Direct naar artikelinhoud

'We zeggen dat we tantes zijn en vanaf dat moment zijn we dat ook'

Tantes zijn populair: in liefst vier jeugdvoorstellingen vertolken streng-komische tantes de hoofdrol, allemaal gespeeld door mannen. Welk kostuum kiezen ze en hoe voorkomen ze dat de travestie drakerig wordt? 'Pas toen ik zelf een handtas kocht, begon ik mij vrouw te voelen.'

Rogier in 't Hout als Tante Cunera.Beeld Sanne Peper

De Tantes van De Toneelmakerij

Acteurs Tjebbo Gerritsma, Anil Jagdewsing en Rogier in 't Hout spelen strenge zussen die hun moederloze neefje (Keja Klaasje Kwestro) manieren willen leren, nu hij zijn dagen slijt tussen cola en stripboeken. De tantes hebben snode plannen.

Rogier in 't Hout over zijn creatie van Tante Cunera:
'Afgezien van hakken en jurk, dossen we ons niet uit met boezem, lippenstift, mascara of oorbellen. We laten onze stoppels staan, gewoon drie mannen in jurken. Hierdoor leren kinderen naar theater kijken; we komen op, we zeggen dat we tantes zijn en vanaf dat moment zijn we dat ook. Kinderen ontdekken dat je in een wereld kunt geloven die niet realistisch is. Kinderen zien ons vanaf het begin als vrouwen; ze herkennen bovendien de prikkende bovenlip van een tante die je graag op de mond zoent. Het spelen van een vrouw vraagt wel extra inleving. Vrouwen hebben een andere manier van 'oorlog voeren': psychologischer, onderhuidser en gemener. Op het moment dat alles in de soep loopt, komt er een flinke dosis hysterie bij kijken, heerlijk om te doen! We kunnen zo alle lagen van vrouwelijkheid naar voren halen. Een voorstelling over 'ooms' is toch al snel minder leuk.'

De Tantes door De Toneelmakerij. Tekst: Roel Adam. Regie: Paul Knieriem. Vanaf 8 jaar, t/m 25/1. detoneelmakerij.nl

Vrijgezellige tantes

Waarom zijn tantes in jeugdvoorstellingen en jeugdboeken bijna altijd vrijgezel? Volgens Rogier in 't Hout (Tante Cunera in De Tantes van De Toneelmakerij en bekend van Het Klokhuis) komt er dan lekker veel opgekropte frustratie los over kinderloosheid en mannendrama's. Servaes Nelissena (Tante Neel in Het nut van tantes) herinnert zich dat zijn eigen vrijgezelle peettante altijd de concurrentie met zijn moeder aanging, in opvoeding en begeerd worden. Raymond Kurvers (Tante Pastellia in Pippi) denkt dat Astrid Lindgren Pastellia vrijgezel heeft gemaakt 'vanuit een ouderwets idee dat alleen zijn tot zurigheid leidt. Pippi is juist een moderne vrijgezel.' En Niek Idelenburg vindt de Suikertantes van Holland Opera zo onaangepast, dat ze nooit een man zullen vinden.

Suikertantes door Holland Opera

Een gezongen kerstvoorstelling over drie suikerzoete valse tantes, die nooit meer last van kinderen willen hebben. Daarom bouwen ze een spookhuis met gevaarlijke suikerspinnen en zingen ze een toverlied dat kinderen aanzuigt.

Niek Idelenburg over Tante Flos:
'Het libretto is geestig, spannend en een beetje vreemd. Daar passen mannelijke tantes bij. Mensen vinden het leuk als mannen zich met hun hoekige motoriek en bonkige lichamen overgeven aan vrouwenpersonages. Dat werkt vervreemdend. En de klungeligheid maakt het grappig: panty's aantrekken en lippen stiften. Bij mij is Tante Flos gebaseerd op eigen tantes, die altijd vroegen of ik piano wilde spelen, maar als ik dat deed, luisterden ze niet. We kiezen voor uitbundige kostuums zonder boezem. We spelen ook mannelijke dubbelrollen, dus we moeten snel wisselen, met hulp van grote brillen. We scheren onze baarden af voor het optimale tante-effect.'

