Voormalig VS-ambassadeur over Trumps passage in Brussel: “Dit ging niet goed”

© AFP

Ivo Daalder, de VS-ambassadeur bij de NAVO onder Barack Obama, oordeelt donderdag snoeihard over de eerste doortocht van Donald Trump bij het bondgenootschap. “President Trump sprak vandaag de NAVO toe in Brussel en het ging niet goed”, klinkt het in een reeks tweets van de Nederlands-Amerikaanse politicoloog, lid van de controversiële denktank CFR (Council on Foreign Relations).

Lees hier: Trump haalt op NAVO-top uit naar lidstaten die hun deel niet betalen

Zoals heel wat waarnemers merkte ook Daalder op dat Trump niet expliciet beloofde om zijn trans-Atlantische bondgenoten te hulp te schieten indien zij aangevallen zouden worden. Die belofte, dat een aanval tegen één lidstaat beschouwd wordt als een aanval tegen de hele NAVO, is nochtans de sokkel van de collectieve defensie.

Daalder toont zich “diep ontgoocheld” dat Trump dat engagement niet herbevestigde. Hij stelt dat de Russische president Vladimir Poetin al langer probeert om de westerse bondgenoten uit elkaar te spelen. “Met zijn toespraak op het nieuwe hoofdkwartier, met een bolwassing voor de bondgenoten en zonder artikel 5 te herbevestigen, deed Trump niets om de NAVO te verenigen”, hekelt hij.

Oproep tot meer defensie-uitgaven

Daalder vindt dat Trump weliswaar gelijk had om de bondgenoten op te roepen tot meer defensie-uitgaven. Maar de Amerikaanse president had dat ook op een heel andere manier kunnen doen, besluit de voormalige ambassadeur. Bijvoorbeeld door hen te bedanken voor de reeds geleverde inspanningen en hen aan te sporen om de geplande investeringen te versnellen.

Daalder liet eerder ook al van zich horen, toen bekendraakte dat Trump de Duitse bondskanselier Angela Merkel in Washington had aangewreven dat Duitsland de VS nog miljarden aan achterstallige defensie-uitgaven verschuldigd is. “Sorry meneer de president, maar zo werkt de NAVO niet”, tweette hij toen. “De VS beslissen zelf hoeveel ze spenderen aan het beschermen van de NAVO.”

Willy Claes: "Als kleine schooljongens"

Gewezen NAVO-baas Willy Claes was verbaasd door de donderpreek van Trump. "Ik had verwacht dat hij dat binnenkamers zou doen", zegt hij in De Afspraak. "De andere regeringsleiders stonden er nu bij als kleine schooljongens." Claes heeft wel begrip voor de kritiek van Trump. "Ook Obama had hier al op aangestuurd. Meer dan drie kwart van het budget van de NAVO komt immers van de VS."

Trump wil nu dat alle lidstaten minstens 2 procent van hun bruto binnenlands product aan defensie uitgeven, maar dat is niet realistisch volgens Claes. "Dat betekent dat er elk jaar 10 miljard dollar zou bijkomen in vergelijking met nu. In België moet de eerste euro bijvoorbeeld nog gevonden worden."

Bekijk hier het volledige gesprek met Willy Claes:

Michel: "Apprecieerden franke taal"

Premier Charles Michel toonde zich donderdagavond niet onder de indruk van de donderspeech die VS-president Donald Trump eerder op de dag had afgestoken over de volgens hem te lage defensie-uitgaven van zijn Europese NAVO-partners. België is nog steeds zowat de slechtste leerling van de klas, maar Michel beklemtoonde dat zijn regering het tij wil keren.

"De oproep is niet nieuw. Hij klonk ook al onder de vorige Amerikaanse legislatuur, al had president Obama zeker een andere stijl", zo reageerde Michel wat onderkoeld op een afsluitende persconferentie. "We apprecieerden de franke, directe taal, want ze liet ons toe om eveneens direct te zijn."

Zoals hij eerder deze week ook al aangaf in het parlement, blijft het Michels bedoeling om de krimp van de Belgische defensie-uitgaven deze legislatuur te stoppen en om te keren. Zich engageren tot de 2 procent van het bbp die de NAVO-leiders zich drie jaar geleden op een top in Wales tot doel stelden, deed de Belgische regeringsleider echter opnieuw niet.

Bovendien toonde premier Michel zich tevreden met de groeiende focus binnen de NAVO op de strijd tegen terrorisme. "We zijn blij met die keuze", klonk het. België vindt wel dat er nog werk is aan het "cruciale punt" van de uitwisseling van inlichtingen en informatie tussen de veiligheidsdiensten. "Dat is een nieuw model dat we moeten vinden. Hoe is het mogelijk om preventiever en dynamischer te werken?", besloot Michel.

Stoltenberg: "Klaar en duidelijk"

Dat de Amerikaanse president Donald Trump tijdens de NAVO-vergadering niet expliciet zijn steun heeft uitgesproken voor het artikel 5, dat de collectieve defensie van de NAVO-lidstaten inhoudt, verontrust de NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg niet. De uithaal van Trump dat de lidstaten meer moeten uitgeven aan defensie, noemde Stoltenberg een "klare en duidelijke boodschap", hoewel hij ook meermaals het adjectief "blunt" (bot, nvdr.) gebruikte voor de manier waarop. Tijdens de 'speciale vergadering' is beslist in 2018 een nieuwe NAVO-top te organiseren.

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer

Meest Gelezen