In de maanden voor de ramp zijn zeker zestien Oekraïense militaire vliegtuigen en helikopters door rebellen uit de lucht geschoten. “De Oekraïense autoriteiten wisten dat, maar sloten het luchtruim niet”, zei Joustra. Maar niet alleen Kiev was nalatig. “Niet alleen de staat Oekraïne, ook luchtvaartmaatschappijen, andere landen en internationale organisaties hebben de risico’s niet adequaat ingeschat. Niemand dacht aan een bedreiging voor civiele vliegtuigen.”

Buk-raket

Het toestel is volgens de OVV getroffen door een Buk-raket afgevuurd vanuit een gebied van 320 vierkante kilometer in Oost-Oekraïne. In het onderzoek staat dat niet duidelijk is wie de raket heeft afgevuurd. De plek van lancering ligt in een gebied dat 320 vierkante kilometer groot is. In een toelichting later tegenover journalisten zei Joustra: "Het is een gebied waar de grenzen wat fluctuerend waren. Maar het is een gebied waar pro-Russische rebellen de dienst uitmaakten".

Hij beaamde dat Rusland bezwaren had tegen opmerkingen in het rapport over kleine "vlinderstrikachtige" kogeltjes die gevonden zijn in de lichamen van de twee piloten. Die kogeltjes zijn "heel typerend" en ook "onomstotelijk bewijs" voor het type Buk-raket. Het is "een vingerwijzing richting de dader".

"Niet te overleven"

Eerder op dinsdag werden nabestaanden van de 298 slachtoffers bijgepraat over de ramp. Daarbij werd duidelijk dat de slachtoffers waarschijnlijk weinig hebben meegekregen van de ramp. “Een deel van de passagiers heeft ernstig letsel opgelopen, met waarschijnlijk de dood tot gevolg. Bij anderen heeft de blootstelling binnen zeer korte tijd geleid tot verminderd bewustzijn of bewusteloosheid. Niet kon worden vastgesteld op welk moment de inzittenden zijn overleden. De val op de grond was niet te overleven. De onderzoeksraad heeft geen aanwijzingen gevonden voor bewuste handelingen van inzittenden na de ontploffing van de raket. Het is aannemelijk dat de inzittenden, de situatie waarin zij zich bevonden, nauwelijks konden bevatten.”

Vervolging

Voor de nabestaanden gaat het nu om gerechtigheid, liet de Stichting Vliegramp MH17 weten. “Nu het onderzoek van de OVV is afgerond en we weten hoe alles precies is gebeurd, vinden wij dat nu de nadruk moet worden gelegd op het opsporen en berechten.”

De stichting benadrukt dat “niemand” zijn of haar straf mag ontlopen. “We vinden het belangrijk dat er spoedig een strafrechtelijke vervolging wordt gestart! Daders, medeplichtigen en nalatigen dienen vervolgd en gestraft te worden, want deze moord op onschuldige slachtoffers kan niet ongestraft de geschiedenisboeken ingaan.”

Het feit dat Rusland het OVV-onderzoek al op voorhand heeft afgewezen, vindt Joustra "niet zo verrassend". Hij wees erop dat de Russen "volop hebben meegedraaid" in het onderzoek. Volgens Moskou heeft het onderzoek "een bevooroordeeld karakter". De conclusies geven een vertekend beeld, zei onderminister van Buitenlandse Zaken Sergej Rjabkov.