De neerwaarste druk op de rente is het gevolg van de monetaire versoepeling van centrale bankiers. De rente zakte eventjes onder de 1 procent, om dan weer boven die grens te schommelen.

Daarmee treedt ons land toe tot een beperkte club van eurolanden met langetermijnrentes die rond de 1 procent fluctueren, waartoe Nederland, Duitsland, Finland en Oostenrijk behoren.

Bijna exact drie jaar geleden stond de tienjaarsrente voor ons land op een absolute recordhoogte van 5,86 procent. We bevonden ons in volle regeringscrisis en ratingbureau S&P verlaagde de vooruitzichten voor ons land. De stijgende rente zorgde destijds voor extra druk op de regeringsonderhandelaars.

Uiteindelijk zou de rentestijging toen de vorming van een regering na 541 dagen eindelijk bespoedigen. De huidige Europese rentedalingen - de Duitse tienjaarsrente zakte tot 0,74 procent,de Nederlandse tot 0,87 procent - volgen op de onheilsretoriek van ECB-voorzitter Mario Draghi.

Lage economische groei en bijna onbestaande inflatie

De extreem lage rente is een gevolg van de lage economische groei en de bijna onbestaande inflatie, maar vooral de vrees dat die stagnatie zal blijven duren. Om de economische groei opnieuw een kickstart te geven zou de Europese Centrale Bank zich nu ook wagen aan het aankopen van staatsobligaties. Beleggers proberen al aan boord te zijn nog vóór de ECB en masse obligaties gaat inslaan.

Het ironische is nu dat de ECB (met onder meer het opkopen van staatsobligaties) absoluut de inflatie (en de groei) hoger wil duwen, maar daarmee de rente nog verder drukt. Dat komt omdat het massaal opkopen van die obligaties de prijs ervan hoger duwt, waardoor de rente zakt (beide functioneren altijd in tegengestelde richting).

Maar op lange termijn zou de rente net moeten stijgen als de inflatie (en de groei) toenemen. De VS en de Amerikaanse centrale bank kochten de voorbije jaren al massaal (Amerikaanse) obligaties zonder dat de inflatie toenam. Pas in 2015 zou dat wel kunnen gebeuren. Misschien komt er dan wel een ommekeer in de rente, mogelijk zelfs in Europa.

'Niet zo goed nieuws'

'Het is niet zo'n bijster goed economisch nieuws', zegt fiscaal specialist Michel Maus. 'Het toont aan dat de economie nog niet echt aan het aanslaan is. Dat de langetermijnrente nu is gezakt naar een historisch dieptepunt betekent dat men maatregelen probeert te nemen om geld goedkoper te maken zodat de economie weer kan aantrekken.'

Een vuistregel voor de juiste langetermijnrente op overheidsobligaties is de nominale groei, dus de economische groei plus de inflatie. Voor België verwacht de Europese Commissie dit jaar een groei van 0,9% en een inflatie van amper 0,6%. Voor de hele eurozone zijn de prognoses al even mager. Volgens de vuistregel zou de langetermijnrente rond de 1,5% moeten draaien.