Ik moet al die Beatles-heruitgaves fysiek in mijn bezit hebben, want ik ben ziek in mijn hoofd

Als er een nieuw album van The Beatles verschijnt, koop ik het zonder nadenken. Noem het geen ziekte, maar het verschijnsel hoort wel ergens thuis in de familie van de dwangneurosen. De platenfirma van de populairste popgroep uit de muziekgeschiedenis is op de hoogte van het bestaan van deze obsessieve-compulsieve stoornis. Duizenden muziekliefhebbers lijden aan deze kwalijke aandoening en daar maken ze handig misbruik van. Halfjaarlijks schudden ze iets nieuws uit hun mouw. Het hoeft niet spectaculair te zijn, ik bestel het toch.

‘Nieuw’ is uiteraard bijzonder relatief. John, Paul, Ringo en George werkten voor het laatst in groepsverband aan Abbey Road (1969). Toen het laatste Beatles-album, Let It Be (1970), verscheen was de band al uit elkaar. Een halve eeuw later heeft de helft van The Fab Four het tijdelijke voor het eeuwige ingewisseld. Een reünie lijkt steeds minder waarschijnlijk. Een White Stripes-achtige ­formatie met Paul en Ringo zou zelfs belachelijk zijn.

Komende donderdag vieren Beatles-fans over de hele wereld de 50ste verjaardag van Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band. De platenfirma viert enthousiast mee door de klassieker uit 1967 opnieuw uit te brengen in alle mogelijke formaten en vormen. Oude muziekliefhebbers kopen nog steeds fysieke muziekdragers. Ik bestelde de vinylversie en de super-de-luxe box met zes schijfjes en een boek. De nummers werden in de studio nog eens door het mengpaneel gesleurd, maar dat maakt niet zo’n verschil. In mijn platenkast staan reeds de monoversie, de geremasterde stereomix en de Britse, Duitse, Amerikaanse en Japanse versie. ‘With a Little Help from My Friends’ blijft ‘With a Little Help from My Friends’, enkel de verpakking ziet er anders uit. Het wordt nog belachelijker als ik erbij vertel dat Sgt. Pepper’s niet eens mijn favoriete Beatles-album is. Al begrijp ik wel waarom er meer dan 30 miljoen exemplaren van dit excellente album werden verkocht.

Ruwe versies

Er was voldoende ruimte en budget om te experimenteren. Alleen al het laatste pianoakkoord in ‘A Day in the Life’ nam negen takes in beslag. John, Paul, Ringo en zelfs tourmanager Mal Evans speelden tegelijk een E-majeur-akkoord op verschillende piano’s. Op de deluxe-editie hoor je hoe dat precies gebeurde. Het arrangement op het uitzonderlijk schone ‘She’s Leaving Home’ bestaat uit viool, altviool, cello, contrabas en harp. Het is een van de ­weinige nummers waarop geen enkele Beatle een instrument bespeelt. Op de demoversies wel!

Waarom moeten we naar onafgewerkte, ruwe versies luisteren? Er bestaat toch een reden waarom een demo een demo is gebleven? Ja, maar crazy fans willen de nummers tot stand horen komen. Het is een eer om het groeiproces van dichtbij te mogen meemaken. Maar je kunt die probeersels toch ook eens eenmalig streamen? Nee, ik moet ze fysiek in mijn bezit hebben, want ik ben ziek in mijn hoofd.

Het probleem inzien is de eerste stap. Dit is geen zielige aanstellerij. Een taboe bespreekbaar maken, daar draait het om. Voorlopig is geen enkel ziekenfonds bereid om een deluxe (her)uitgave van een klassieker terug te betalen, zelfs niet bij patiënten die kunnen aantonen dat hun collectie al verschillende exemplaren telt. Er bestaat op dit ogenblik nog onvoldoende maatschappelijk draagvlak om hier iets aan te veranderen. Het ­probleem wordt nog te vaak verkeer­delijk bestempeld als een vorm van ­snobistische geldverkwisting. Enkel ­harteloze figuren met een beperkt ­muzikaal inlevingsvermogen omschrijven het probleem onterecht als een first world problem.

Ik houd mijn hart vast voor 8 december. Dan blaast Magical Mystery Tour vijftig kaarsjes uit. Een meesterwerk (met onder meer ‘Penny Lane’, ‘Strawberry Fields Forever’ en ‘The Fool on the Hill’) smeekt theoretisch gezien om een ­heruitgave. Ik hou mijn hart vast.

Stop de waanzin!