'Ik winnaar Wimbledon? Dat ventje uit Brievengat?'

Zelfs op de bovenste ring in sportpaleis Ahoy voel je de positieve energie van tennisser Jean-Julien Rojer in zijn dubbelspel met de Roemeen Horia Tecau. Als een vlinder schiet hij langs het net om het punt te beëindigen met een volley of een smash. In 2015 won de 34-jarige dubbelspecialist van het Nederlandse Davis Cupteam Wimbledon en de World Tour Finals. En hij vormde met Tecau het sterkste dubbel ter wereld.

Glimlach

Rojer bracht net als sprinter Churandy Martina zijn glimlach mee van de Antillen naar Nederland. En hij is in een individuele sport de perfecte teamspeler. 'Deze wereld kan enig positivisme gebruiken', zegt Rojer. 'Ik ben de Dalai Lama niet, mijn lach zal de maatschappij niet veranderen. Maar we hebben optimisme nodig. Ik mis de sociale interactie.

'Kinderen groeien op met iPads, niet zoals ik vroeger op straat. In een restaurant kijken mensen alleen nog op hun telefoons, niet naar elkaar. Op Facebook 'liken' we de ander. Zeg je ook in iemands gezicht wat je voor hem of haar voelt? We verliezen de menselijke touch.'

Deze middag in Ahoy danst Rojer met een springtouw in de fitnesszaal. Na hun zege in de eerste ronde lopen Rojer en zijn partner Tecau meteen door naar de trainingsbaan om de service en de return aan te scherpen. 'Je speelt nooit de perfecte match en toch streven wij ernaar. Mensen vinden dat ik soms overdrijf in mijn werkethiek. Mijn vorige partners dachten dat ik gek was. Maar ik heb die routines nodig om structuur in mijn leven aan te brengen.

'Ik trainde als college-tennisser aan de universiteit in Los Angeles geregeld met Pete Sampras. Pete had toen al dertien grandslamtitels achter zijn naam staan, maar hij worstelde met zijn backhand. Pete zei: het mooie van tennis is dat ik me telkens kan verbeteren. Toen dacht ik: wanneer zo'n grote speler als Sampras dagelijks traint op zijn backhand, wie ben ik dan om minder te doen?'

Rojer liep in het enkelspel tegen een muur op. 218 was zijn hoogste ranking, daarvoor deed hij het niet. Tien jaar geleden besloot Rojer zich geheel op het dubbelspel te richten. 'Het was frustrerend dat ik in de single niet verder kwam. Het was de zwaarste periode in mijn carrière. Ik voelde de druk van het thuisfront. Vroegen mensen waarom ik niet hoger stond op de wereldranglijst. Ik had Curaçao toch niet als kind van 12 jaar verlaten om te mislukken in het tennis?'

Het kind uit Brievengat

Als een held werd Rojer in december onthaald in zijn geboorteplaats Brievengat. 'Het is een dorpje, buiten Willemstad. Mijn ouders behoorden tot de middenklasse. Niet rijk, niet arm. We woonden in het mooiste huis van de buurt. Brievengat is niet de beste omgeving om te wonen, al heb je er nauwelijks geweld. Ik leefde op straat. Honkbal is de grootste sport op Curaçao, maar ik volgde mijn oudere broer Jean-Jamil naar de lokale tennisclub.

'Mijn ouders konden het zich veroorloven om me voor mijn tennisopleiding naar Miami te sturen. Toch vraag ik me nog steeds af waarom ze dat deden. Wat zagen ze in mij? Mijn slagen waren vreemd en lelijk, omdat ik op Curaçao technisch onvoldoende was geschoold.'

Lachend: 'Ik zou kinderen nog steeds niet mijn forehand aanleren. Toch wil ik mijn jeugdtrainers niet afvallen. Ze zagen hoeveel ik van de sport hield en hebben me gestimuleerd om hard te trainen. Het probleem was dat niemand op Curaçao me kon vertellen hoe ik een betere tennisser werd. Alles wat ik deed, was trial-and-error. Ik was een pionier, moest het zelf uitvinden. Ik heb er veel tijd door verloren.'

Overleven in Miami

Rojer: 'Ik speelde als kind al toernooien in Miami, waar we coach Robert Gomez ontmoetten. Mijn vader is nog van de oude stempel, hij herkende in Gomez de strenge opvoeder die hij zelf was. Ik kreeg als jochie van 10 jaar nooit een ijsje, mocht geen cola drinken of pizza eten.

