Kunstmatige baarmoeder voor prematuurtjes
Artsen hebben een manier gevonden om te vroeg geboren baby's in een soort vruchtwater te laten volgroeien.
Met iets dat veel wegheeft van een afsluitbaar diepvrieszakje willen Amerikaanse medici de complicaties van te vroeg geboren baby's te lijf gaan. Hun kunstmatige baarmoeder is een wereldprimeur. Vandaag beschrijven ze in vakblad Nature Communications hoe ze er nu al te jonge lammetjes mee redden, om daarna vooruit te blikken naar toepassing op de mens.
Bij een zwangerschap korter dan 37 weken is een baby 'prematuur', wat zich onder meer uit in chronische longproblemen. Longen moeten volgroeien in vruchtwater voordat ze zich voor het eerst volzuigen met lucht. Bij een te vroeg geboren kind ontvouwen ze zich daarom vaak te snel: de zuigeling hapt naar adem terwijl het dienstdoende orgaan nog langer in de baarmoeder had moeten rijpen. Een couveuse, de huidige uitvalsbasis, biedt daartegen geen soelaas - ook daarin groeit de baby in lucht en niet in vloeistof.
Het oudste lam uit het onderzoek is inmiddels een jaar oud en nog altijd kerngezond
In de zoektocht naar een oplossing is het schaap als diermodel ideaal: de longontwikkeling lijkt op die van de mens. De Amerikanen gebruikten acht premature lammetjes, waarvan de jongste het equivalent was van een 23 weken oude mensenbaby. Dat is een kritisch aantal weken: in Nederland worden kinderen na een zwangerschap van minder dan 24 weken opgegeven omdat een normale levensloop dan zo goed als uitgesloten is.
Verhuizing
De verhuizing van de echte baarmoeder naar de kunstmatige vindt plaats via een keizersnee. Terwijl het lam na deze procedure nog heel even in de moeder blijft, sluiten de onderzoekers zijn navelstreng via buisjes aan op een apparaat dat het bloed van zuurstof voorziet. Het lammetje geeft daar koolstofdioxide voor terug en 'ademt' daarmee rustig verder, zoals het even daarvoor nog via de bloedbaan van zijn moeder deed.
Dan wordt hij in de kunstmatige baarmoeder gehesen, waar constant nagemaakt vruchtwater doorheen gepompt wordt. Via een apart zakje krijgt het jong nog de benodigde voedingsstoffen in zijn bloedbaan. Doordat het geheel tot slot op een verwarmingselement wordt gelegd, merkt de foetus niet dat hij verhuisd is. Hij groeit rustig door.
Cruciaal bleek om het hartje van het lam het bloed zelf te laten rondpompen door het systeem. In eerdere pogingen sloten onderzoekers een pomp aan voor de circulatie, maar die extra druk werkte een hartaanval in de hand.
Inmiddels is het oudste lam uit het onderzoek een jaar oud, en nog altijd kerngezond.
Voordat hun vinding klaar is voor de mens, moet er nog wat aan gesleuteld worden. Onzeker is hoe lang dat duurt, de hoofdonderzoeker voorziet binnen tien jaar de eerste toepassingen. Het grootste verschil met een lam is de grootte van het mensenhart. Dat is kleiner en daardoor kwetsbaarder, waardoor de weerstand die het van de apparatuur ondervindt omlaag moet.