Nu googlen we, maar we hadden ook kunnen altavista'en
What's in a name? Had de wereldbevolking ook kunnen altavista'en, zoals googlen nu een dagelijkse bezigheid is?
Voordat Google in juli 2001 een Webby Award won en Franscisco van Jole in deze krant schreef dat het zoeksysteem 'extreem simpel en snel in gebruik was en toch de beste resultaten opleverde', was het woord alleen nog in de krant verschenen als Barney Google - een Amerikaans stripfiguur die Marten Toonder had geïnspireerd bij het bedenken van Olivier B. Bommel en Tom Poes. Er waren vele zoekmachines op internet (Lycos, Zoek.nl, Ilse.nl), maar AltaVista was toch veruit de bekendste. Nieuwkomer Google was de meest onbekende.
Twee maanden na de uitreiking van de award was het aantal unieke bezoekers aan AltaVista gedaald van 14- naar 6,8 miljoen per dag en die van Google gestegen van 5,7 naar 18 miljoen. Een jaar later had Google alle concurrenten weggevaagd. Nu is Alphabet, de moedermaatschappij van Google, meer dan 500 miljard dollar waard. Yahoo, het bedrijf dat AltaVista overnam en uiteindelijk de stekker eruit trok, is deze week voor een honderdste van dat bedrag een overnameprooi geworden van Verizon.
Het is een mooi voorbeeld van de wet van de remmende voorsprong. AltaVista werd in 1995 ontwikkeld door twee medewerkers van Digital Equipment Corporation (DEC), een naam die millennials even glazig zal doen kijken als die van de minister van Onderwijs in het eerste kabinet Kok. Niettemin ontwikkelde DEC ooit de minicomputer en telde in de jaren tachtig van de vorige eeuw meer dan 100 duizend werknemers.
AltaVista was zijn tijd aanvankelijk ver vooruit. Met het systeem kon door 20 miljoen pagina's worden gezocht in een tijd dat 2 miljoen al te hoog gegrepen leek (nu is het tientallen miljarden), waardoor het de wereld aan zijn voeten had. Daarnaast creëerde AltaVista de mogelijkheid om met behulp van aanhalingstekens hele zinfrases op te zoeken. Op de dag van de lancering kreeg Alta al 300 duizend hits, twee jaar later waren dat er elke dag 80 miljoen.
Maar DEC werd in 1998 opgekocht door Compaq - ook al een verdwenen computergigant - die van AltaVista de portal van zijn bedrijf maakte, vol met winkelaanbiedingen, gratis e-mail en andere ongein. Dat was de beslissende fout, want de computergebruikers wilden een lege zoekpagina.
AltaVista kon zoeken door 20 miljoen pagina's, in een tijd dat 2 miljoen al te hoog gegrepen leek (nu is het tientallen miljarden), waardoor het de wereld aan zijn voeten had
Begin 2001 had Compaq het plan AltaVista afzonderlijk naar de beurs te brengen. Maar de dotcombubbel gooide roet in het eten. AltaVista werd verkocht en weer doorverkocht totdat het uiteindelijk bij Yahoo eindigde, die de pagina's weer schoonveegde. Het was toen te laat. 'AltaVista is altijd het briljante kind geweest dat door zijn ouders is verwaarloosd', zei de Amerikaanse zoekmachinespecalist Danny Sullivan in 2013 in deze krant.
AltaVista, DEC en Compaq. Wie wil weten wie dat ook waren, moet dat al googlen. En de volgende generatie zal dat ook vast gaan doen bij het horen van de naam Yahoo.
Reageren? p.dewaard@volkskrant.nl
AltaVista is altijd het briljante kind geweest dat door zijn ouders is verwaarloosd