In een tijdperk van spiraaltjes, condooms en de pil lijkt een zwangerschap iets wat je als koppel kunt en dus zorgvuldig moet controleren en plannen. Maar tussen theorie en praktijk zit een mens: meer dan een op de vijf zwangerschappen in Vlaanderen is ongepland. En bijna een op de zeven meegemaakte zwangerschappen blijkt bij aanvang ook ongewenst.

‘Ongepland zwanger zijn, is onverantwoord: zo ervaren veel van deze koppels het oordeel van omstanders’, zegt Joke Vandamme (UGent). In haar doctoraat, dat ze vandaag verdedigt, bevroeg ze zowel Vlamingen als koppels met een Turkse migratieachtergrond.

‘Nochtans kan een ongeplande zwangerschap iedereen overkomen. Omdat de ene persoon vruchtbaarder is dan de andere, omdat een pil al eens vergeten wordt en omdat anticonceptie wel bijna maar niet de volle honderd procent betrouwbaar is. En omdat seks irrationeel is: soms nemen we risico’s.’

Nog een mythe: wie voor abortus kiest, is misschien niet in de wieg gelegd voor het ouderschap. Joke Vandamme: ‘Bij veel mensen is net het ouderschap een belangrijk argument om een ongeplande zwangerschap te onderbreken. De timing is ongelukkig en ze zijn er niet klaar voor, ook al hebben beide partners een kinderwens.’

Lager opgeleiden maken iets vaker ongeplande zwangerschappen mee. Deels daardoor komt het dus iets vaker voor bij koppels met een migratieachtergrond. Maar opvallend is dat de Turkse koppels aangeven minder voor abortus te hebben gekozen (6,4 procent) dan de doorsnee Vlaamse koppels (28,7 procent). Een mogelijke verklaring hiervoor is het stigma op abortus dat in de (geloofs)gemeenschap sterker leeft.