Vluchten in een rolstoel: "Wij zijn de vergeten minderheid"

Nujeen - wat in het Koerdisch "nieuw leven" betekent - woonde tot twee jaar geleden in het door oorlog geteisterde Syrië. "Mijn broer noemde ons de "walking dead", omdat we zo lang niets anders gevoeld hebben dan angst en stress."

Ze voelde zich schuldig, schuldig over haar handicap, bang dat haar familie zich misschien niet in veiligheid kon brengen als dat nodig moest zijn. "We woonden op de vijfde verdieping en hadden geen lift. Dat geeft je het gevoel dat je in de weg staat tussen je familie en diens veiligheid."

In 2015 besloot Nujeen de oversteek te maken. Zoals zoveel andere vluchtelingen nam ze de boot vanuit Turkije. Mét haar rolstoel. Heel nuchter vertelt ze daarover. "Op het water waren er twee keuzes: ofwel verdrink je en wordt het water je graf, ofwel kan je een nieuw leven starten."

Toch was de reis verre van evident. Haar rolstoel werd door de anderen als een belemmering ervaren. "Er was discussie binnen de groep of we de rolstoel moesten meenemen. Het plan was om hem weg te gooien als hij ons hinderde of te zwaar werd."

Eens in Griekenland aangekomen, bleek ook het verblijf in het vluchtelingenkamp een uitdaging. "Ik moest mijn plas goed ophouden, want er was geen toilet met ondersteuning. Ik kon geen douche nemen. Er werd geen rekening met ons gehouden." Uiteindelijk werd Nujeen overgeplaatst naar een ander kamp, waar de faciliteiten beter waren.

Vandaag gaat het goed met Nujeen. Ze woont in Duitsland, waar ze naar school gaat. "Ik heb altijd een verschil willen maken. Ik geloof dat iedereen geboren wordt met een missie, en ik ben op zoek naar de mijne. Ik ben op de juiste plaats, ik heb een stem en ik zeg: "Deze onzin moet stoppen". Ik wens niemand toe waar ik door gegaan ben, waar wij doorgegaan zijn. We zijn hier niet op vakantie. Het is beschamend voor de mensheid om zo in de 21e eeuw te handelen."

Zoals elke tiener heeft ze ook dromen en wensen. En die zijn niet van de minste. "Ik wil natuurkundige worden. Of astronaut. Ik haat de zwaartekracht, ik wil zweven (lacht)." Ze spreekt naast Koerdisch en Arabisch ook vloeiend Engels en Duits. "Ik kan mezelf misschien niet fysiek bewijzen, maar ik kan meer leren en meer weten. Ik wil iedereen tonen dat ik hier niet zomaar zit en niets doe. Ik wil bewijzen dat ik niet zomaar een extra cijfer ben in de wereldbevolking."

Het verhaal van Nujeen kent een happy ending. Maar zoals zij zijn er duizenden vluchtelingen met een beperking die in moeilijke omstandigheden proberen overleven.

Door haar verhaal te doen in het Europees Parlement hoopt Nujeen dat er vanuit de Europese Unie meer aandacht komt voor het lot van vluchtelingen met een beperking. Want, zo zegt ze zelf: "Wij zijn de vergeten minderheid."

Ook Human Rights Watch (HRW) benadrukt dat. "We spreken niet van een voorkeursbehandeling. Of voorrang geven aan mensen met een beperking. We willen gelijke toegankelijkheid tot de basisdiensten: medische zorg, sanitaire voorzieningen, voedseluitdeling en zo meer." De mensenrechtenorganisatie vraagt het Europese parlement dan ook om die groep niet te vergeten.