Direct naar artikelinhoud

Topbedrag van 40 miljoen euro voor 'Entartete' schilderij Max Beckmann

De Duitse schilder maakte Hölle der Vögel in ballingschap in Amsterdam.

Hölle der Vögel (1937-1938) van Max Beckmann in veilinghuis Christie's.

Dinsdagavond is in Londen het schilderij Hölle der Vögel (Hel van de vogels) van de Duitse schilder Max Beckmann (1884-1950) voor een recordbedrag van 36.005.000 Britse pond (40.865.675 euro) afgehamerd. Dit bedrag is een verdubbeling van het veilingrecord dat in 2001 in New York was gevestigd met een schilderij van Beckmann. In dezelfde veiling bij Christie's werden schilderijen van onder meer Van Gogh, Picasso, Matisse en Renoir verkocht en records gevestigd voor werken van Georges Vantongerloo en Hannah Höch.

Hölle der Vögel

Beckmann schilderde Hölle der Vögel in Amsterdam, in zijn atelier aan het Rokin waar hij werkte van 1937 tot 1947. Het was een van de eerste schilderijen die hij maakte nadat hij Duitsland was ontvlucht en het schilderij is sterk politiek geladen.

Na het aantreden van Hitler als rijkskanselier in 1933, was Beckmann ontslagen door de kunstacademie van Frankfurt en kreeg hij een tentoonstellingsverbod. Bijna zeshonderd van zijn werken werden in beslag genomen. In 1937, het jaar dat hij vluchtte, waren zijn schilderijen te zien in de reizende expositie van Entartete Kunst. Hitler had verkondigd dat 'ontaarde kunstenaars' vervolgd zouden worden. Beckmann wilde vanuit Amsterdam doorreizen, maar het lukte hem niet een visum voor Amerika te bemachtigen.

Hitler had verkondigd dat 'ontaarde kunstenaars' vervolgd zouden worden

De voorstelling van Hölle der Vögel is afschrikwekkend. Op de voorgrond ligt een naakte man vastgebonden op een tafel; hij wordt door een antropomorfe vogel met een mes gemarteld. In het midden van het tafereel barst een blauwe dame met vier borsten uit een ei. Zij doet de Hitlergroet, net als een groep figuren op de achtergrond. Een eerdere schets van deze hel had Beckmann Land der waanzinnigen genoemd.

Het schilderij was in het bezit van een Amerikaanse verzamelaar. Afgelopen winter werd het getoond in een expositie in het Metropolitan Museum of Art in New York. De nieuwe eigenaar is niet bekend. Amerikaanse kunsthandelaar Larry Gagosian plaatste het hoogste bod, met zijn oor aan zijn telefoon, dus namens iemand anders. Waarschijnlijk komt het schilderij weer in een Amerikaanse verzameling terecht.

Eerder publiceerden we een deel uit het dagboek van Max Beckmann. Lees hier het fragment.