europees geld in Griekenland te pompen ofwel door de terugbetaling van de Griekse schulden te verlichten. Er kan perfect een vergelijk worden gevonden waarbij Europa én Griekenland hun gezicht redden.’

stelling 4:

een Grexit is dichter bij dan ooit

Vos: ‘Dat geloof ik niet. Niemand heeft er belang bij dat Griekenland uit de eurozone stapt en met een minderwaardige drachme verder sukkelt. Enkele jaren geleden hing die exit in de lucht maar men heeft ingezien dat dit de chaos alleen maar onoverzichtelijker zou maken.’

stelling 5:

België kan profijt halen uit deze Griekse verkiezingen

Vos: ‘Zou best kunnen. Kijk, Europa beseft steeds duidelijker dat het Duitse besparingsrecept alléén niet volstaat om Europa op een duurzame manier uit de economische crisis te tillen. Vijf jaar streng besparen heeft dat uitgewezen. Daarom gooit Europa het nu over een andere boeg: men wil meer inzetten op de bestrijding van de werkloosheid, op investeringen en op groei. Juncker probeert nu 315 miljard euro kapitaal te verzamelen bij private ondernemers en landen. Dat extra fonds moet dienen om de landen meer zuurstof te geven. De verkiezingsoverwinning van het anti-Europese Syriza zal die beweging wellicht in een stroomversnelling brengen. Als Europa daadwerkelijk het begrotingskeurslijf wat minder strak maakt, zal België ongetwijfeld ook meer ademruimte krijgen.’