'Russische officier was betrokken bij MH17'

Dat bevestigt een voormalige dienstmakker, die hem ook nadien meermalen heeft ontmoet en zijn stem heeft herkend van een bandopname, tegen de Russische krant Novaja Gazeta.

Het gaat om Sergej Doebinski (54), die in 2014 en 2015 aan het hoofd stond van de inlichtingendienst van de door pro-Russische rebellen uitgeroepen 'volksrepubliek' Donetsk. Daarvoor vocht hij onder meer in Afghanistan en Tsjetsjenië. Toen de oorlog in Oekraïne begon zou hij de actieve dienst hebben verlaten. Sinds 2004 woonde hij in het westen van de provincie Donetsk.

'De Sombere'

Het Britse journalistencollectief Bellingcat identificeerde eerder dit jaar Doebinski als de man wiens stem is te horen op een bandopname van een telefoongesprek, die na de ramp met de MH17 werd vrijgegeven door de Oekraïense veiligheidsdienst. Daarop geeft een man die wordt opgevoerd met de schuilnaam 'De Sombere' instructies over het transport van een Buk-raket. Het gesprek zou luttele uren voor het neerhalen van het toestel van Malaysia Airlines zijn opgenomen.

Journalist Pavel Kanygin van Novaja Gazeta sprak met Sergej Tioenov, een Oekraïense Afghanistanveteraan die Doebinski goed kent. Eind jaren tachtig dienden Doebinski en Tioenov in hetzelfde regiment, maar ontmoetten elkaar pas veel later via een veteranenforum.

Door het conflict in Oost-Oekraïne werden ze tegenstanders. Doebinski koos de kant van de rebellen, Tioenov hielp als vrijwilliger de Oekraïense troepen. Volgens hem lijkt de stem van 'De Sombere'op de Oekraïense bandopname 'heel sterk' op die van Doebinski.

Hun paden kruisten elkaar weer bij Tioenovs inspanningen Oekraïense krijgsgevangenen vrij te krijgen. Toen Tioenov hem verweet dat de rebellen MH17 hadden neergehaald, reageerde Doebinski emotioneel en vloekte. "Ik zag aan zijn gezicht hoe hem dat raakte, hij nam dat heel persoonlijk op", aldus Tioenov tegen Novaja Gazeta. "Hij zei: 'Je denkt toch zeker niet dat ik dat heb gedaan?' En daarna wees hij met zijn vinger omhoog: 'Dat hebben die misbaksels uit Moskou gedaan!'"

Bevel

Bij een volgende en laatste ontmoeting was Doebinski volgens Tioenov veel beheerster en zei hij dat een Oekraïens gevechtsvliegtuig de Boeing had neergeschoten. Volgens Tioenov organiseerde Doebinski het transport van de fatale Buk-raket, maar kan hij gezien zijn functie niet het bevel hebben gegeven voor de lancering. "Dat is niet zijn niveau." Hij zegt ook te geloven dat Doebinski het neerhalen van een burgertoestel zou hebben voorkomen als dat in zijn macht had gelegen. "Hij is misschien een medeplichtige, maar niet de hoofdschuldige van wat er is gebeurd." Tioenov zegt te vrezen voor Doebinski's leven.

Doebinski woont tegenwoordig in de Russische stad Rostov-aan-de-Don. Het is Novaja Gazeta niet gelukt hem daar te lokaliseren, wel om kortstondig via de telefoon te praten. De krant liet in Zweden een opname van dat gesprek vergelijken met de stem van 'De Sombere'. Die analyse geeft aan dat op beide opnamen dezelfde persoon is te horen.