Premier Michel wil snel duidelijkheid over brexit: "Onzekerheid is geen optie"

Straks stappen de Europese leiders het Justus Lipsiusgebouw aan de Brusselse Wetstraat binnen voor wat een cruciale Europese top zal worden, de allereerste na de brexit én in aanwezigheid van David Cameron. Wat de bedoeling van de Belgische premier daarbij is, is duidelijk: in het belang van de economie en de Europese Unie moet er nu snel duidelijkheid komen.

Zo zei Michel tijdens een gesprek met “De ochtend” op Radio 1: “Het is niet mogelijk nu nog maanden te wachten zonder duidelijkheid. Zo lopen we een risico op instabiliteit in Groot-Brittannië, en op een politiek feuilleton binnen de Unie.” Of nog: “Onzekerheid is geen optie. Ik zal er op de Europese top voor pleiten dat er snel duidelijkheid komt. Er moet zo snel mogelijk een akkoord met de Britten worden gesloten. Ik wil nu vooral de economische belangen van België verdedigen.”

Makkelijk wordt dat niet, dat weet Michel ook: “de doos van Pandora” is geopend. Op de eerste plek omdat in Groot-Brittannië een politiek machtsvacuüm is ontstaan, en Cameron het inroepen van artikel 50 – dat de onderhandelingen zou triggeren – aan zijn opvolger overlaat.

Maar ook binnen de Unie moeten de violen gelijk gestemd worden. Zelfs al drukt Michel op de “eensgezindheid” bij de 27 overblijvers, de ene – Frankrijk bijvoorbeeld - is wat revanchistischer dan de andere. De ene wil wat sneller gaan dan de andere.

Michel gaat veeleer voor een hardere lijn. In “De ochtend” maakte hij bijvoorbeeld heel duidelijk dat de Britten geen deel van de eenheidsmarkt kunnen uitmaken en tegelijk het vrij verkeer van personen kortwieken. “Je kunt niet alleen maar de voordelen krijgen, dat zou een gevaarlijk precedent zijn. Dan loopt het Europese project het risico te ontploffen.”

Zelfs binnen de federale meerderheid bestaat die tegenstelling. Zo struikelde Vlaams minister-president – met in zijn rug de N-VA – over Michels oproep aan Britse bedrijven om naar België te verhuizen. Te bruuskerend, te veel met de voeten vooruit, oordeelt die.

Michel is het er niet mee eens. “Ik apprecieer de zachte boodschap van Bourgeois, maar twintig procent van de bedrijven in Groot-Brittannië is van plan om te delokaliseren. Het is beter dat ze naar België dan naar Nederland komen. Ik ben realistisch: we moeten niet provoceren, maar ik ben ook niet van plan om de factuur voor de brexit in België te betalen. Dat zou onaanvaardbaar zijn voor de bedrijven, de economie en de burgers.”

Er duiken nog een heleboel horden op, willen België en de Europese Unie een nieuwe, werkbare relatie met de Britten uitbouwen, en dan is er natuurlijk nog dat andere probleem. Waar gaat het nu heen met de Europese Unie zelf, na de Britse motie van wantrouwen?

Michel rakelt het oude idee van een Europa met twee snelheden op. “Wie beter wil samenwerken, moet de kans krijgen om dat te doen en wie trager wil lopen, ook.” Specifiek denkt hij aan een samenwerking op het vlak van jobcreatie, innovatie of de strijd tegen terreur en pleit hij ook voor meer fiscale convergentie tussen de landen die wél willen samenwerken.

Maar met wie dat dan moet gebeuren? Op die vraag moet hij het antwoord schuldig blijven. “Ik stel wel vast dat meer en meer landen die piste willen bewandelen.” Ook dat moet snel gaan, vindt Michel. “We moeten de komende weken en maanden een duidelijk engagement voor de toekomst nemen, en de situatie vermijden waarin landen ambigu zijn over Europa.”