Suikertantes door Holland Opera. ­Libretto: Jurrian van Dongen. Muziek: Chiel Meijering. Regie: Joke Hoolboom. 20/12 t/m 4/1, Veerensmederij, Amersfoort, tournee t/m 27/3, hollandopera.nl

De Suikertantes met rechts Niek Idelenburg als tante Flos.Beeld Iepe Leeman

Pippi Langkous - de musical door Theater Familie

Jasper Verheugd regisseert een moderne Pippi, met handig decor vol mobiele ramen en doorkijkjes. Villa Kakelbont verandert razendsnel in een piratenboot. De groep acteurs laat met ludieke liedjes, doorzichtig spel en opplak­snorren zien dat alles theater is.

Raymond Kurvers over zijn orde-rust-en-regelmaat-tante in Pippi Langkous - de musical:
'Iedereen kent Tante Pastellia uit de Pippi-films. Het geeft extra kleur wanneer een man zo'n bekend karakter speelt. Je laat kinderen zien wat in theater mogelijk is. Bovendien is Pippi bij uitstek iemand die erop los fantaseert. Niet is gek, alles kan, als je er maar in gelooft. Dus ook een man in een jurk die Tante Pastellia heet. Ik open de show. Dan is er vijf minuten hilariteit: ha, ha, ha, het is een man. Maar kinderen gaan snel mee omdat wij er niet lollig over doen. Na afloop spreken ze mij altijd aan als tante. Hoewel ik extremere karakters heb gespeeld, van garnaal tot zombie, vond ik een vrouw moeilijk. Ik was mij te bewust van de travestie. Je wilt niet aanstellerig doen of iets creëren wat 'om te gieren is'. Ik zocht naar de juiste toon; het klopte gevoelsmatig om hoger in mijn stem te gaan zitten. Maar pas toen ik zelf een handtas ging kopen, begon ik mij echt vrouw te voelen. Ze deed mij denken aan Zuster Amalberga uit ons vroegere dorp. Nu draag ik een jurk met flinke vestibule en grote derrière maar we ontkennen het mannelijke niet: een hoedje op mijn kale hoofd, herenschoenen met herensokken, maar wel kleine oorbellen.'

Pippi Langkous - de Musical door Theater Familie/Senf. Tekst en liedteksten: Ivo de Wijs. Regie: Jasper Verheugd. Vanaf 6 jaar, t/m 22/2. theaterfamilie.nl en senf.nl

Raymond Kurvers als Tante Pastellia.Beeld Leo van Velzen

Het Nut van Tantes door Servaes Nelissen en Pieter Tiddens

Tante Neel (Servaes Nelissen) wil een feest geven; ze wordt samen met tante Pietje 110. Maar haar zus (Pieter Tiddens) wil hun huis niet meer uit. Ze wonen al jaren samen, zonder man en kinderen en kibbelen eeuwig over het nut van alles. Dan volgt een schokkende boodschap.

Pieter Tiddens over tante Pietje:
'Met die pruik lijk ik verschrikkelijk op mijn moeder. Dat was een schok. Maar daardoor kon ik wel direct bij vrouwelijke gevoelens en emoties. Wij willen het geloofwaardig maken. Geen typetjes à la Snip en Snap. We ervaren veel herkenning. Ik heb mijn oudtante Nes voor ogen, die alleen overbleef, volgens haar een doelloos bestaan. Geen aardig mens, maar ik hield wel van haar. Ik heb een ode voor haar willen maken. Bij onze zussen vraag je je af of het geen huwelijk is; dat dacht ik mij bij mijn oudtantes ook. Zijn ze in dat grote bed van elkaar afgebleven?'

Servaes Nelissen over tante Neel:
'Ik zag vroeger bij het Werkteater Cas Enklaar zonder veel te doen een vrouw worden. Dat was onze inspiratiebron. We willen dit voor kinderen spelen omdat tantes juist in je kindertijd het meest voor je leven. We spelen direct op het publiek en worden een beetje tantes van de hele zaal. We zijn vrouwen van nu, we dragen geen bloemetjesjurken. Je moet niet overdrijven maar dicht bij jezelf blijven. Ik denk aan mijn vrijgezelle peettante, die was excentriek en theatraal en ging altijd de competitie aan met mijn moeder.'

Het Nut van Tantes door Servaes Nelissen en Pieter Tiddens. ­Regie: Marja Kok. Vanaf 6 jaar, t/m 4/1. pietertiddens.nl en servaesnelissen.nl

Nelissen en Tiddens als Tante Neel en tante Pietje.Beeld Joke Schot