Direct naar artikelinhoud
Brexit

Juncker roept Britten tot de orde over Europese begroting

Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker (l.) en president Donald Tusk (r.) spraken de pers na afloop van de Europese Raad voor.

Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker heeft de Britse regering opgeroepen om de besluitvorming over de Europese begroting niet langer te blokkeren. "Het zou de start van de onderhandelingen vergemakkelijken als Groot-Brittannië zijn voorbehoud zou opheffen", zo waarschuwde Juncker in Brussel.

Groot-Brittannië verraste deze week haar Europese partners door de verwachte goedkeuring van de herziening van de meerjarenbegroting tot 2020 alsnog tegen te houden. De herziening, die al maanden aansleept, moet Europa meer budgettaire flexibiliteit bieden, maar vanuit Londen klonk plots dat de regering in de aanloop naar de vervroegde parlementsverkiezingen van juni geen gevoelige beslissingen mag nemen die de volgende regering kunnen binden.

'Het zou wenselijk zijn dat het Verenigd Koninkrijk snel akkoord gaat met de meerjarenbegroting'
Jean-Claude Juncker

"Het zou wenselijk zijn dat het Verenigd Koninkrijk snel akkoord gaat met de meerjarenbegroting. Het zou het begin van de onderhandelingen (over het vertrek van Groot-Brittannië uit de Europese Unie, nvdr) vergemakkelijken als Groot-Brittannië zijn voorbehoud zou opheffen", zo verklaarde Juncker na afloop van de top waar de overige 27 lidstaten hun onderhandelingsstrategie voor de brexit op punt hebben gezet.

Recordtijd

Die strategie werd in een recordtijd goedgekeurd. Zowel Juncker als Europees president Donald Tusk onderstreepten dat de lidstaten als één blok naar de onderhandelingstafel gaan. "De eenheid is niet louter een facade", onderstreepte Juncker, die wel erkende dat die eenheid in de loop van de onderhandelingen wel eens op de proef kan worden gesteld.

Twitter bericht wordt geladen...

De Commissievoorzitter verwees naar het budgettaire aspect. Het vertrek van Groot-Brittannië zal immers een gat van meer dan tien miljard euro per jaar in de Europese begroting slaan. "Er zullen problemen opduiken wanneer we onder ons over budgettaire kwesties gaan praten. Dit gaat de eenheid niet ondermijnen, maar het is evident dat er lidstaten zijn die niet meer willen betalen en lidstaten die niet minder willen ontvangen. Dat wordt een echt debat"

"Stevig en billijk politiek mandaat"

De staatshoofden en regeringsleiders kwamen vandaag in Brussel bijeen om de strategie voor de onderhandelingen over de Britse uitstap uit de Europese Unie vast te leggen. Vooraf werd niet verwacht dat het moeilijke discussies zou opleveren. De Europese leiders keurden dan ook unaniem de richtlijnen goed, zo meldde Europees Raadsvoorzitter Tusk op Twitter. "Richtsnoeren unaniem goedgekeurd. EU27 stevig en billijk politiek mandaat voor de brexitonderhandelingen is klaar", aldus Tusk.

"Stevig en billijk politiek mandaat"

 Volgens Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker hadden de leiders minder dan vijftien minuten nodig om tot een goedkeuring te komen. "Eenheid in actie", voegde hij eraan toe.

Centraal in de goedgekeurde richtsnoeren staat dat de onderhandelingen gefaseerd zullen verlopen. Er kan pas over de toekomstige relaties en een handelsakkoord met de Britten gesproken worden als er "voldoende vooruitgang" is geboekt in de boedelscheiding. De Britten zouden liever parallelle onderhandelingen voeren.

Twitter bericht wordt geladen...

Met voldoende vooruitgang bedoelen de Europese leiders dat er duidelijkheid moet zijn over het behoud van rechten van EU-burgers in Groot-Brittannië (en omgekeerd). Ze willen ook dat er geen "harde grens" komt tussen Ierland en Noord-Ierland. 

