"In een democratie kom je alleen met dialoog tot resultaten"

De verkiezingen van 1991 - de zogenoemde Zwarte Zondag - hebben voor zowel Wouter Beke als Hilde Crevits een grote invloed gehad op hun politieke bewustwording. "Dat beeld van die jonge Dewinter met die bokshandschoenen vond ik vreselijk", vertelt Crevits. "Ik wil niet in een samenleving leven of werken die door bokshandschoenen bepaald wordt. Latent is daar de goesting ontstaan om ooit zelf aan politiek te doen."

Meer dan twee decennia later behoren Beke en Crevits tot de absolute boegbeelden van hun partij CD&V. Een christendemocratische partij, want zo willen de twee politici zichzelf en hun partijgenoten benoemen: "de christendemocraten". "In twee woorden betekent dat mensen versterken", legt Beke uit. "Dat is de essentie: hoe kunnen we in een samenleving het talent van eenieder versterken?"

"Niemand is begiftigd met dezelfde talenten, maar we kunnen wel proberen uit elkeen het beste van zichzelf te halen." De samenleving en de politiek in het bijzonder moet dat proberen te ordenen en daarvoor het kader scheppen, geeft Beke aan.

Crevits wijst erop dat, om die talenten naar boven te halen, mensen elkaar ook nodig hebben, waarmee ze een maatschappij waarin het individu centraal staat, lijkt af te schrijven. "Mensen hebben rechten maar ook plichten. De essentie van onze partij is dat we niet willen dat de sterksten sterker worden of dat iedereen even sterk is, maar dat iedereen zijn eigen talenten maximaal kan ontplooien en daarvoor hebben we elkaar nodig."

De ideale samenleving voor CD&V is dan ook een waarin iedereen samenwerkt. "Als individu alleen kun je niets betekenen. Je hebt daarvoor mensen nodig en je moet andere mensen weten te mobiliseren", zegt Beke. "Alleen door mensen te laten samenwerken, los je obstakels op", sluit Crevits zich daarbij aan. "Onze maatschappij heeft heel complexe problemen die oplossingen vragen en we kunnen dat alleen maar doen door goed samen te werken. Zo kunnen we bergen verzetten."

Wat het versterken van mensen betreft, halen Beke en Crevits ook graag een citaat van de 15e-eeuwse Bruggeling Lodewijk van Gruuthuuse aan: "Plus est en vous". "Haal eruit wat er in zit en laat ons ervoor zorgen dat mensen de kansen krijgen om er het maximale uit te halen."

Past dat wel bij het rustige midden waar de partij zich ook mee identificeert? Jazeker, vindt Beke. "Het gaat erom mensen te versterken, niet door er met de karwats achteraan te zitten, maar wel door mensen positief te stimuleren, in het onderwijs maar ook op de arbeidsmarkt."

Crevits benadrukt ook dat geen enkele structuur het laatste woord kan hebben, verwijzend naar een citaat van psychiater Dirk De Wachter. "Je moet mensen benaderen in de manier waarop ze uniek zijn in de samenleving en dus kan je niet zomaar alle regels gaan toepassen op mensen."

Beke en Crevits zien zichzelf dus als "christendemocraten", en vinden de C in CD&V dan ook nog steeds belangrijk. De twee benadrukken dat de C op dit moment niet ter discussie staat, in tegenstelling tot begin jaren 2000 toen de CVP na de verkiezingsnederlaag van 1999 aan herbronning toe was en daarover flink gediscussieerd werd. "Vandaag is er geen debat over om het christelijke te laten vallen", zegt Beke. "Die christendemocratische waarden zijn belangrijk en zullen ook in de toekomst belangrijk blijven", voegt Crevits eraan toe.

Beke ontkent ook dat die C nadelig zou kunnen zijn voor de partij bij verkiezingen. "Mocht het zijn dat CD&V enkel kan rekenen op mensen die elke zondag naar de kerk gaan, dan zaten we onder de kiesdrempel. Ons rekruteringsveld is veel breder."

