Vorig jaar vulde slechts een op de tien werklozen hun stempelkaart online in. Dat blijkt uit cijfers die Raskin heeft opgevraagd bij minister van Werk Kris Peeters (CD&V). Dat er anno 2017 nog zoveel gebruik wordt gemaakt van papieren controlekaarten vindt Raskin ‘absurd’. ‘De minister mag niet zomaar berusten in deze marginale cijfers, maar moet ze drastisch verhogen.’

Fraudegevoelig

De elektronische controlekaart voor werklozen werd in 2014 ingevoerd als alternatief voor de papieren versie. De digitale variant zou het voor werkzoekenden eenvoudiger maken hun uitkering te trekken, door bijvoorbeeld bepaalde gegevens automatisch aan te vullen en hen niet langer te dwingen zich maandelijks te verplaatsen om te stempelen. Maar ondanks de voordelen slaagt de elektronische kaart er alsnog niet in om door te breken.

‘Papieren kaarten zijn veel fraudegevoeliger dan hun elektronische tegenhanger’, zegt Raskin. ‘Ik kan mij dus niet van de indruk ontdoen dat mensen van slechte wil het papieren systeem willen blijven misbruiken. Ik wil niemand met de vinger wijzen, maar tussen de 90 procent die verknocht blijft aan de papieren kaarten zit ongetwijfeld een groep die dat bewust doet om te frauderen.’

Digitale kloof

Vakbond ACV – die mee de werkloosheidsuitkeringen uitbetaalt – vindt die verklaring te kort door de bocht. ‘Gegeven hoeveel controles er zitten op de werkloosheidsuitkering, bij ons en bij de RVA, is dit wel een zeer voorbarige conclusie’, klinkt het. ‘Van werkzoekenden kan je niet zomaar verwachten dat zij allemaal een computer en de vaardigheden om die te bedienen hebben.’

Ook Peeters vindt niet dat mensen een smartphone of computer moeten bezitten om recht te hebben op een sociale uitkering. Uit cijfers van de federale overheidsdienst Economie blijkt immers dat ook vandaag nog 15 procent van de Belgische gezinnen thuis geen internetverbinding heeft. Velen vinden zo’n verbinding ofwel te duur of te ingewikkeld. Het federaal steunpunt armoede spreekt van een ‘digitale kloof’: vooral lager opgeleiden, ouderen, maar ook werklozen vallen vaak uit de boot op vlak van digitalisering.

‘Ik ga niet ontkennen dat er mensen zijn zonder internetverbinding’, reageert Raskin. ‘Maar de meesten hebben vandaag toch toegang tot een smartphone, tablet of computer met internetverbinding. Zelfs asielzoekers staan via gsm in contact met hun familie. Zo ver als verplichten hoeven we niet noodzakelijk te gaan, en voor wie elektronisch stempelen echt geen optie is kan steeds een oplossing uitgewerkt worden. Maar dat betekent niet dat de minister geen stappen moet zetten om meer werklozen over de streep te halen. De ambitie mag gerust wat hoger liggen.’