'De duurzame ondernemer heeft aandelen in de opwarming van de aarde'

Dinsdag verschijnt een boek waarop ik mij verheug. In De Balie zullen een stuk of tien wetenschappers en ondernemers met elkaar in debat gaan over De Twijfelbrigade, een 'boek dat de klimaatscepsis fileert', zoals de aankondiging strijdbaar belooft.

Milieukundige Jan Paul van Soest, die het boek schreef, heeft er lang aan gewerkt. Het boek 'onthult' welke belangen er schuilgaan achter 'de enorme sceptische machinerie' van 'ideologisch gemotiveerde dienaren van de vrijemarktvisie en de fossiele brandstoffenenergie', aldus de aankondiging. De klimaatontkenners dus. Ik heb er ook wel eens een stel ontmaskerd.

Maar wacht eens, een 'enorme sceptische machinerie'? In de VS zal het best, maar in ons land lopen de klimaatsceptici de deur nu niet direct plat, een enkele losgeslagen PVV'er of gepensioneerde ingenieur daar gelaten. Laat staan dat je er geld aan kunt verdienen: klimaatscepsis is vooral slecht voor de zaken.

Waarom de klimaatwetenschap wordt afgewezen, luidt niettemin de subtitel die Van Soest aan zijn boek meegaf. Ook al zo raar. De klimaatwetenschappelijke papers vliegen ons om de oren, en volgens Eurobarometer vinden Europeanen klimaatverandering het op een na grootste wereldprobleem (na honger). Maar blijkbaar is dat niet genoeg en meent Van Soest dat 'de klimaatwetenschap wordt afgewezen'.
Laat ik het goede voorbeeld van Van Soest volgen, en ook eens 'hard zijn in de ontleding' van de 'georganiseerde beweging' die er achter zijn spierballentaal schuilgaat.

Alweer een ondernemer
Te beginnen met Van Soest zelf. Ik ken de beste man niet, maar even zoeken leert dat hij een goede boterham verdient aan duurzaam. Als consultant, en oprichter van ondernemersvereniging De Groene Zaak. In de weer met zaken als elektrische auto's, ondergrondse CO2-opslag en biomassa. Kortom, iemand die direct belang heeft bij de boodschap dat het helemaal misgaat met het klimaat en we snel in actie moeten komen (te beginnen met een consult bij de heer Van Soest).

Zijn uitgever, Maurits Groen? De naam zegt het al: alweer een ondernemer die tot over de hernieuwbare oren in duurzaam zit. Oud-hoofdredacteur van Milieudefensie, oprichter van meerdere duurzaam-bedrijven, gewild spreker op bijeenkomsten voor duurzame ondernemers. Alweer iemand met aandelen in de opwarming van de aarde, om het zo maar eens te zeggen.

En ga zo maar door. Drie sprekers die in De Balie 'de jonge generatie' vertegenwoordigen, zitten in de duurzame consultancy en de zakelijke milieulobby. De wetenschap wordt vertegenwoordigd door onder meer Pier Vellinga, keer op keer bekritiseerd wegens wel erg vrijelijk gedoemdenk, en vooral: wederom iemand wiens broodwinning het is om heel hard te roepen dat de wereld vergaat.

Groene gospel
Zelfs de columnist van de avond, die toch als hofnar wat tegengas had kunnen bieden, zal het groene gospel uit volle borst meezingen: het is Erik van Praag, organisatieadviseur, schrijver van boeken met titels als De aarde heeft koorts en iemand die blijkens zijn bedrijfswebsite vindt dat er 'een massale bewustzijnstransformatie nodig is.'

Een gezellig feestje van de duurzaam-ondernemers dus. Van die mannen die in een villa wonen met zonnepanelen en die duizenden kilometers maken in hun elektrische auto's, uit naam van het milieu. Hoera, de wereld warmt op. Dat biedt business opportunities. En wie het waagt de zaak te nuanceren, is al snel een scepticus, een onverantwoordelijke natuurvernieler die niets van de wetenschap heeft begrepen.

D-woord
Helemaal niet erg natuurlijk, dat zich rondom de pot met milieusubsidies een nieuwe klasse van duurzaam-ondernemers heeft afgezet die zich warmen aan het d-woord. Misschien is dat zelfs goed voor het milieu. Maar ongemakkelijk wordt het als de ondernemer op de kansel klimt, het einde der tijden verkondigt en ons zwaaiend met De Wetenschap hel en verdoemenis belooft als we zijn product niet afnemen.

Je zou haast vergeten dat de werkelijkheid saaier is. Dat we niet in rap en voorspelbaar tempo opmarcheren naar de afgrond. Dat grote veranderingen zeer geleidelijk gaan, uitgesmeerd over duizenden jaren, zelfs als ze 'op hol slaan', zoals dat in het apocalyptische taaltje heet.
Dat er misschien andere, urgentere problemen zijn dan de uitstoot van broeikasgassen: denk aan overbevolking, aids, ontbossing, overbevissing, inkomensongelijkheid, geloofsfanatisme, sociale vervreemding.

Wordt het niet eens tijd voor een boek dat 'hard in zijn ontleding van de georganiseerde klimaatondernemers' is?

^{Maarten Keulemans is chef van de wetenschapsredactie van de Volkskrant. Hij blogt op persoonlijke titel.}