Moskou beschuldigd van oorlogsmisdaden bij vergadering Veiligheidsraad

Zondag was de VN-Veiligheidsraad in spoedvergadering bijeen om te overleggen over de situatie in Aleppo. Ban Ki-moon, de secretaris-generaal van de VN, sprak in een verklaring over een 'ijselijke' escalatie, die kan neerkomen op het begaan van 'oorlogsmisdaden'.

Zeker 68 inwoners kwamen zondag om bij de bombardementen. Volgens de Witte Helmen, een in het Westen bekroonde hulporganisatie die actief is in de rebellenwijken van Aleppo, zijn het er tientallen meer. De VN veronderstellen dat de Syrische president Bashar al-Assad, mogelijk met Russische steun, bombardementen uitvoert op woonwijken in Oost-Aleppo, in handen van oppositiegroepen die gekant zijn tegen de Syrische regering.

Mogelijk maakt het leger van Assad daarbij gebruik van bommen die in staat zijn schuilkelders op te blazen, aldus de VN. Deze explosieven 'vernietigen gewone mensen die een laatste kans op veiligheid zochten', zei Ban Ki-moon.

Positie versterken

De VN ondernemen op dit moment geen actie tegen de Syrische regering. Verscheidene westerse regeringen haalden wel uit naar Rusland: Moskou wordt beschuldigd van oorlogsmisdrijven. Dankzij militaire steun van de Russische president Poetin was Assad het afgelopen jaar namelijk in staat zijn positie te versterken. De vrees bestaat dat ook Russische gevechtsvliegtuigen dit weekend bommen hebben afgeworpen boven Aleppo.

Het Russische optreden in Aleppo komt neer op 'barbarij', aldus de Amerikaanse VN-ambassadeur Samantha Power. Rusland en Iran  ook een partner van Assad  moeten er samen voor zorgen dat het geweld in Syrië stopt, anders zijn zij 'medeplichtig aan de oorlogsmisdrijven die nu worden gepleegd in Aleppo', zei de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean Marc Ayrault. Hij waarschuwde ook: 'Laat Aleppo niet het Guernica van de 21ste eeuw worden.'

Moet het Westen actiever optreden in Syrië? Terwijl in Aleppo de bommen bleven neerkomen, wierpen verscheidene regeringsleiders deze vraag op. Westerse leiders hebben zich in het afgelopen jaar 'te onmachtig' opgesteld, aldus de Britse minister van Buitenlandse Zaken, Boris Johnson. Zijn Amerikaanse collega Kerry, die de afgelopen maanden met Rusland onderhandelde over een staakt-het-vuren in Syrie, lijkt nu kritisch over zijn eigen rol. 'Rusland doet wat het wil door bommen te gooien en de VS doen niets, maar pretenderen wat hulp naar de mensen te sturen.'

Geen water

De Syrische president Assad, wiens familie het land regeert sinds 1971, heeft er de afgelopen vijf oorlogsjaren geen geheim van gemaakt dat hij er  ondanks grote internationale druk niet over denkt om af te treden. Het heroveren van de rebellenwijken van Aleppo is voor Assad van groot belang. Lukt dit, dan heeft hij de tweede stad van Syrië, nu nog een bolwerk van verzet tegen zijn regime, weer geheel in handen.

De 'gematigde oppositie' waarvan de Europese Unie en de VS hopen dat die vorm kan geven aan een democratischer Syrië, zou daarmee zijn verdreven naar het platteland. Volgens de Syrische minister van Buitenlandse Zaken Walid al-Moallem heeft het leger grote vorderingen gemaakt in de strijd tegen 'terroristen', waartoe hij nadrukkelijk ook de groeperingen rekent die het Westen ziet als de gematigde oppositie. Al-Moallem hoopt dat de wereld ontwaakt 'voordat het te laat is'.

Hoewel het dodental oploopt, blijkt het daadwerkelijk heroveren van oppositieterritorium voor het Syrische regeringsleger overigens niet eenvoudig. Zaterdag wisten aan Assad gelieerde strijders het kamp Handarat in Noord-Aleppo te veroveren.

Handarat, een voormalig Palestijns vluchtelingenkamp, is strategisch van groot belang: uitkijkend over rebellengebied, vlak bij een belangrijke snelweg naar Aleppo. Oppositiestrijders slaagden er echter binnen enkele uren in om Handarat weer terug te veroveren. Het bombarderen van het waterbedrijf in rebellengebied werd gevolgd door het uitschakelen van de waterpomp in regeringsgebied. Daarom zit nu de hele stad Aleppo  met circa 2 miljoen inwoners aan beide zijden van de frontlijn  zonder stromend water.