Direct naar artikelinhoud
Column

Betaalt de brave burger niet ook voor het recht om stommiteiten te begaan?

Saskia de CosterBeeld Diego Franssens

Saskia de Coster is schrijver. Haar column verschijnt wekelijks.

Beste gouverneur Decaluwé van West-Vlaanderen,

De factuur voor de reddingsactie van een Chiro-groep die zich roekeloos in zee heeft gewaagd in Oostende, loopt volgens uw schatting op tot 25.000 euro. Die factuur wil u door de Chiro betaald zien. Wie zijn gat verbrandt, etcetera.

Ik snap dat echt wel, hoor: het gaat u om het principe. Wie een stommiteit begaat, betaalt. Tenminste, als duidelijk is wie in fout was. Aansprakelijkheid is in de rechtspraak en verzekeringswezen waar het meestal om gaat. Maar ik begrijp het: sukkelt er een koe in zee, dan mag die koe betalen. Zoiets, toch?

Maar misschien vergis ik me en gaat het u toch om iets anders en groters: keuzevrijheid. De ieder-voor-zich-mentaliteit verpakt als een soort customized service. Je mag als burger kiezen of je je laat redden. (Erg christelijk, eigenlijk.)

Bijvoorbeeld: je hebt mensen die helemaal voor de aanwezigheid zijn van de met de dag meer in hun kerntaak vernederde militairen die de straatstenen staan te tellen. Die mensen voelen zich dan veilig en dus ergens al preventief gered. Preventie is belangrijk, zoals u zelf aangeeft. Laten we het zo regelen dat die mensen kiezen en betalen voor militairen. Niet werkbaar, zegt u? De overheid bepaalt, akkoord.

In een democratie, waarin mensen zich relatief vrij bewegen, voor zover files en moerassen en overbevolkte stranden en hun eigen gezondheid dat toelaten, doen mensen hun zin en nemen ze al eens een risico, de idioten

U geeft toe dat u wel wat tegenwind krijgt, maar verdedigt zich: “Ik ben het beu dat mensen hun zin doen.” (HLN 27/6) Nu komen we misschien wel bij de kern van het probleem: al die mensen die hun zin doen. In een democratie, waarin mensen zich relatief vrij bewegen, voor zover files en moerassen en overbevolkte stranden en hun eigen gezondheid dat toelaten, doen mensen hun zin en nemen ze al eens een risico, de idioten.

Maar is dat niet, beste gouverneur Decaluwé, wat je in een land waar de overheid verantwoordelijkheid neemt en voor zijn burgers zorgt, voorziet: noodhulp? Dat daar grenzen aan zijn, zeker weten, en dat mensen burgerzin moeten opbrengen, nog meer mee eens. Ik geloof trouwens dat burgerzin een waarde is die we nog meer moeten aanhangen. Maar als er nu mensen zijn die gesteund, gemotiveerd en vooral ook met wat al dan niet katholiek mededogen moeten worden benaderd, zijn dat dan niet de ‘zwakken’, degenen die aan het leren zijn, en dat dan nog wel in groep, een haast anachronistisch en ontroerend solidair iets als de Chiro? (Ik moet Chiro zeggen, ik herinner me de vlijmscherpe rivaliteit tussen Chiro en scouts.)

Laten we nu eens heel eerlijk zijn. Ik ben het helemaal met u eens. Wie een stommiteit begaat, moet zelf maar betalen. Het goede nieuws: dat gebeurt al. Betaalt iedere burger niet met de belastingen die hij afdraagt aan de staat, en of die nu naar de gewesten, de gemeenschappen of de provincies gaan, betaalt die brave burger niet deels ook voor het recht om stommiteiten te begaan en toch noodhulp te krijgen?