Turkije pakt neef en medewerker van Gülen op

De opgepakte medewerker, Halis Hanci zou de rechterhand van Gülen zijn en twee dagen voor de poging tot staatsgreep Turkije zijn ingereisd. Gülen woont al sinds 1999 in de Amerikaanse staat Pennsylvania. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan ziet hem als het brein achter de couppoging.

Gülens beweging is volgens waarnemers goed vertegenwoordigd in het onderwijs en de rechterlijke macht, maar niet binnen de strijdkrachten. Duizenden militairen, politiemensen en mensen in het onderwijs en de rechterlijke macht zijn plotseling hun baan kwijt door de jacht op de vermeende Gülen-aanhang en de coupplegers.

Turkije kondigde zondag aan dat het meer dan 20 duizend nieuwe leerkrachten wil aannemen om hun ontslagen collega's te vervangen. Volgens Erdogan zijn er 15 universiteiten, 934 andere scholen en 109 studentenverblijven gesloten.

Noodtoestand
Turkije voerde zaterdag de noodtoestand in na de mislukte staatsgreep door een deel van het leger op 15 juli. Door het uitroepen van de noodtoestand kregen Erdogan en de Turkse regering meer bevoegdheden. Turkije is niet van plan de noodtoestand langer dan drie maanden te laten duren, tenzij verlenging noodzakelijk blijkt, zo zei premier Binali Yildririm zaterdag.

'Ons doel is niet dat het verlengd wordt, maar als het noodzakelijk is zal het uiteraard wel verlengd worden', zei Yildirim in een interview met Turkse televisiezender ATV.

Doodstraf

De Griekse minister van Buitenlandse Zaken Nikos Kotzias heeft zaterdag gezegd dat Turkije zich terughoudend moet opstellen tegenover het herinvoeren van de doodstraf na de mislukte coup. 'De overwinnaars van het interne conflict in Turkije moeten grootmoedigheid laten zien aan de verslagenen en zelfbeheersing tonen door de doodstraf niet her in te voeren', zei de minister in een interview met Griekse krant RealNews.

Turkije schafte de doodstraf af in 2002, onder meer om te voldoen aan voorwaarden voor een mogelijke toelating tot de EU. Maar sinds de militaire staatsgreep werd verijdeld, wordt herinvoering overwogen. President  Erdogan wil daarmee zijn aanhangers tegemoet komen, die na de overwinning van zijn AK-partij riepen om de doodstraf voor de coupplegers.

Lees meer

De massale zuiveringen die president Erdogan na de mislukte coup doorvoert, zaaien angst onder gewone Turken. Slechts een enkeling durft nog iets te zeggen. 'Ik mag niet bang zijn.' (+)

Saniye Calkin, aanhangster van Fethullah Gülen, wordt in Nederland bedreigd. 'Hij had mijn contactgegevens via social media gevonden. Hij noemde me een terrorist en verrader.' (+)

Volgens de Griekse minister Kotzias ziet de EU graag een democratisch Turkije, waar de belangen en behoeftes van alle religieuze, sociale en etnische groepen gerespecteerd worden. 'We willen geen Turkije van wraak, gespletenheid en destabilisatie', aldus de minister.

De Europese Unie heeft Turkije gewaarschuwd dat herinvoering van de doodstraf het einde betekent van de onderhandelingen over een Turks EU-lidmaatschap. Maar de Turkse minister van Justitie Bekir Bozdag zei vrijdag dat de kwestie overwogen moet worden vanuit een wettelijk standpunt en dat het oordeel van de EU niet zal meewegen.

Voor de herinvoering van de doodstraf is een wijziging van de Grondwet nodig en daarmee een tweederde meerderheid in het parlement. Zo'n meerderheid lijkt binnen handbereik, nu alle oppositiepartijen zich zo eensgezind achter de regering hebben geschaard in de maatregelen tegen de militaire coup.

Uitlevering Turkse officieren

Op de vraag of Griekenland de acht Turkse officieren die na de mislukte coup met een helikopter het land uitvluchtten en in Griekenland asiel hebben aangevraagd zal uitleveren aan Turkije, antwoorde Kotzias dat dit wordt bepaald door rechters en andere relevante autoriteiten. 'Zij zullen rekening houden met de mate waarin de acht militairen deelnamen aan de coup.'

Ook kan een eventuele herinvoering van de doodstraf voor deelnemers aan de coup meespelen. Dat kan voor de rechter reden zijn uitlevering te verbieden.