Het nieuws kwam maandagavond in een persbericht van premier Charles Michel en minister van Energie Marie Christine Marghem. De inhoud van het akkoord werd dinsdag toegelicht op een persconferentie. Daarbij ging het vooral over de nucleaire rente die Electrabel moet betalen voor de uitbating van de kerncentrales.

De deadline om tot een akkoord te komen, lag op 30 november. Met de levensduurverlenging wil de regering de energiebevoorradingszekerheid van België garanderen. Binnen de federale regering was enkele maanden geleden al een akkoord dat Doel 1 en 2 tot 2025 mochten openblijven, maar er moesten nog afspraken gemaakt worden met Electrabel en moederbedrijf Engie.

"Cadeau voor Electrabel"

Kristof Calvo, fractieleider voor Groen, beschouwt het langer openhouden van de twee kernreactoren als "een miljoenencadeau voor Electrabel en een nekslag voor alle investeerders in hernieuwbare energie". Groen belooft alle mogelijke middelen te zullen onderzoeken om deze beslissing ongedaan te maken. "Dit is pure nucleaire dogmatiek. Nu ook de scheurtjesreactoren (Doel 3 en Tihange 2, red.) heropstarten, zadelt deze regering ons voor jaren verder op met een nucleair monopolie", zegt Calvo. Het Groen-parlementslid meent dat CD&V en Open VLD zich hebben laten kisten door MR en N-VA, "twee nucleaire partijen bij uitstek".

"Het akkoord is een verschrikkelijk slechte zaak, want geen enkel rapport zegt dat er nood is aan een verlenging", stelt sp.a-Kamerlid en voormalig minister van Energie Johan Vande Lanotte. Hij wijst op de constante productie van kerncentrales, die niet zomaar kunnen worden afgezet. "Op veel momenten zal er geen plaats meer zijn voor hernieuwbare energie", dixit Vande Lanotte. Het Kamerlid spreekt van een omgekeerde tax shift: de btw op elektriciteit verhoogt, terwijl de nucleaire taks daalt. "De regering verhoogt de belastingen voor de gezinnen, en verlaagt ze voor Electrabel", aldus Vande Lanotte. "Premier Charles Michel gaat met een cadeau voor Engie (voorheen GDF Suez) naar Parijs, terwijl hij eindelijk met een klimaatakkoord had moeten gaan".

Ook de milieubewegingen Bond Beter Leefmilieu (BBL), Greenpeace en WWF reageren ontstemd op het akkoord. "Deze beslissing legt de windmolens stil", luidt het bij de organisaties. De milieubewegingen wijzen erop dat de levensduurverlenging van Doel 1 en 2 eigenlijk niet meer nodig was voor de energiebevoorrading van ons land. Onlangs is immers beslist om de scheurtjesreactoren Doel 3 en Tihange 2 weer op te starten.

"Goede zaak voor concurrenctiekracht"

Febeliec, de federactie van industriële gebruikers van elektriciteit en aardgas, reageert dan weer tevreden op de verlenging. Meer bevoorradingszekerheid betekent minder afhankelijkheid van invoer, argumenteert de federatie. "Dit laat toe dat de prijzen in ons land nauwer zullen aansluiten bij de die in de buurlanden, wat bijgevolg een goede zaak is voor de concurrentiepositie van de Belgische industrie."

De verlenging zorgt ook voor duidelijkheid. De onzekerheid over de toekomst van de kerncentrales was de laatste jaren steeds zwaarder gaan wegen op het investeringsklimaat, aldus nog Febeliec. De federatie vraagt van de overheid wel al vooruit te kijken naar de sluiting van de centrales in 2023 en 2025, en werk te maken van een energievisie voor de lange termijn.