'Nu heb ik er profijt van en ben ik op 34-jarige leeftijd nog topfit. Toen was het lastig te aanvaarden dat ik niet met de andere kinderen mocht meedoen. Gomez zette dat regime voort. Mijn vader zei: als ik mijn zoon moet achterlaten in Amerika is het bij deze man. Mijn moeder heeft geleden onder mijn vertrek, ons gezin was min of meer gebroken.

'Pa was old school. Kom op jongen, niet janken. Je moet sterk zijn. Nou, ik heb in Miami nachtenlang gehuild, kan ik je verzekeren. Een jongen van 12 leeft met een hem volkomen vreemde man, zie je het voor je? Ik sprak thuis Papiamento of Nederlands, ik beheerste de Engelse taal niet en had het moeilijk op school. Het was een lange worsteling met mezelf.'

Korte gesprekken met Rojer verlopen rimpelloos in het Nederlands. 'Maar wanneer ik zoals nu over mijn gevoelens praat, prefereer ik het Engels. Dan kan ik gemakkelijker de juiste woorden vinden. Het had anders kunnen lopen, wanneer ik als kind naar Nederland was gekomen. Nu adviseer ik talenten uit de Antillen juist om die route te verkiezen. Toch weet ik niet of ik het hier had gered. Wellicht was ik als andere Antillianen aan de verkeerde kant van de samenleving terechtgekomen. Ik had in Nederland niemand die me onder zijn hoede kon nemen.

'Ik ben door mijn vertrek naar Miami mijn jeugd kwijtgeraakt. De tennisbaan was mijn sociale vangnet, daarbuiten voelde ik me eenzaam. Ik leefde met een racket in mijn hand. Het contrast was enorm. De baan werd mijn hemel, daar vond ik vrede met mezelf.'

Droomreis 1: naar Wimbledon

Op het centrecourt van Wimbledon speelt Rojer met Tecau in 2015 de finale van het dubbelspel tegen Jamie Murray, de oudere broer van Andy, en John Peers. Na drie sets bevestigt de umpire dat de droomreis van het jochie uit Brievengat is voltooid. 'Game, set, match, Rojer/Tecau.'

Rojer: 'Alle herinneringen uit mijn jeugd kwamen voorbij. De gehele partij was ik ervan overtuigd dat we zouden winnen. Na het laatste punt overheerste het ongeloof. Ik Wimbledonkampioen? Dat ventje uit Brievengat?'

Rojer veegt de tranen uit zijn ogen, alsof hij weer op Wimbledon staat. De zelfgekozen ballingschap in Miami was niet voor niets geweest. 'Ik kon alleen maar huilen. Ik zag mezelf als kind op Curaçao en later in Amerika. Eindelijk wist ik waarom ik het heb volgehouden.

'Wimbledon weerspiegelde het verhaal van mijn leven. We hadden matchpoint tegen in de tweede ronde, wonnen vijfsetters met 15-13 en 13-11. Niets kwam vanzelf. De Wimbledontitel gaf niet alleen voldoening, het was de rechtvaardiging van alle offers die mijn familie en ik hebben moeten brengen. Ik liet zien dat ook een kind uit Brievengat de top kan bereiken.'

Droomreis 2: naar Londen

Tot 2015 had Rojer nog geen partij gewonnen bij de ATP World Tour Finals. Vier maanden na Wimbledon verliet hij Londen als wereldkampioen en beste dubbelteam van de wereld. 'Ik was de speler in het casino die het balletje negen keer op rood zag vallen, terwijl ik op zwart had ingezet. Dan is de kans groot dat het de tiende keer wel raak is.

'De media omschreven mijn gevoelens bij de World Tour Finals als 'bittersweet'. Logisch als je met 0-9 in de O2 Arena begint. Tegen mijn vrienden zei ik: laat me nu niet één partij winnen, want dan winnen we het toernooi. Beter dan die week in Londen konden Tecau en ik niet spelen.

'Alles viel samen toen we tegenover de Amerikaanse broers Mike en Bob Bryan stonden. De winnaars waren tevens nummer 1 van de wereldranglijst. Die mannen hebben me achttien keer verslagen, ze hebben me bij de grandslamtoernooien zo vaak in de weg gezeten. Nu lieten we eindelijk zien dat we het beste team waren.'

Droomreis 3: naar Rio de Janeiro

Jarenlang had Rojer in de laagste divisies van de Davis Cup gespeeld voor de Nederlandse Antillen. 'Mijn ambities waren altijd groter dan wat ik op Curaçao kon bereiken. Met de Antillen speelde ik soms in parken tegen landen als Honduras, Barbados en Guatemala. Ik droomde van grote stadions.'

