Poetin is weer welkom in Parijs
De verhoudingen tussen Parijs en Moskou waren stroef de laatste tijd. Maar met een nieuwe president waait er een nieuwe Franse buitenlandpolitiek. Na Trump maakte Macron met Poetin op bezoek weer een sterke indruk.
Voor de presidentsverkiezingen beschuldigde Emmanuel Macron de Russen van het hacken van zijn campagne. De Russische staatsmedia Sputnik en Russia Today kwamen het hoofdkwartier van Macron niet meer binnen omdat ze leugens over hem zouden verspreiden. Een ding was duidelijk: de Russische president Vladimir Poetin zag liever Marine Le Pen in het Elysée.
Pragmaticus
Maar gisteren gaven de presidenten Macron en Poetin een gezamenlijke persconferentie in Versailles. Over de verkiezingscampagne werd nauwelijks meer gepraat. 'Ik heb gezegd wat ik wilde zeggen. Ik ben een pragmaticus. We gaan verder', zei Macron.
Wel gaf hij de Russische staatsmedia Sputnik en Russia Today een veeg uit de pan, nadat een Russische journaliste hem had gevraagd waarom deze media niet meer welkom waren in zijn campagne: 'Het zijn geen persorganen, maar organen van beïnvloeding en propaganda die leugens verspreiden.'
Rusland is een moeilijk geval voor Frankrijk. Het land gruwelt van de Russische steun aan het bewind van de Syrische president Assad. Tegelijkertijd heeft de strijd tegen Islamitische Staat in Syrië na de aanslagen van november 2015 de hoogste prioriteit voor Frankrijk. Zonder Rusland is een oplossing in Syrië onmogelijk.
Macron zei dat hij met Poetin wil samenwerken. 'We kunnen ons partnerschap met Rusland versterken', zei hij. Wel trok hij een 'rode lijn': als het bewind van Assad chemische wapens inzet, zal Frankrijk represailles nemen. In het verleden stelde Frankrijk dat een oplossing in Syrië alleen mogelijk was als president Assad zou vertrekken. Na de aanslagen van november 2015 zette Hollande de deur voor Assad weer op een kier. Ook Macron houdt niet meer onverkort vast aan het vertrek van de Syrische president.
We kunnen ons partnerschap met Rusland versterken
Nieuwe start
Onder president Hollande waren de verhoudingen met Rusland sterk bekoeld, vooral na de annexatie van de Krim in 2014. Vorig jaar zegde Poetin een bezoek aan Parijs af, omdat Hollande hem niet meer wilde ontvangen vanwege de Russische steun aan de bombardementen op Aleppo.
Macron wil een nieuwe start maken. Tevoren sprak hij van een 'dialoog binnen de strengheid': hij wil de vrijheid hebben om Rusland te bekritiseren en toch de kanalen open houden. Daarom zei hij dat Rusland weliswaar niet 'dezelfde waarden en prioriteiten' deelt als Frankrijk, maar niettemin een belangrijke 'werkpartner' is.
Poetin bezocht in Versailles een tentoonstelling over Peter de Grote, de Russische tsaar die driehonderd jaar geleden een bezoek aan Lodewijk XV in Versailles bracht. Het gaf Macron de gelegenheid hem te ontvangen in een pompeus decor. De persconferentie werd gehouden in de Salle des Batailles: marmeren zuilen, met bladgoud gedecoreerde plafonds, enorme schilderijen van historische veldslagen aan de muur. Toch staat Versailles in protocollair opzicht lager dan het Elysée, het paleis van de Franse president. Poetin bracht geen staatsbezoek, maar een werkbezoek.
Poetin bracht geen staatsbezoek, maar een werkbezoek
Geen concessies
Een elegante oplossing waarmee Macron een week afsloot waarin hij een succesvol debuut maakte op het diplomatieke wereldtoneel. Zelf was hij er ook erg tevreden over, bleek uit een interview met Journal du Dimanche. De handdruk was doordacht en zorgvuldig voorbereid. 'Mijn handdruk was niet onschuldig, het was een moment van de waarheid', zei Macron. 'Je moet laten zien dat je geen concessies zult doen, zelfs niet symbolisch.'
De relatief jonge president Macron wilde de wereldleiders laten zien dat hij er was. Hij wilde 'zijn territorium afbakenen', zoals Le Monde schreef. 'Donald Trump, de Russische of Turkse president hebben een logica van macht. Dat stoort me niet. In bilaterale dialogen laat ik niets passeren, zo verwerf je respect', aldus Macron in Journal du Dimanche.
Het gesprek met Poetin karakteriseerde Macron als een 'directe, zeer eerlijke uitwisseling'. Tijdens de persconferentie spaarde hij Rusland niet. Hij hekelde de onderdrukking van niet-gouvernementele organisaties in Rusland en de vervolging van homo's in Tsjetsjenië, een republiek binnen de Russische federatie. Nog tijdens het bezoek van Poetin maakte Frankrijk bekend dat het een Tsjetsjeense homo politiek asiel had verleend.
Mijn handdruk was niet onschuldig, het was een moment van de waarheid
Toezeggingen
'President Poetin heeft me verzekerd dat hij verschillende initiatieven heeft genomen op het gebied van de lhbt (lesbiennes, homo's, biseksuelen en transgenders) in Tsjetsjenië', zei Macron. 'Wij zijn overeengekomen om deze kwestie gezamenlijk te blijven volgen.'
Hoe geloofwaardig zijn zulke Russische toezeggingen? Macron maakte wederom een sterke, zelfverzekerde indruk. Maar wat hij in de praktijk voor elkaar zal krijgen, moet uiteraard nog blijken. Zijn handdruk met Trump ging de wereld rond, maar de kans is groot dat de Amerikaanse president deze week uit het klimaatakkord van Parijs stapt. Zal Macron Poetin werkelijk kunnen bewegen tot een ander beleid in Syrië, laat staan in Oekraïne?
De Russische president hoorde het allemaal onbewogen aan. 'Ik ben ervan overtuigd dat onze primaire belangen sterker zijn dan onze punten van frictie', zei hij. 'Onze economische betrekkingen groeien.'
Ik ben ervan overtuigd dat onze primaire belangen sterker zijn dan onze punten van frictie
