Direct naar artikelinhoud

Trouwen met meerdere partners: hoe zit dat in Nederland?

In Nederland is het sluiten van een huwelijk tussen meer dan twee personen niet toegestaan. Toch kent Nederland voorbeelden van polygamie. Zo had de overleden kunstenaar Anton Heyboer vijf vrouwen. Desondanks werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. In 2009 bleek dat Nederland zeker 1.374 polygame huwelijken telt. Hoe zit dat?

Bekende islamitische predikant met zijn twee vrouwenBeeld ap

Tweede huwelijk niet mogelijk en strafbaar

Het is in Nederland niet legaal om een polygaam huwelijk aan te gaan. Mensen die dat wel doen, kunnen maximaal 4 jaar celstraf krijgen of een geldboete van 20.500 euro. Als de tweede partner niet van het eerste huwelijk weet, kan die celstraf zelfs oplopen tot 6 jaar. Ook met iemand trouwen die al een huwelijk heeft, is strafbaar. 

Het is wel mogelijk om met meerdere mensen een samenlevingscontract op te stellen. Een echtpaar uit Roosendaal mocht in 2005 met een gezamenlijke vriendin zo'n contract tekenen. De toenmalige minister van Justitie Piet Hein Donner stelde dat het bij deze samenlevingsvorm niet om een polygame situatie gaat.

Het is wel mogelijk om met meerdere mensen een samenlevingscontract op te stellen

Voor wie is polygamie strafbaar?

Het strafrechtelijk verbod geldt voor iedereen met een Nederlandse nationaliteit, ook als er sprake is van meerdere nationaliteiten. Eind 2016 kreeg een 48-jarige Marokkaans-Nederlandse loodgieter uit Amersfoort twee maanden voorwaardelijke celstraf. Toen bleek dat zijn vrouw geen kinderen kon krijgen, was hij afgereisd naar zijn geboorteland om met een tweede vrouw te trouwen. Het duurde vier jaar voordat hij zijn vonnis te horen kreeg, omdat het Openbaar Ministerie hem eerst niet wilde vervolgen. Zijn eerste vrouw - die inmiddels van hem was gescheiden - stapte naar het hof om vervolging af te dwingen.

Vluchtelingen zijn een grijzer gebied. In 2009 bleek dat grote steden, zoals Rotterdam en Amsterdam, polygame huwelijken registreerden. Toenmalige minister van Justitie Hirsch Ballin legde deze vorm van erkenning aan banden. Een huwelijk met een tweede partner gesloten na verblijfsaanvraag wordt niet meer erkend.

Vormen van polygamie

Polygynie: als een man met meerdere vrouwen getrouwd is
Polyandrie: als een vrouw met meerdere mannen getrouwd is
Bigamie: tegelijkertijd met twee partners getrouwd zijn
Groepshuwelijk: meerdere mannen en meerdere vrouwen die allemaal met elkaar getrouwd zijn

Gevangen in een huwelijk

Een belangrijke reden waarom regels rondom polygamie steeds strenger worden, is dat het vaak om dwanghuwelijken gaat. Femmes for Freedom (FFF) komt op voor vrouwen die gevangen zitten in een huwelijk. 'De situatie is vooral dringend bij Nederlandse vrouwen afkomstig uit islamitische landen'. Een man mag van de islam maximaal vier vrouwen hebben.

Oprichtster van de FFF Shirin Musa zat zelf in huwelijkse gevangenschap. Ze slaagde er als eerste Nederlandse moslima in haar scheiding via het Nederlandse burgerlijk recht ook religieus af te dwingen.

Een man mag van de islam maximaal vier vrouwen

In de rest van de wereld

Op deze kaart ziet u waar polygamie legaal is en waar het niet strafrechterlijk vervolgd wordt.

In de rest van de wereld
Beeld de Volkskrant