In 2012 maakte Rojer zijn debuut voor het Nederlandse Davis Cupteam. 'Mensen vragen me al jaren of ik me Nederlander voel, sinds de Antillen geen staatkundige eenheid meer zijn. Ze realiseren zich niet dat heel Curaçao oranje gekleurd is als het Nederlands voetbalelftal speelt. Niet voor niets spelen nu zoveel honkballers van het eiland voor Nederland. Ik heb mijn gehele leven al een Nederlands paspoort. Ik ben trots dat ik twee culturen in mezelf verenig.'

Het schema van Rojer is dit jaar afgestemd op een medaille in Rio de Janeiro. In 2012 had hij het dubbelspel met Robin Haase gevoelsmatig al verloren voor de Spelen van Londen waren begonnen. Bij zijn olympische debuut mocht Rojer op last van sportkoepel NOC*NSF niet mee lopen in het defilé bij de openingsceremonie, omdat hij binnen 48 uur moest spelen.

'Ik ben opgegroeid met de Spelen, voor een olympische medaille zou ik mijn Wimbledontitel inleveren. Mijn broer en ik keken altijd naar de openingsceremonie. Vanwege die regel van NOC*NSF moest ik in het olympisch dorp blijven. Geloof me: ik heb gehuild toen ik niet mee mocht lopen. Vele atleten zullen me niet begrijpen, voor hen betekent het wellicht niks.

'Ik wilde achter de Nederlandse vlag lopen. Ik zou daar energie en inspiratie uit putten. Ik heb er vergeefs over gesproken met chef de mission Maurits Hendriks. Hij hoeft me niet te vertellen hoe ik me moet voorbereiden op een tennispartij. Ik zei: Maurits, ik bezweer je dat ik fit ben.

'Het deed nog meer pijn, toen ik zag dat Sjarapova, Azarenka, Tecau en Wawrinka de vlaggendragers voor hun land waren. Vier tennissers marcheerden het olympisch stadion van Londen binnen, ik zat voor de televisie.'

In Rio zal niemand Rojer tegenhouden. 'NOC*NSF heeft een probleem als ze me opnieuw verbieden mee te lopen bij de openingsceremonie. Wellicht speel ik niet in Rio als het weer niet mag. Ja, dat meen ik echt. Die trots, die adrenaline mogen ze me niet onthouden. Ik leef voor die momenten.'

Opnieuw wellen tranen op. Rojer, na een korte pauze: 'Ik wil die ereronde lopen bij de openingsceremonie, in mijn oranje kostuum. Het zal de laatste etappe zijn van mijn lange reis uit Brievengat via Nederland naar Rio. Laat me die ultieme droom beleven.'

Het geheim van Curaçao is sporten op straat

Toen de Antillen in 2010 geen staatkundige eenheid meer waren, konden de sporters kiezen voor welk land ze wilden uitkomen. Sprinter Churandy Martina is de bekendste atleet die sindsdien voor Nederland uitkomt. Dankzij de inbreng van tophonkballers als Xander Bogaerts en Didi Gregorius werd Nederland in 2011 zelfs wereldkampioen in Panama.

Een destijds nog onbekende tennisser maakte eveneens de overstap. Rohan Goetzke, toenmalig technisch directeur van de KNLTB, vroeg Rojer vijf jaar geleden op Wimbledon of hij voor Nederland wilde tennissen. 'Mijn ambities waren altijd groter dan wat ik op Curaçao kon bereiken. Met de Antillen speelde ik in parken tegen landen als Honduras en Guatemala. Ik droomde van grote stadions.'

Het geheim van de sportsuccessen op Curaçao ligt op straat, zegt Jean-Julien Rojer. 'Je stond op een skateboard, deed aan honkbal en voetbal. We speelden altijd buiten. Ik ben ervan overtuigd dat het de oog-handcoördinatie van kinderen verbetert. Ook waren we in uitstekende conditie, we waren constant aan het rennen. Honkbal is dé sport op Curaçao, met een veel betere opleiding dan in het tennis. Ik wil geen enkel kind de liefde voor het tennis onthouden. Maar op de Antillen kun je beter honkballen. Je hebt meer iconen die je kunnen helpen. Geen wonder dat zoveel honkbal-scouts uit Amerika ons eiland bezoeken. Ze weten hoe goed onze jongens zijn.'

Ontvang elke dag de Volkskrant Avond Nieuwsbrief in uw mailbox, met het nieuws van vandaag, tv-tips voor vanavond, en alvast zes artikelen uit de krant van morgen. Schrijf u hier in.