Weg met die drankbonnen

Rock Werchter en Couleur Café trappen straks de zomervakantie officieel op gang. Behalve aan muziek doen bezoekers zich op de weide in Werchter of onder het Atomium in Brussel ook gretig te goed aan het steeds uitdijende aanbod drank en voedsel. Betalen doe je op beide festivals nog als vanouds met drank- en eetbonnen.

Nochtans zijn er andere festivals, zoals Best Kept Secret in Nederland en Tomorrowland in Boom, die behalve cash ook de bonnetjes radicaal hebben afgezworen. Toegegeven, bezoekers van Rock Werchter of Couleur Café konden op voorhand al goedkopere bonnen aankopen. Het is een poging om de rijen aan kassa’s en de hoeveelheid cash op het terrein te beperken. Maar het kan beter, toch?

Je hebt altijd bonnetjes over

Hoe ingeburgerd die bonnetjes in onze Vlaamse contreien ook zijn, ze hebben ook een keerzijde. Wie zaterdag op Werchter Classic was, heeft alvast één nadeel gemerkt. Toen Guns N’ Roses hun drie uur durende set beëindigden, bleek een groot deel van de togen al gesloten. Wie na het concert nog zijn bonnetjes wou gebruiken, kon alleen aanschuiven in heel lange rijen aan enkele opengebleven togen. Of afdruipen met een hoop verspilde bonnetjes.

De organisatie sluit de togen om het volk zo snel mogelijk van de weide te krijgen. Maar iedereen die ooit een scoutsfuif georganiseerd heeft, weet dat die ongebruikte bonnetjes ook een mooie bron van extra inkomsten zijn.

Het kan anders

Heel wat festivals gebruiken andere, gebruiksvriendelijkere betaalsystemen. Het Nederlandse festival Best Kept Secret is een lichtend voorbeeld: geen bonnetjes, geen bandje en geen kaart waar je een waarborg moet voor betalen en die dan levenslang geldig is. Neen, gewoon even pinnen zoals ze in Nederland zeggen: de bankkaart bovenhalen, ze in de gleuf steken en je code intikken. Het veroorzaakte vorige week in elk geval geen langere wachtrijen, alles ging ontzettend vlot en je betaalde voor wat je dronk of at, en geen cent meer.

Geen probleem ook, als je je bankkaart vergeten was of als ze niet meer werkte. Dan kocht je een prepaidkaart van 25, 50 of 100 euro. Het tegoed werd achteraf op je rekening teruggestort.

Ook Tomorrowland weet hoe het moet

Ook op Tomorrowland in Boom kunnen bezoekers al sinds 2014 met een polsbandje betalen. Het dancefestival heeft altijd veel aandacht aan dat bandje besteed. Het is een hebbeding van leer en wordt op voorhand al naar de bezoekers opgestuurd, zodat ze het kunnen personaliseren.

Ze kunnen het bandje ook vooraf al opladen met virtuele ‘pearls’, waarmee ze in Boom drank en voedsel kunnen kopen. Aan de toog even met je bandje swipen en, hup, alles is betaald. Op een schermpje aan de kassa krijgt de gebruiker te zien hoeveel pearls hij uitgegeven heeft.

"Tachtig procent van onze bezoekers laadt zijn bandje op voorhand op", zegt Debby Willemsen van Tomorrowland. "Zij krijgen na het festival automatisch het geld dat niet opgebruikt is, weer op hun rekening gestort. Mensen die hun bandje pas op het festival opladen, moeten daarvoor eerst een formulier invullen. Dat heeft te maken met de wet die witwaspraktijken moet voorkomen. Wie wil, mag zijn overschot doneren aan het goede doel. Vorig jaar hebben we zo 250.000 euro opgehaald. Al zitten in dat bedrag ook donaties van de artiesten verrekend."

Tomorrowland leerde het in Amerika

Zijn betaalsysteem ontwikkelde Tomorrowland zelf. "We hebben het eerst op de Amerikaanse versie van Tomorrowland getest. Aanvankelijk werkten we daar ook met een bonnetjessysteem, maar de Amerikanen kennen die traditie niet. Ze hebben de gewoonte alles met cash te betalen en zagen die bonnetjes als een soort van monopoliegeld. Daarom ontwikkelden we dit systeem. In september 2013 gebruikten we het ginder voor het eerst en in juli 2014 hier in Boom."

Volgens Willemsen heeft het systeem alleen maar voordelen. Voor het internationale publiek is het een eenvormig systeem dat voor iedereen werkt. Voor de festivalmedewerkers is het veiliger om zonder cash te werken. Voor de backoffice is het overzichtelijker: via de computer wordt nu gemonitord welke koelkasten bijgevuld moeten worden en aan welke kassa’s extra mensen nodig zijn.

De vraag is wel waarom Tomorrowland nog altijd met virtuele ‘pearls’ werkt. Waarom niet gewoon opladen voor een geldbedrag? Door met pearls te betalen, vervaagt de link met het exacte bedrag. Daardoor zou je als gebruiker wel eens wat kwistiger met je geld kunnen omgaan. "De reden waarom we met pearls werken, is om een panne op te vangen. Als het netwerk of de elektriciteit uitvalt, kunnen we omschakelen naar echte, fysieke pearls, zonder dat alles aan de kassa’s helemaal herberekend moet worden."

Couleur Café aarzelt

Tomorrowland is natuurlijk een groot en professioneel festival. Wat zij doen, is voorlopig niet haalbaar voor Couleur Café. "De meeste systemen zijn duur en niet honderd procent veilig", zegt Irène Rossi van Couleur Café. "En we hebben het geld niet om, zoals Tomorrowland, zelf iets te ontwikkelen."

Bovendien zal cash op Couleur Café nog wel een tijdje nodig zijn. De kleine eettentjes met vaak exotische maaltijden zijn strikt genomen niet van Couleur Café. "We verhuren die standjes aan restaurants die er hun ding mee mogen doen. Die uitbaters vragen cash geld. Want dat is voor hen het gemakkelijkst."

Rossi benadrukt wel dat er dit jaar voor drankbonnetjes voor het eerst via de smartphone met de app Payconiq betaald kan worden.

Pukkelpop vindt het nog niet veilig (en Werchter zwijgt)

Bij Rock Werchter had niemand tijd om te reageren op de vraag waarom ze aan bonnetjes blijven vasthouden. Wel zou de organisatie dit jaar bij de burendag voorzichtig geëxperimenteerd hebben met een oplaadbare kaart zoals die soms in voetbalstadions gebruikt wordt. Maar het is onduidelijk wat de conclusies van dat experiment zijn.

Bij Pukkelpop, het andere grote festival dat deze zomer ook met bonnetjes blijft werken, kregen we wel een korte reactie. "Op andere festivals en evenementen merken we dat de digitale systemen voorlopig nog niet waterdicht zijn. Te vaak zitten er nog bugs in", zegt Frederik Luyten van Pukkelpop.

Dat het te maken heeft met de extra inkomsten die de verloren bonnetjes opleveren, ontkent Luyten ten stelligste. "Ik wil daar heel kort en duidelijk over zijn: enkel de veiligheid speelt hier mee. Daar moeten we eerst honderd procent zeker van zijn."