Een niet-lid van de unie dat niet dezelfde verplichtingen als een lidstaat heeft, kan niet dezelfde rechten en voordelen genieten'
Verklaring 27 EU-leiders

In een verklaring benadrukken de 27 hun wens om in de toekomst het Verenigd Koninkrijk als "hechte partner" te hebben. Maar "een niet-lid van de unie dat niet dezelfde verplichtingen als een lidstaat heeft, kan niet dezelfde rechten en voordelen genieten".

Michel: "Positief verbaasd"

"Ik ben positief verbaasd dat we in een paar weken een akkoord hebben gevonden met 27 lidstaten over een strategie", aldus premier Charles Michel, die opmerkte dat het de Britten "verscheidene maanden en vele wendingen heeft gekost om het nog maar eens te raken over een brief". Wel beseft de premier dat "het in de volgende stappen af en toe moeilijker zal worden om onze eenheid te bewaren". Het risico bestaat immers dat Londen zal proberen de Europeanen te verdelen. "In die val mogen we niet trappen." De onderhandelingen over de brexit mogen dan wellicht "ingewikkeld en ook technisch en politiek zwaar zijn, de 27 EU-lidstaten mogen zich niet laten inpakken en zich laten afremmen in het voortzetten van het Europees project", klonk het nog.

Twitter bericht wordt geladen...

Premier Charles Michel heeft geen gevoel van "rancune of revanche", maar staat op zijn strepen. "Er zal geen gratis brexit zijn. Als men een beslissing neemt, moet men de gevolgen dragen." 

De leiders wisselen vandaag ook al een eerste keer van gedachten over de verhuis van twee Europese agentschappen uit Londen naar het vasteland. Ook België is geïnteresseerd. "De brexit is een moeilijk moment, een delicaat moment voor de toekomst van Europa, maar dat kan ook opportuniteiten bieden. Er zijn bedrijven die naar Europa kijken, ook naar België en Brussel. Dat betekent dat we een positieve, actieve en aantrekkelijke rol moeten spelen en dat doen wij ook", aldus Michel.

Financiële verplichtingen

Europa wil in de eerste fase van de onderhandelingen ook de financiële verplichtingen van Groot-Brittannië aan de EU afwikkelen. Er wordt gesproken over een factuur van 60 miljard euro, maar Juncker wil zich nog niet op een bedrag vastpinnen. "Er zijn voorzichtige schattingen, maar er ligt nog geen precies geformuleerde vraag op tafel", zei hij.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel in Brussel in gesprek met de Italiaanse premier Paolo Gentiloni. Links in beeld premier Charles Michel.

De Britse regering had eind vorige maand officieel haar verzoek tot vertrek uit de Europese Unie aangemeld. De onderhandelingen over de uitstap mogen maximaal twee jaar in beslag nemen. Verwacht wordt dat de leiders in de herfst een eerste tussenbalans zal opmaken. Dan moet duidelijk worden of de voorwaarden voor de start van handelsgesprekken vervuld zijn. 

"Excellent voorbereid"

De richtsnoeren die nu worden overgemaakt aan EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier waren volgens bondskanselier Angela Merkel "excellent voorbereid" en op diplomatiek niveau al uitonderhandeld. Toch is het vertoon van eensgezindheid "uniek", zoals verschillende leiders zeiden.

Twitter bericht wordt geladen...

Barnier en zijn team kunnen nu aan de slag met concrete voorstellen voor de eerste zaken die zullen worden aangepakt. Dat zijn de rekening van de scheiding en de positie van de EU-burgers die in Groot-Brittannië wonen en de Britten die elders in de EU leven. Ook duidelijkheid over de grens tussen Ierland en (het Britse) Noord-Ierland is een prioriteit.

De daadwerkelijke onderhandelingen beginnen na de Britse parlementsverkiezingen van 8 juni.