Politici moeten durven dromen, maar volgens Beke is het net zo belangrijk om daarbij ook te weten op welke manier je die dromen zult aanpakken. Tijdens het Innesto-congres verwerkte hij een uitspraak uit de film "Lawrence of Arabia" in zijn toespraak: "Alle mensen dromen, maar niet op dezelfde manier. Zij die 's nachts dromen, ontdekken 's morgens dat hun dromen ijdel waren. Maar zij die overdag dromen, zijn gevaarlijke mensen want zij beleven hun droom met open ogen om hem daadwerkelijk waar te maken."

"Ik heb dat citaat gebruikt omdat wij mensen zijn die overdag dromen", zegt Beke. "Wij hebben dromen over hoe we de toekomst zien, maar we weten ook hoe we die willen waarmaken. In een democratie zal dat nooit kunnen door uw wil op te leggen, maar wel in dialoog met anderen want zo kom je tot resultaten."

Volgens Crevits is de hervorming in de gehandicaptensector daar een goed voorbeeld van. "Het gaat wellicht om een van de grootste hervormingen ooit in de sector en die hebben we samen met de sector gedaan. Dat past ook in dat dromen met de ogen open."

Je zou kunnen zeggen dat het voordeel van overdag dromen, is dat je geen nachtmerries kunt hebben. Maar die heeft de partij wel degelijk gehad. De dioxinecrisis uit 1999 en vooral de politieke gevolgen ervan, was er zo een. De toenmalige CVP werd toen door de kiezer afgestraft voor de dioxinecrisis, die amper enkele weken voor de verkiezingen losbrak.

Beke en Crevits willen die tijd dan ook zoveel mogelijk vergeten. "Je kon in één klap een omslag voelen bij de mensen op straat. We willen die crisis in de vergeetput stoppen, niet zozeer door onze nederlaag, maar wel omdat één feit zo bepalend kon zijn voor het kiesgedrag van de mensen", zegt Crevits. "Ik vond het unfair. Ons beleid was goed en toch werden we afgestraft."

Maar de partij kende ook in het recentere verleden enkele minder fijne momenten. De breuk van het kartel met de N-VA bijvoorbeeld. Van een nieuwe toenaderingspoging is alvast geen sprake: "Die bladzijde is wat ons betreft omgedraaid en wij kijken nu vooruit", reageert Beke, die benadrukt dat er bij de N-VA sindsdien een duidelijke radicalisering heeft plaatsgevonden, "zowel sociaaleconomisch als communautair".

Ook de hele ACW/Arco-zaak is niet bepaald een heuglijke herinnering voor Beke en Crevits. De West-Vlaamse politica is zelf op aandringen van mensen binnen het ACW de politiek ingestapt en vindt de hele affaire "heel pijnlijk".

Crevits vindt ook dat het ACW verkeerde keuzes heeft gemaakt: "Ik sta achter de coöperatieve gedachte binnen de beweging, maar ik vind het heel spijtig dat men op een bepaald moment kiest om de sprong naar het kapitalisme te maken. Wat mij betreft is dat geen goeie keuze geweest."

Toch blijft ze achter het ACW staan, "omdat het zoveel vrijwilligers samenbrengt, mensen die dag in dag uit heel veel zaken voor anderen doen en die niets te maken hebben met wat er gebeurd is."

Over wat er na 25 mei moet gebeuren, is Beke duidelijk: CD&V wil opnieuw het initiatief voor de vorming van de Vlaamse regering nemen. (Lees ook het artikel "Ik hoop dat we opnieuw de leiding kunnen nemen in de Vlaamse regering") De partij zal daarvoor wellicht wel met de N-VA moeten concurreren.

Beke wijst erop dat de zesde staatshervorming uitgerold moet worden en het nieuwe industriële beleid en de sociale bescherming uitgewerkt moeten worden. "Wij hebben mensen in huis om dat te doen en wij vragen aan de kiezer een mandaat om opnieuw de leiding te kunnen nemen."

Volgens Crevits is het ook belangrijk dat de zesde staatshervorming "met volle goesting" wordt uitgerold. Met welke partners dat moet gebeuren, willen Beke en Crevits niet zeggen. "Niets staat vast. Alleen dat de partijen op 25 mei de steun van de kiezer vragen. Wij zullen hoe dan ook onze verantwoordelijkheid nemen", besluit Beke.